Theo quy định, lực lượng kiểm tra chỉ được bắt và tạm giữ ghe thuyền có trọng tải lớn. Đồng thời, phải chứng minh được phương tiện được sử dụng để khai thác cát. Đây thật sự là khó khăn cho các địa phương trong vấn đề truy bắt và xử lí nạn khai thác cát trái phép. Dù số vụ vi phạm được phát hiện không ít, nhất là tại các xã trọng điểm như Diên Thọ, Diên Đồng có thể xử lý trên dưới 30 vụ vào các tháng cao điểm nhưng vẫn chưa đem lại hiệu quả cao.  

Từ đầu năm đến nay, chỉ tính riêng lực lượng công an huyện Diên Khánh đã phát hiện gần 200 vụ vi phạm khai thác và vận chuyển cát không rõ nguồn gốc, xử phạt các trường hợp trên 400 triệu đồng và thu giữ gần 1000m3 cát. Mặc dù vậy, các đối tượng vẫn cố tình khai thác lén lút vì phương tiện khai thác vẫn còn đó. Nhằm khắc phục những vấn đề còn tồn tại, UBND huyện Diên Khánh đã thực hiện tháng cao điểm xử lí vi phạm trong khai thác cát trái phép, với sự tham gia của các lực lượng liên ngành. Trong đó, trọng tâm là xử phạt, tịch thu các phương tiện đường thủy nội địa không được cấp phép, hoạt động chui trên các sông. Trong ngày đầu tiên ra quân, lực lượng liên ngành đã phát hiện và xử lí hàng chục trường hợp vi phạm khai thác cát trái phép. Mặc dù đã có tuyên truyền, nhắc nhở nhưng các chủ phương tiện vẫn cố tình không tuân thủ. Một số trường hợp cố tình để phương tiện cản trở, không cho lực lượng chức năng đến hiện trường khai thác để xử lí. 

Theo quy định của UBND tỉnh, việc kiểm tra, quản lí các dự án khai thác khoáng sản được phân cấp cụ thể cho từng địa phương. Cụ thể ở đây là UBND và lực lượng chức năng các xã. Do đó, cần phải có những quy định, chế tài cụ thể đối với các địa phương để tái diễn tình trạng khai thác cát trái phép. Như vậy mới nâng cao được trách nhiệm của chính quyền.