Cây hẹ (còn có tên gọi khác là cửu thái, cửu thái tử, khởi dương thảo,…) là loại rau gia vị quen thuộc được dùng nhiều trong các món ăn. Theo Bệnh viện Y học cổ truyền thành phố Hồ Chí Minh, hẹ trong y học cổ truyền dùng để chữa nhiều bệnh từ thông thường đến phức tạp.
Hạt hẹ vị cay ngọt, tính ấm, có tác dụng ôn trung, trợ vị khí, điều hòa tạng phủ, hạ khí nghịch, cố thận tinh, tán ứ huyết. Hạt hẹ thường dùng để chữa thắt lưng và gối mỏi đau, phụ nữ chứng bạch đới (huyết trắng), tiêu chảy, nam giới bị di tinh, mộng tinh, tiểu ra máu, viêm tiền liệt tuyến.
Toàn thân cây hẹ vị cay, hơi đắng, chua mà sít lại, có tác dụng mạnh cho khí, bổ dương sự, cầm máu, cố tinh và thường dùng chữa viêm đường hô hấp, chảy máu cam, viêm tiền liệt tuyến với cách thức là giã nát, thêm nước rồi lọc uống. Liều dùng là từ 20 đến 30 g một ngày.
Lưu ý: hẹ kỵ với mật ong, thịt trâu và không nên sử dụng lâu dài đối với những người bị các chứng âm hư hỏa vượng, vị hư có nhiệt.
Một số bài thuốc có hẹ trong y học dân gian:
- Chữa ho khò khè ở trẻ em: lá hẹ tươi (20g) kết hợp cùng đường phèn, hấp cơm hoặc chưng cách thủy, sau đó lấy nước cho trẻ uống.
- Chữa cổ họng đau, nuốt khó: dùng từ 12 đến 24 g lá hẹ tươi, giã lấy nước uống, ngày từ 2 đến 3 lần, đến khi hết đau. Nếu bị đau họng, lấy lá và củ hẹ giã đắp lên cổ, sau đó băng lại. Kết hợp nhai củ cải, lá húng chanh và nuốt nước.
- Chữa hen suyễn (khó thở): lá hẹ một nắm giã nát, lấy nước uống hay sắc lên để uống.
- Chữa chứng rôm sẩy: rễ hẹ 60g sắc nước uống.
- Chữa cảm mạo, ho do lạnh: hẹ 250g, gừng tươi 25g, cho thêm ít đường, hấp chín, ăn cái, uống nước từ 2 đến 3 lần một ngày.
Hạt hẹ (Hình minh họa: goodbetternest.blogspot.com).
- Chữa táo bón: hạt hẹ rang vàng, giã nhỏ. Mỗi lần hòa nước sôi uống 5g với liều ngày 3 lần.
- Phòng táo bón, tích trệ: hàng sáng dậy, chưa ăn sáng, uống nước hẹ giã đã lọc bã.
- Chữa đái dầm, tiêu chảy lâu ngày ở trẻ em: nấu cháo rễ hẹ với công thức rễ hẹ tươi 25g, gạo 50g, rễ hẹ vắt lấy nước cho vào cháo đang sôi, thêm ít đường, ăn nóng, dùng liên tục trong 10 ngày.
- Chữa nấc do lạnh: uống một bát nước hẹ (30g) đã giã nát và lọc bỏ bã.
- Chữa bệnh thổ tả (tiêu chảy kèm nôn ói): cấp cứu bằng một nắm rau hẹ giã lấy nước cốt, chưng cách thủy cho uống.
- Trị bệnh đau răng: lấy 1 nắm hẹ (cả rễ) giã nhuyễn, đặt vào chỗ đau, đặt liên tục cho đến khi khỏi.
- Chữa sơn ăn lở loét: lá hẹ giã nát đắp lên chỗ tổn thương.
- Chữa ghẻ: lá hẹ 50g, rau cần 30g, tất cả giã nát, đắp lên chỗ tổn thương, ngày 2 lần.
- Chữa giun kim: sắc lá hay rễ hẹ giã lấy nước cho uống.
- Chữa trĩ sưng đau: một nắm to lá hẹ cho vào nồi đất cùng với nước, dùng lá chuối bịt kín nồi, đun đến khi sôi thì nhấc xuống, chọc một lỗ thủng trên lá chuối cho hơi bay lên để xông trĩ. Khi thấy hết hơi bay lên thì đổ hẹ ra chậu ngâm rửa hậu môn. Còn có cách giã nhuyễn lá hẹ cho vào chậu, rồi ngồi và để trực tiếp trĩ lên lá hẹ.
- Chữa lòi dom: một nắm lá hẹ giã nhỏ trộn với dấm, đảo nóng, sau đó dùng 2 miếng vải sô sạch gói hẹ để chườm và chấm hậu môn thay đổi lẫn nhau.
- Chữa bệnh càng cua chín mé (chứng bệnh nhiễm trùng sưng tấy đầu móng tay): hẹ dùng cả củ và rễ, giã nát, xào rượu chườm, bó, băng lại. Thay băng nhiều lần.
- Chữa tâm hãn (mồ hôi ra không ngớt, chỉ khu trú ở vùng ngực): dùng 49 cây hẹ cả gốc rửa sạch, đổ vào 2 bát nước, nấu đến khi còn 1 bát, uống liên tục nhiều ngày cho đến khi khỏi.
- Chữa viêm loét dạ dày thể hàn, đau vùng thượng vị, buồn nôn hoặc nôn do lạnh: lá hẹ 250g, gừng tươi 25g. Tất cả thái vụn, giã nát, lọc lấy nước đổ vào nồi cùng với 250g sữa bò. Đun nhỏ lửa cho đến khi sôi, uống nóng.
- Hỗ trợ điều trị bệnh đái tháo đường: củ hẹ 150g, thịt sò 100g. Nấu chín, nêm gia vị. Ăn thường xuyên. Trường hợp ra mồ hôi trộm (âm hư tự hãn) dùng món này cũng tốt.
- Chữa gan nhiễm mỡ ở người béo phì: hải đới 100g ngâm nước cho nở, cắt sợi. Lá hẹ 200g cắt đoạn dài, cùng nhúng nước sau 5 phút vớt ra. Cho tỏi giã nhuyễn, dấm, dầu vừng, tương và một ít đường trộn đều. Ăn hàng ngày và kéo dài trong một tháng.
- Chữa lỵ amíp: nấu canh hẹ cá diếc (ngày một con), ăn cái uống nước, dùng trong 1 tuần.
- Chữa bế kinh (2 bài thuốc):
+ Hạt hẹ 10g, hạt dành dành 10g, sắc nước uống ngày 2 lần.
+ Lá hẹ 250g giã lấy nước hòa với đường đỏ, đun sôi để uống.
- Chữa di mộng tinh, xuất tinh sớm, liệt dương: 0,5kg lá hẹ tươi giã lấy nước, uống ngày 2 lần trong một tuần.
- Chữa đi tiểu nhiều lần: lá hẹ, cây tơ hồng xanh, ngũ vị tử, phúc bồn tử, câu kỷ tử, nữ trinh tử. Lượng bằng nhau. Phơi khô tán bột, mỗi lần uống 6g. Ngày uống 2 lần với nước ấm.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!
VTV.vn - Phẫu thuật nội soi thu nhỏ dạ dày hình ống hiện là một trong những phương pháp phổ biến nhất trong điều trị béo phì, đặc biệt ở các nước châu Á.
VTV.vn - Một thuyền viên trẻ quốc tịch Myanmar bị nhồi máu cơ tim cấp đã được các bác sĩ Bệnh viện Đa khoa tỉnh Quảng Ninh can thiệp đặt stent cấp cứu thành công.
VTV.vn - Bệnh nhân nữ, 44 tuổi, vào viện trong tình trạng mệt mỏi, khó thở sau khi tiêm thuốc tê để tiêm filler tại một cơ sở thẩm mỹ chui.
VTV.vn - Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) vừa có công văn gửi Sở Y tế các tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương về việc tăng cường công tác quản lý mỹ phẩm.
VTV.vn - Bệnh viện Nhi Trung ương vừa ghép thận thành công cho bệnh nhi 8 tuổi, suy thận mạn giai đoạn cuối trên nền bệnh Von Willebrand gây rối loạn đông máu, kèm theo suy tim.
VTV.vn - Với sứ mệnh nâng cao tầm vóc trẻ em Việt và công thức dinh dưỡng tiên tiến, sữa non HIUP đang dần trở thành sự lựa chọn hàng đầu của nhiều bậc phụ huynh.
VTV.vn - Bệnh nhân nữ 38 tuổi, vừa được Bệnh viện Hữu nghị Lạc Việt phẫu thuật bóc tách thành công khối u xơ tử cung xoắn kích thước 11x12cm cùng hơn 10 khối u xơ nhỏ khác.
VTV.vn - Việc người dân lạm dụng và tự ý sử dụng thuốc nhỏ mắt, không có chỉ định của thầy thuốc khiến cho mắt có thể bị glôcôm do tra corticoid kéo dài.
VTV.vn - Bệnh viện Đa khoa khu vực Long Thành (Đồng Nai) vừa kịp thời cứu sống mẹ con sản phụ bị sản giật nặng.
VTV.vn - Bệnh viện chuyên khoa Sản Nhi Sóc Trăng vừa xử trí thành công trường hợp bé trai mắc dị vật gây thủng vách ngăn mũi được chuyển từ Trung tâm Y tế huyện Châu Thành.
VTV.vn - Trong 10 ngày trở lại đây, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lạng Sơn đã tiếp nhận 13 ca, trong đó 3 ca bị rắn lục cắn, 10 ca là do các loại rắn khác.
VTV.vn - Liên quan đến ca tử vong sau khi cắt bao quy đầu ngày 16/9, Trung tâm Y tế huyện Thanh Ba (Phú Thọ) đã có thông tin báo chí về quá trình tiếp nhận, điều trị cho bệnh nhân.
VTV.vn - Đồng Nai vừa được nhận 113.000 liều vaccine sởi - rubella, đây là nguồn vaccine do Tổ chức Y tế thế giới hỗ trợ.
VTV.vn - Ngày 19/9, thông tin từ Sở Y tế TP Hồ Chí Minh cho biết, tính đến hết ngày 17/9, chiến dịch tiêm vaccine sởi - rubella của TP Hồ Chí Minh đã đạt tổng số 76.993 mũi.
VTV.vn - Ngày 19/9, Bộ Y tế phát đi công điện số 1757/CĐ- BYT về việc chủ động triển khai công tác y tế ứng phó bão số 4.