Hàng trăm hộ dân thôn Puối Lốp, xã Ia Le, huyện Chư Pưh tỉnh Gia Lai canh tác đất tại xã Ia Jlơi, huyện Ea Súp tỉnh Đắk Lắk đã gần 10 năm thì bất ngờ bị san ủi cây cối, hoa màu, nhà rẫy. Vụ việc xảy ra đã hơn 1 năm nhưng chưa được xử lý dứt điểm. Từ đó dẫn đến tranh chấp, thậm chí xô xát, tiềm ẩn nguy cơ mất an ninh trật tự ở địa phương.
Năm 2013, do thiếu đất sản xuất và thấy diện tích đất ở xã Ia Jlơi, đang bỏ trống nên hơn100 hộ dân xã Ia Le đã sang khai hoang, canh tác liên tục từ đó đến nay. Sau gần 10 năm canh tác ổn định, không ai tranh chấp thì đến tháng 3/2022, bất ngờ có nhóm xưng là người của Công ty Hoàng Gia Phát đến thông báo lấy lại đất vì đất này đã được cấp cho công ty. Sau đó, nhóm này đã dùng máy ủi, phá bỏ toàn bộ diện tích trồng điều, mì đã đến tuổi thu hoạch và nhà rẫy của bà con dẫn đến xô xát.
Diện tích đất đang tranh chấp này nằm trong phạm vi đất UBND tỉnh Đắk Lắk cho Công ty Hoàng Gia Phát thuê từ năm 2010 để thực hiện dự án trồng cao su và quản lý, bảo vệ rừng; thời hạn cho thuê đất là 50 năm. Tuy nhiên, do công tác quản lý của Công ty Hoàng Gia Phát không hiệu quả đã dẫn đến việc người dân xâm canh, sản xuất nông nghiệp trong thời gian dài nhưng phía đơn vị thực hiện dự án không hay biết và có biện pháp ngăn chặn.
Sau khi vụ việc xảy ra, chính quyền 2 xã Ia Le và Ia Jlơi cũng đã có động thái giải quyết. Tuy nhiên, mấu chốt lại nằm ở phía công ty Hoàng Gia Phát khi đơn vị này không hợp tác sau nhiều lần chính quyền xã Ia Jlơi đề nghị. Việc phá trắng hàng chục ha cây trồng của người dân cho dù họ xâm canh trên đất được giao để thực hiện dự án khác là việc đặc biệt nghiêm trọng, gây mất an ninh trật tự tại địa bàn nhưng đã hơn 1 năm trôi qua vẫn chưa được giải quyết có trách nhiệm không nhỏ của chính quyền và cả đơn vị thụ lý vụ việc này.
13 năm trước, Công ty TNHH thương mại dịch vụ xuất nhập khẩu Hoàng Gia Phát có địa chỉ tại thành phố Hồ Chí Minh được tỉnh Đắk Lắk cho thuê trên 1500 ha đất tại địa bàn huyện Ea Súp để thực hiện dự án trồng cao su và quản lý, bảo vệ rừng; thời hạn cho thuê đất là 50 năm. Trong số này, tại xã Ia Jlơi là gần 1000 ha. Trên thực tế, công ty đã trồng được khoảng 100 ha cao su nhưng không hiệu quả, phần lớn trong số này đã bị chết từ nhiều năm trước. Dự án đã bị chủ đầu tư bỏ bê, không có người trông coi cho đến năm 2022, Công ty Hoàng Gia Phát đã có đơn đề nghị điều chỉnh dự án này nhưng thực chất là để cho thuê đất.
Những người dân bị lấy lại đất cho biết, việc công ty tổ chức lấy lại đất bà con đang canh tác là để cho các hộ dân khác thuê đất chứ không phải để thực hiện dự án như cam kết ban đầu. Ngay sau khi phá trắng diện tích bà con đã xâm canh, một nhóm đối tượng tự xưng là người của công ty đã cho người dân của xã Ia Piơr, huyện Chư Prông tỉnh Gia Lai thuê lại. Việc cho thuê được ký hợp đồng cá nhân với mức giá 8 triệu đồng mỗi ha/năm.
Bỏ ra số tiền lớn nhưng không canh tác được khi vướng phải đất tranh chấp, những người thuê đất cũng đã nhiều lần liên hệ với nhóm người đại diện của Công ty Hoàng Gia Phát để đòi lại tiền nhưng không được. Vụ việc đã được trình báo với cơ quan chức năng huyện Ea Súp, nhưng đã 1 năm trôi qua cũng chưa có phản hồi cho bà con.
Những ngày này, người dân thôn Puối Lốp, xã Ia Le đang tranh thủ thời tiết thuận lợi để cày đất, trồng lại mì trên diện tích đã bị chặt phá hơn 1 năm trước. Vừa làm vừa canh cánh nỗi lo là những cây trồng này có thể bị phá bỏ như đã từng xảy ra. Nhưng vì nhu cầu cái ăn trước mắt, họ vẫn phải đánh cược với may rủi. Đã một lần công sức, thành quả bị mất trắng và xô xát đã từng xảy ra nên việc không xử lý dứt điểm vụ việc này sẽ là nguy cơ của tình trạng mất an ninh trật tự tại vùng giáp ranh này.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!