Chuyến công du nước ngoài đầu tiên của Tổng thống Donald Trump trên cương vị Tổng thống nước Mỹ là sự kiện quốc tế được dõi theo những ngày qua. Hành trình của Tổng thống Donald Trump sẽ kéo dài 8 ngày với các điểm đến lần lượt là Saudi Arabia, Israel, Vatican, Bỉ và Italy.
8 ngày với 5 điểm đến ở 2 châu lục là Trung Đông và châu Âu. Tại đây, Tổng thống Mỹ sẽ gặp những nhà lãnh đạo Hồi giáo, Do Thái giáo và Cơ đốc giáo trong một nỗ lực mà ông Donald Trump gọi là xây dựng đối tác mới và chống chủ nghĩa cực đoan.
Bình luận về vấn đề này, ông Trần Việt Thái – Phó Viện trưởng Viện Nghiên cứu chiến lược, Bộ Ngoại giao - cho biết, tình hình Trung Đông tiềm ẩn nhiều nhân tố khiến mối quan hệ với Mỹ có thể thay đổi sâu sắc. Chuyến công du của Tổng thống Mỹ có 4 điểm đáng chú ý.
"Chính quyền Mỹ đang đánh giá, định hình lại mối quan hệ với Trung Đông, đặc biệt với những đối tác từ trước tới nay. Thứ 2 là mục tiêu của chuyến đi khá rõ ràng gồm củng cố mối quan hệ với đồng minh chủ chốt, tìm cách xây dựng quan hệ với các đối tác mới, đặc biệt là trong đó có những đối tác mà Mỹ coi trọng như Arab Saudi, Israel; Mỹ muốn chuyển đi thông điệp Mỹ là bạn không phải kẻ thù của thế giới Hồi giáo, nhất là những nước trong khu vực; Mỹ muốn tập hợp lực lượng chống khủng bố và các lực lượng Mỹ cho rằng là đối thủ; đồng thời duy trì ảnh hưởng tổng thể của Mỹ ở khu vực này dù là liên minh hay cơ chế nào".
"Thứ 3 là yếu tố kinh tế thương mại trong chuyến công du khá rõ nét, hàng chục thỏa thuận trong đó đặc biệt là thỏa thuận mua vũ khí. Đây là nhân tố kinh tế thương mại trong quan hệ Trung Đông rất quan trọng, nhất là với cá nhân Tổng thống Donald Trump. Điều quan trọng thứ 4 là chưa rõ tác động của chuyến đi với chính sách với Iran như thế nào, đối với chính sách tái xoay trục sang khu vực châu Á – Thái Bình Dương như thế nào. Có lẽ chúng ta cũng cần theo dõi thêm".
Trong khi đó, tại châu Âu, các đồng minh của Mỹ vẫn còn băn khoăn về chủ trương "Nước Mỹ là trên hết" của Tổng thống Donald Trump sẽ được thể hiện như thế nào trong các vấn đề toàn cầu. Bốn tháng qua, dù nhiều hoạt động ngoại giao giữa các nhà lãnh đạo châu Âu và Mỹ đã được thực hiện nhưng hai bên vẫn còn trong giai đoạn thiết lập lại lòng tin sau những tuyên bố từ Washington gây nhiều quan ngại ở châu Âu.
"Trong chuyến đi này, chủ yếu Tổng thống Donald Trump tới dự hai cuộc họp NATO và G7 nhưng rõ ràng, ông Donald Trump vẫn rất coi trọng mối quan hệ với các đồng minh đối tác, coi trọng các cơ chế đa phương", ông Trần Việt Thái cho biết.
"Ngay từ khi biết ông Donald Trump làm Tổng thống Mỹ, bản thân châu Âu đã có một số điều chỉnh trong những lĩnh vực cụ thể và trong thời gian tới họ vẫn sẽ tiếp tục làm vậy, như về chính trị, họ sẽ cần có đóng góp về chính trị và chính sách phù hợp với bối cảnh mới hiện nay. Thứ hai là về an ninh quốc phòng, châu Âu sẽ phải tính tới việc có lực lượng riêng và họ đang bắt đầu làm, giảm dần sự phụ thuộc vào liên minh. Về kinh tế, một số thỏa thuận có thể bị tạm dừng nên họ sẽ phải tính giải pháp khác. Trong nhiều vấn đề, châu Âu sẽ phải điều chỉnh chính sách theo hướng cam kết hơn, gánh nhiều trách nhiệm hơn và phải bỏ ra nhiều tiền hơn".
"Người Mỹ có tính thực dụng, đặc biệt ông Donald Trump lại là một doanh nhân. Chuyến đi này không chỉ có tính biểu tượng và thăm dò, người Mỹ sẽ không thực hiện chuyến đi này nếu không có kết quả cụ thể" - ông Trần Việt Thái phân tích thêm - "Một là những cam kết thương mại được thể hiện rất rõ, với giá trị hàng trăm tỷ USD. Cam kết chính trị an ninh đã thấy rõ ràng từ hai bên. Điểm thứ 3 là trong lúc tình hình nước Mỹ đang rất phức tạp, có thể ông Donald Trump đi nước ngoài là một cách tránh sóng gió trong nước và quay trở về khi ổn định hơn. Dù sao đi nữa, đây cũng là một chuyến đi mang ý nghĩa lớn. Quan sát nó, chúng ta sẽ rút ra được cách thức xử lý trong quan hệ với Mỹ cũng như đối tác khác".
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!