Muồng trâu mọc hoang khắp nơi. Ngoài ra, cũng được trồng ở các vườn thuốc trạm y tế, vườn nhà người dân (làm hàng rào, làm cây cảnh). Có thể trồng bằng cành hoặc bằng hạt. Cây ưa đất cao ráo, ẩm ướt. Người ta thường thu hái lá và thân vào mùa hè thu, trước khi cây ra hoa. Dùng tươi hay phơi nắng cho khô. Quả thu hái vào tháng 10-12, lấy hạt phơi khô hay dùng tươi.
Một số nghiên cứu dược lý gần đây cho thấy lá muồng trâu có tác dụng kháng nấm, kháng khuẩn, kháng viêm, bảo vệ gan, ức chế xơ gan, lợi mật; nên có triển vọng trong nghiên cứu làm thuốc hỗ trợ điều trị viêm gan cấp và mạn tính cũng như làm thuốc điều trị nhiễm trùng cơ hội cho bệnh nhân AIDS.
Theo Đông y, các bộ phận của cây có vị hơi đắng, mùi hăng hắc, tính mát; có tác dụng nhuận tràng, giải nhiệt, sát trùng, lợi tiểu. Nếu sao vàng thì nhuận gan, tiêu thực, tiêu độc, tiêu viêm. Lá có vị cay, tính ấm; có tác dụng sát trùng, chống ngứa. Thường được dùng chữa táo bón, nhiều đờm; phù thũng, đau gan, vàng da. Lá dùng trị viêm da thần kinh, hắc lào, thấp sang, mụn rộp, ghẻ lác ngứa lở người da.
Cách dùng phổ biến chữa táo bón là lấy cành, lá, rễ hoặc hạt sắc nước uống. Bột lá hoặc bột thân uống hằng ngày với liều thấp (4-8g) dùng nhuận tràng, và với liều cao (10-12g) dùng xổ. Hạt dùng với liều 2-4g để nhuận tràng, với liều cao 5-8g dùng xổ. Lá giã nát, lấy nước bôi hoặc xát chữa bệnh ngoài da; nếu thêm một ít muối hoặc dịch quả chanh, tác dụng mạnh hơn. Lá còn dùng trị ghẻ lác cho gia súc.
Theo kinh nghiệm riêng của ngườiđã điều chế "Độc vị nhuận tràng hoàn" để điều trị chứng táo bón rất hiệu quả. Bài thuốc chỉ có độc vị lá Muồng trâu phơi khô, sấy giòn, tán bột mịn, luyện mật ong làm hoàn mềm bằng cỡ đầu ngón tay cái (6g/ hoàn). Để nhuận trường, người lớn uống 1 hoàn, ngày 1-2 lần, trẻ em tùy tuổi dùng bằng 1/3 đến ½ liều người lớn. Để tẩy xổ dùng liều gấp đôi. Lưu ý không dùng cho phụ nữ có thai.
Dưới đây là một số đơn thuốc khác có dùng Muồng trâu:
Toa Căn Bản: Muồng trâu 4g, Rễ tranh 8g, Cỏ mực 8g, Rau má 8g, Cỏ mần trầu 8g, Cam thảo đất 8g, Ké đầu ngựa 8g, Gừng tươi 4g, Củ sả 4 g, Vỏ quýt 4g. Tác dụng nhuận gan, mát huyết, giải độc, điều hòa cơ thể, kích thích tiêu hóa.
Chữa hắc lào (lác): Lá muồng trâu tươi giã nát, lấy nước bôi thêm ít muối hoặc dịch quả chanh tác dụng càng mạnh hơn.
Xổ giun đũa: Dùng 20g lá muồng trâu sắc lấy uống đồng thời ăn kèm với 10-15 hạt trâm bầu (trẻ em dùng 5-10 hạt) đã nướng qua.
Chữa mày đay, mẩn ngứa: Lá muồng trâu 16g, Bèo cái tía tươi 100g. Sắc uống ngày 2 lần.
Chữa mày đay, mặt nổi mụn hoặc nám da do gan bị nhiễm độc: Lá Muồng trâu 10g, Ké đầu ngựa 12g, Rau má 15g, Cam thảo đất 12g, Rau sam 12g, Bù ngót 10g, Hà thủ ô 15g, Cam thảo dây 12g, Đậu săng 8g, Nhân trần 10g, Khổ sâm 10g, Rau đắng đất 12g, lá Mã đề 10g. Sắc uống ngày 1 thang.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!
VTV.vn - Sản phụ 30 tuổi, trú tại thị xã Mường Lay, tỉnh Điện Biên được cấp cứu thành công trong quá trình chuyển dạ bị tắc mạch ối.
VTV.vn - Tính đến ngày 30/9, sau 1 tháng triển khai chiến dịch tiêm vaccine sởi, tỷ lệ bao phủ đủ 2 mũi vaccine sởi cho trẻ 1- 5 tuổi tại TP Hồ Chí Minh đạt ngưỡng an toàn 95%.
VTV.vn - Bệnh viện Bệnh nhiệt đới Trung ương tiếp nhận nam bệnh nhân 42 tuổi, trong tình trạng khối u gan gần 20cm xâm lấn cơ hoành.
VTV.vn - Hiện nay, có một số đối tượng đang mạo danh Sở Y tế tỉnh Đắk Lắk để thực hiện hành vi lừa đảo nhằm mục đích chiếm đoạt tài sản.
VTV.vn - Bệnh viện Nhi đồng 1 (TP Hồ Chí Minh) vừa tiếp nhận bé trai Đ.N.K., 6 tháng tuổi, ngụ tại Tây Ninh, nhập viện vì uống nhầm thuốc.
VTV.vn - Cục An toàn thực phẩm vừa có văn bản yêu cầu tổ chức điều tra, truy xuất nguồn gốc thực phẩm liên quan đến vụ nghi ngờ ngộ độc thực phẩm xảy ra tại Trường THCS Bình Minh.
VTV.vn - Chiều ngày 30/9, thông tin từ Trung tâm Y tế huyện Xuân Lộc (Đồng Nai), trung tâm vừa kịp thời cứu sống bệnh nhân bị vỡ thai ngoài tử cung.
VTV.vn - Trung tâm Y tế thị xã Quảng Yên (Quảng Ninh) vừa tiếp nhận nam bệnh nhân 32 tuổi, bị dị ứng do ong đốt.
VTV.vn - Bệnh viện Đa khoa tỉnh Ninh Bình vừa thực hiện phẫu thuật nội soi cắt thận tận gốc cho bệnh nhân điều trị ung thư thận.
VTV.vn - Tuần lễ Làm mẹ an toàn năm 2024 sẽ diễn ra từ ngày 1 - 7/10/2024, nhằm nâng cao nhận thức của cộng đồng về chăm sóc sức khỏe, dinh dưỡng cho bà mẹ và trẻ em.
VTV.vn - Dù có thể thưởng thức những món ăn hảo hạng nhất thế giới, nhưng bữa sáng yêu thích của Hoàng hậu Anh lại rất bình dị và phổ biến trên toàn cầu.
VTV.vn - Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí (Quảng Ninh) vừa tiếp nhận và điều trị cho 2 trường hợp bị tổn thương da nghiêm trọng do tự ý điều trị tại nhà.
VTV.vn - Trung tâm Y tế huyện Tiên Yên (Quảng Ninh) vừa cứu sống một bệnh nhân bị suy hô hấp tuần hoàn, suy đa tạng tràn dịch đa màng, xơ gan rượu, suy kiệt đe dọa tính mạng.
VTV.vn - Bệnh viện Ung Bướu Hà Nội vừa phẫu thuật cắt bỏ khối u có kích thước lên đến 20cm choán gần hết lồng ngực cho bệnh nhân 64 tuổi, ở Thái Nguyên.
VTV.vn - Bệnh viện Nhi Trung ương vừa tiếp nhận và phẫu thuật thành công cho bé gái (3 tuổi, ở Hà Nội) nhập viện trong tình trạng búp ngón tay bị đứt lìa do bị kẹp tay vào cửa.