Thách thức của "cá bé" trong đại dương lớn

Trong lĩnh vực du lịch, các SME, bao gồm cả những "doanh nghiệp siêu cá thể" nhỏ lẻ (các homestay, nhà hàng địa phương, công ty lữ hành ngách), là thành phần không thể thiếu, cung cấp các dịch vụ địa phương, làm giàu trải nghiệm văn hóa và phân bổ nguồn lực du lịch đến các khu vực nông thôn, miền núi.

Mặc dù đóng vai trò quan trọng, các SME du lịch luôn phải đối mặt với muôn vàn thách thức, đặc biệt khi hội nhập quốc tế ngày càng sâu rộng và sự cạnh tranh với các tập đoàn lớn trong nước và quốc tế ngày càng khốc liệt.

Các doanh nghiệp nhỏ lẻ chịu áp lực lớn từ sự đầu tư quy mô và bài bản của các tập đoàn lữ hành, nghỉ dưỡng khổng lồ. Điều này tạo ra nguy cơ các SME có thể mất thị trường ngay trên sân nhà, không chỉ ở phân khúc khách đại trà mà cả ở các mảng dịch vụ liên quan.

Để tham gia vào chuỗi cung ứng dịch vụ khổng lồ của các tập đoàn du lịch, hàng không lớn, các SME phải đáp ứng những yêu cầu khắt khe về chất lượng, quy trình và tiêu chuẩn quốc tế (ví dụ: ISO, HACCP). Điều này đòi hỏi SME phải đầu tư lớn vào máy móc, công nghệ và đào tạo nguồn nhân lực, một gánh nặng tài chính không hề nhỏ.

Các SME thường hạn chế về nguồn lực để đầu tư nghiên cứu, xây dựng các sản phẩm du lịch mới, sáng tạo. Điều này dẫn đến sự chênh lệch trong chất lượng nguồn nhân lực và sự thiếu đồng bộ trong cơ sở hạ tầng, khiến họ dễ bị tổn thương trước các cú sốc ngoại cảnh như dịch bệnh hoặc thiên tai.

Chia sẻ về vấn đề này, ông Trưởng Văn Long, đại diện Công ty TNHH Du lịch Bắc Long (Sapa) chia sẻ: "Chúng tôi cố gắng tạo ra các tour độc đáo, nhưng để bán được tour đó trên các nền tảng lớn, chúng tôi phải chịu chi phí hoa hồng cao, và để trở thành đối tác cung ứng cho các tập đoàn lớn, chúng tôi phải tự đầu tư vào công nghệ mà đôi khi không có đủ vốn".

Chiến lược sinh tồn: Tập trung vào thị trường ngách và chuyển đổi số

Trong bối cảnh cạnh tranh gay gắt, chiến lược sinh tồn của các doanh nghiệp du lịch nhỏ không thể dựa vào quy mô, mà phải dựa vào sự linh hoạt, sáng tạo và cá nhân hóa dịch vụ. SME có lợi thế lớn nhất là am hiểu thị trường địa phương và khả năng tạo ra các sản phẩm du lịch ngách, độc đáo mà các tập đoàn lớn khó lòng sao chép.

Bên cạnh đó, SME có thể tập trung phát triển các dịch vụ du lịch cộng đồng, du lịch nông thôn, du lịch văn hóa – lịch sử sâu sắc, kết nối du khách trực tiếp với người dân địa phương và làng nghề truyền thống. Điều này không chỉ mang lại trải nghiệm đích thực mà còn giúp phân bổ nguồn lực đồng đều, giảm chênh lệch giàu nghèo giữa các vùng.

Nhóm "doanh nghiệp siêu cá thể" có thể cung cấp các dịch vụ cá nhân hóa (B2C) cao hơn, thiết kế hành trình riêng biệt theo sở thích, giúp khách du lịch cảm thấy được chăm sóc và trân trọng, từ đó tạo ra giá trị gia tăng lớn hơn so với dịch vụ đại trà.

Chuyển đổi số: Con đường sống còn cho SME

Chuyển đổi số được xem là yếu tố sống còn, là giải pháp tối ưu cho khả năng cạnh tranh, tăng trưởng và phát triển bền vững của các doanh nghiệp du lịch nhỏ. Công nghệ giúp SME khắc phục được hạn chế về quy mô vật lý.

Để quá trình chuyển đổi số đạt hiệu quả và tốc độ cao, các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) cần tập trung vào ba giải pháp mang tính chiến lược. Đầu tiên và quan trọng nhất là đổi mới tư duy quản lý: cần thay đổi nhận thức về chuyển đổi số, coi đây là một khoản đầu tư sinh lời dài hạn nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh, thay vì là một khoản chi phí cần cắt giảm. 

Bên cạnh đó, các SME cần mạnh dạn ứng dụng công nghệ lõi một cách toàn diện, cụ thể là áp dụng các nền tảng như điện toán đám mây, Big Data và Trí tuệ Nhân tạo (AI) để tối ưu hóa vận hành nội bộ và ra quyết định dựa trên dữ liệu. 

Cuối cùng, việc tập trung vào Marketing Automation và Thương mại điện tử là thiết yếu để tăng doanh thu. Doanh nghiệp cần xây dựng các chiến dịch Marketing tự động, tập trung vào các kênh trực tuyến để tiếp cận hiệu quả khách hàng cũ, từ đó tăng tỉ lệ chuyển đổi (Up Sale) và nâng cao chất lượng dịch vụ chăm sóc khách hàng.

Ông Đặng Mạnh Phước, CEO The Outbox Company từng khẳng định: "Thị trường du lịch toàn cầu đã chuyển mô hình kinh doanh từ B2B sang B2C, nơi trải nghiệm trực tiếp của người tiêu dùng là trung tâm. Đối với SME, chuyển đổi số không phải là lựa chọn mà là xu thế không thể chống lại, là con đường duy nhất để họ có thể tự mình nắm bắt và điều hướng khách hàng, thay vì phụ thuộc hoàn toàn vào các bên trung gian khổng lồ".

Các doanh nghiệp du lịch nhỏ đang đứng trước ngã rẽ: hoặc là đầu tư vào sự khác biệt, chuyển đổi số để trở thành "mảnh ghép độc nhất" trong chuỗi cung ứng, hoặc là chấp nhận bị đào thải trước sự bành trướng của các tập đoàn. Sự hỗ trợ từ Chính phủ và các hiệp hội trong việc đào tạo nhân lực và cung cấp giải pháp công nghệ phù hợp với quy mô SME là yếu tố then chốt để đảm bảo sự phát triển hài hòa, bền vững của ngành du lịch Việt Nam./.