Những khối đất đá lởm nhởm treo lơ lửng, có thể đổ ập xuống nơi ở của các gia đình ngay dưới chân núi bất kỳ lúc nào. Đó là hệ lụy từ nạn khai thác đất trái phép trên núi Hòn Ốc, Hòn Xuân ở thôn Như Xuân, xã Vĩnh Phương, thành phố Nha Trang. Chỉ cách trụ sở UBND xã Vĩnh Phương không xa, thế nhưng, khoảng 3 năm nay, hoạt động khai thác đất núi tại đây vẫn diễn ra 1 cách rầm rộ. Theo phản ánh, dù người dân đã nhiều lần kiến nghị để chính quyền địa phương mạnh tay ngăn chặn, nhưng đến nay hoạt động này vẫn chưa chấm dứt. Đáng nói ở chỗ, không chỉ hủy hoại tài nguyên môi trường, việc khai thác đất núi này còn khiến hàng chục hộ dân ở khu vực lân cận phải đối mặt với hiểm họa sạt lở đất đá và ngập lụt nặng mỗi khi trời mưa. Dù lo lắng và bức xúc song người dân rất ngại việc lên tiếng bởi lo sợ các cá nhân khai thác trái phép đe dọa trả thù.
Cùng với "xẻ thịt" đồi núi, trên địa bàn xã Vĩnh Phương còn đang diễn ra tình trạng san lấp đất rừng sản xuất để phân lô bán nền và xây nhà trái phép. Điển hình như tại thôn Tân Thành. Dù chỉ cách nhà văn hóa thôn vài bước chân, thế nhưng, một sườn đồi đã được san ủi giật cấp theo dạng ruộng bậc thang với diện tích mặt bằng hàng ngàn mét vuông. Theo tìm hiểu, các lô đất này có giá trung bình từ 1,5 – 2,5 triệu đồng/m2. Đáng chú ý, chủ lô đất còn khẳng định có thể lo lót để xây nhà trót lọt. Chỉ quan sát bằng mắt thường cũng thấy: điểm san ủi đất, phân lô bán nền có quy mô tương đối lớn, vẫn đang diễn ra công khai và rầm rộ. Thế nhưng khi được hỏi, trưởng thôn Tân Thành lại khẳng định: trên địa bàn thôn không có tình trạng này. Riêng đối với việc xây dựng thì phù hợp với quy hoạch.
Ở cấp thôn là vậy, còn cơ quan quản lý trực tiếp là UBND xã Vĩnh Phương cũng khá bất ngờ khi được thông tin về hoạt động san ủi đất đồi và phân lô bán nền tại khu vực gần ngã ba thôn Tân Thành mà phóng viên cung cấp. Lãnh đạo UBND xã cho biết, địa phương luôn ráo riết kiểm tra và xử lý các trường hợp cố tình sai phạm trong lĩnh vực đất đai cũng như trật tự xây dựng. Theo đó, từ đầu năm đến nay, xã đã lập biên bản xử phạt hành chính, đồng thời báo cáo lên các cơ quan chức năng 3 trường hợp khai thác đất núi trái phép ở các thôn Tân Thành và Như Xuân. Ngoài ra, xã cũng đã xử lý 23 trường hợp xây dựng trên đất không phù hợp quy hoạch.
Đại diện UBND xã cũng khẳng định hoàn toàn không có tình trạng bảo kê xây dựng trái phép trên địa bàn. Theo lý giải, sở dĩ các hành vi vi phạm về đất đai và trật tự xây dựng vẫn tồn tại là do địa bàn rộng, cán bộ thì ít, trong khi các quy định về xử phạt thì chưa phù hợp.
Luật Đất đai năm 2013 quy định rất rõ: Chủ tịch UBND cấp xã phải chịu trách nhiệm phát hiện, ngăn chặn, xử lý, đề nghị xử lý đối với trường hợp chuyển nhượng trái phép, chuyển mục đích trái phép, xây dựng trái phép trên đất nông nghiệp... Nhưng không hiểu vì lý do gì mà hoạt động khai thác đất núi, xây dựng trái phép tại xã Vĩnh Phương vẫn diễn ra phức tạp. Chưa rõ có hay không tình trạng bảo kê, song sự buông lỏng trong công tác quản lý là điều khó phủ nhận. Và vấn đề đặt ra là phải làm thế nào với những ngọn núi đã bị biến dạng hay những công trình trái phép đã xây kiên cố? Rõ ràng, hệ luỵ từ việc buông lỏng quản lý đã đẩy cơ quan chức năng vào tình thế khó giải quyết.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!
