Thời gian qua, dư luận quần chúng rộ lên về những sai phạm tại Dự án Nghĩa trang Hòa Sơn và Dự án Kênh thoát lũ Hòa Liên, huyện Hòa Vang, thành phố Đà Nẵng. Lãnh đạo UBND thành phố Đà Nẵng đã chỉ đạo các ngành chức năng vào cuộc và phát hiện ra nhiều sai phạm tại các dự án này.
Đối với Dự án Nghĩa trang Hòa Sơn do Sở Lao động - Thương binh và Xã hội thành phố Đà Nẵng làm chủ đầu tư, bắt đầu triển khai từ năm 2001, chú yếu phục vụ công tác di dời mồ mả tại các dự án trên địa bàn thành phố. Do nhu cầu chôn cất mồ mả của nhân dân lớn nên phạm vi xây dựng Nghĩa trang được mở rộng. Đến nay, đã trải qua 5 giai đoạn xây dựng với tổng diện tích trên 278,58 ha. Qua thanh tra đã phát hiện Ban Nghĩa trang thành phố Đà Nẵng không thực hiện đúng quy định về văn thư, lưu trữ, không quản lý, theo dõi, lưu trữ các hồ sơ, tài liệu liên quan đến việc bố trí mồ mả dẫn đến việc không cung cấp đầy đủ các hồ sơ, tài liệu theo yêu cầu để phục vụ công tác thanh tra, gây khó khăn cho công tác kiểm tra, đối chiếu. Bên cạnh đó, Ban Nghĩa trang đã bố trí cải táng cho 111 trường hợp không có hồ sơ giải tỏa là không đúng đối tượng; Ban Nghĩa Trang đã báo cáo không trung thực về diện tích thực tế bố trí mộ, báo cáo không đúng, sai lệch lớn về số lượng mồ mả đã bố trí dẫn đến sai lệch lớn về diện tích đất còn lại chưa bố trí (diện tích đất thực tế còn lại chưa bố trí mộ hiện nay chỉ còn khoảng 70.000 m2 trong khi diện tích đất còn lại tính toán theo định mức là 513.863,21m2). Có rất nhiều mồ mả đã được Ban Nghĩa trang bố trí nhưng không được quản lý, thống kê, cập nhập vào cơ sở dữ liệu…
Qua kiểm tra thực tế, toàn bộ diện tích đất được quy hoạch vệt cây xanh trong ranh giới Dự án đã cơ bản lấp đầy mồ mả, phá vỡ quy hoạch tại Dự án Nghĩa trang Hòa Sơn và ảnh hưởng đến cảnh quan, môi trường; vi phạm các quy định sử dụng đất không đúng quy hoạch, kế hoạch sử dụng đất, mục đích sử dụng đất; vi phạm vào những hành vi bị nghiêm cấm, quy định tại Điều 15 Luật Đất đai 2003, Điều 12 Luật Đất đai 2013…
Chịu trách nhiệm chính về các sai phạm của Ban Nghĩa trang là Phó Trưởng ban phụ trách trực tiếp việc bố trí mồ mả tại Nghĩa trang Hòa Sơn; Trưởng ban Ban Nghĩa trang là người chịu trách nhiệm của người đứng đầu.
Với vai trò là chủ đầu tư Dự án Nghĩa trang Hòa Sơn và là cơ quan chủ quản của Ban Nghĩa trang thành phổ, Sở Lao động, Thương binh và Xã hội đã không bảo đảm đầu tư xây dựng công trình theo quy hoạch; thiếu kiểm tra giám sát đối với hoạt động bố trí mồ mả của Ban Nghĩa trang thành phố trong thời gian dài, dẫn đến Ban Nghĩa trang đã bố trí mồ mả không đúng quy định.
UBND xã Hòa Sơn đã quản lý thiếu chặt chẽ, trong công tác quản lý đất đai tại các vùng lân cận, vùng giáp ranh với Nghĩa trang Hòa Sơn, chưa thực hiện đầy đủ trách nhiệm trong thời gian dài, dẫn đến Ban Nghĩa trang thành phố đã bố trí mồ mả trái quy định. Một số hộ dân đã mua bán đất lúa, đất trồng hoa màu, đất rừng sản xuất để xây dựng nghĩa trang trái quy định với tổng diện tích hơn 40.000m2.
Từ những vi phạm trên cho thấy, Chủ tịch UBND xã Hòa Sơn qua các thời kỳ đã buông lỏng công tác quản lý đất đai và quản lý trật tự xây dựng tại Dự án Nghĩa trang Hòa Sơn cũng như các khu vực lân cận của Nghĩa trang Hòa Sơn, không thực hiện đầy đủ trách nhiệm theo quy định. Vi phạm của Chủ tịch UBND xã Hòa Sơn qua các thời kỳ như đã nêu ở trên có dấu hiệu thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, vi phạm pháp luật hình sự. Chủ tịch UBND xã Hòa Sơn qua các thời kỳ từ năm 2007 đến thời điểm thanh tra là người chịu trách nhiệm chính về những vi phạm nêu trên.
Trên cơ sở đó, Thanh tra thành phố Đà Nẵng chuyển toàn bộ hồ sơ có dấu hiệu tội phạm của ông Phùng Quýt, Phó Trưởng ban Ban Nghĩa trang thành phố và của ông Phạm Xem, nguyên Chủ tịch UBND xã Hòa Sơn; ông Trần Kim Đính, Chủ tịch UBND xã Hòa Sơn cho Cơ quan điều tra Công an thành phố Đà Nẵng để điều tra, xử lý theo quy định của pháp luật.
Về Dự án Tuyến kênh thoát lũ tổng thể xã Hòa Liên, Thanh tra thành phố đã thanh tra việc chấp hành chính sách, pháp luật về công tác quản lý chất lượng xây dựng đối với các hạng mục công trình san nền, giao thông, thoát nước của các dự án Hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư Hòa Liên 3, Hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư Hòa Liên 4 giai đoạn 1, Hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư Hòa Liên 4 giai đoạn 2.
Qua thanh tra, đã phát hiện những vi phạm sau: Hồ sơ dự án được phê duyệt sau khi phê duyệt thiết kế - dự toán; không thực hiện chế độ báo cáo giám sát, đánh giá dự án đầu tư theo quy định. Trách nhiệm thuộc về Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Vật liệu xây dựng - Xây lắp và Kinh doanh nhà Đà Nẵng (đơn vị điều hành dự án) và các đơn vị liên quan. Tại 2 dự án Hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư Hòa Liên 3, Hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư Hòa Liên 4 giai đoạn 2: Không tổ chức thực hiện công tác khảo sát xây dựng để phục vụ triển khai hồ sơ thiết kế, vi phạm quy định hiện hành.
Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Vật liệu xây dựng - Xây lắp và Kinh doanh nhà Đà Nẵng (bên mời thầu) thực hiện chỉ định thầu trái quy định đối với 05 gói thầu tư vấn giám sát thi công xây dựng, tư vấn lựa chọn nhà thầu với tổng giá trị 3.420.606.677 đồng cho Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Thương mại và Dịch vụ Thuận Anh do ông Nguyễn Tuấn Thanh làm Giám đốc (qua xác minh nhân thân ông Nguyễn Tuấn Thanh là con ruột của ông Nguyễn Tuấn Anh, Tổng Giám đốc Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Vật liệu xây dựng - Xây lắp và Kinh doanh nhà Đà Nẵng) là vi phạm các hành vi bị cấm trong đấu thầu quy định tại Khoản 10, Điều 12 Luật Đấu thầu 2005 và vi phạm những điều cán bộ, công chức, viên chức không được làm.
Ông Trần Huy Đức, Chánh Thanh tra thành phố Đà Nẵng thông tin: Với vai trò là đơn vị điều hành dự án (giai đoạn 2010 - 2014), Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Vật liệu xây dựng - Xây lắp và Kinh doanh nhà Đà Nẵng chịu trách nhiệm trực tiếp liên quan đến các sai phạm trong quá trình quản lý điều hành dự án từ khâu lập dự án, giám sát đầu tư, khảo sát, thiết kế, đấu thầu, giám sát, quản lý chất lượng thi công xây dựng.
Căn cứ quy định tại điểm o, Khoản 1, Điều 48 Luật Thanh tra 2010, Thanh tra thành phố đã chuyển toàn bộ hồ sơ vụ việc liên quan đến các sai phạm có dấu hiệu tội phạm trong công tác điều hành quản lý đầu tư xây dựng tại 03 dự án nêu trên đối với lãnh đạo Công ty trách nhiệm hữu hạn một thành viên Vật liệu xây dựng - Xây lắp và Kinh doanh nhà Đà Nẵng và các tổ chức, cá nhân có liên quan sang Cơ quan điều tra Công an thành phố Đà Nẵng xử lý vi phạm theo quy định.
