Trong khi những người thợ cần mẫn cuốn từng điếu xì gà bằng tay, thì người đọc sách sẽ đọc tin tức hoặc chia sẻ những câu chuyện thú vị qua loa phóng thanh cho họ nghe. Họ được ví như những sứ giả thông tin tại các xưởng cuốn xì gà ở Cuba.

Một buổi sáng tại xưởng cuốn xì gà nằm ở vùng ngoại ô thủ đô La Habana của Cuba. Những người thợ quấn xì gà cần mẫn làm việc trong âm điệu trầm bổng của người đọc sách khởi đầu ngày mới bằng việc cập nhật các tin tức buổi sáng. Họ đứng hoặc ngồi trên một bậc thềm cao, trên tay cầm micro và đọc sách cho thợ nghe. Đó có thể là dòng thời sự trong ngày, những câu danh ngôn, chuyện cười, nhưng nhiều nhất là những cuốn tiểu thuyết kinh điển. Ngày này qua ngày khác, năm này qua năm khác, trên những chiếc ghế dài như ghế học sinh, người thợ quấn xì gà yêu luôn những tác phẩm văn chương và xem người đọc sách là một phần thiết yếu trong công việc của họ. Mỗi điếu xì gà ra đời thấm đẫm mồ hôi, hòa với nhịp điệu của dòng từ ngữ tuôn ra từ chiếc micro và vang vọng trong đầu các thính giả.

Yêu cầu tối thiểu của người đọc tốt là có khả năng truyền đạt, phát âm rõ và giọng đọc tốt. Người đọc sách chỉ có thể đạt đến trình độ chuyên nghiệp trong nghề này sau nhiều năm làm việc và luyện tập. Hiện nay các buổi đọc sách còn được lồng ghép với một số hoạt động văn hóa, nghe radio, giao lưu với tác giả của những cuốn sách và được nghe chính tác giả đọc các tác phẩm của họ nhằm tạo nhiều cảm hứng cho người nghe. Đối với nhưng người đọc sách, công việc này không chỉ giúp họ kiếm thêm nguồn thu nhập, mà nó còn đem lại cho những người lao động các giá trị tinh thần to lớn. Việc mang đến những nguồn tin hữu ích cho các công nhân trong nhà máy khiến người đọc sách cảm thấy công việc của mình thật tuyệt vời và đáng được trân trọng.

Năm 2012, hoạt động đọc sách cho thợ quấn xì gà nghe được Tổ chức Khoa học Giáo dục và Văn hóa của Liên Hợp Quốc UNESCO công nhận là một di sản văn hóa đáng trân trọng của Cuba. Từ ý tưởng ban đầu chỉ mang tính giải trí cho công nhân trong xưởng xì gà, nhưng nghề đọc sách đã tồn tại và phát triển không ngờ, trở thành một nghề vô cùng thú vị, mang đến những giá trị thật khó đong đếm. Điều đặc biệt là qua hàng trăm năm, những cuốn sách cũ kỹ dần được thay mới, rồi các phương tiện thông tin đại chúng nghe nhìn hiện đại ra đời, song tất cả vẫn không thể thay thế được giọng đọc của những người làm nghề đọc sách. Người dân Cuba nhận ra rằng không có bất cứ lý do gì mà tìm cách xóa sổ nghề đọc sách này.

Không chỉ riêng người dân Cuba, mà bạn bè quốc tế cũng đều hy vọng, hoạt động đọc sách trong các xưởng xì gà sẽ mãi được gìn giữ như một nét văn hóa đẹp của Cuba và cái nghề truyền thống đầy ý nghĩa này sẽ tiếp tục được duy trì trong tương lai.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!