Hiện có 49 trong tổng số 60 dự án BOT do Bộ GTVT quản lý, đang có doanh thu thu phí thấp xa so với dự kiến và dự báo rất khó cải thiện trong thời gian tới.
Nhiều dự án vì vậy lâm vào cảnh không trả được gốc và lãi cho các khoản vay, đẩy các ngân hàng tới nguy cơ nợ xấu gia tăng. Bộ GTVT hiện đã phải đề xuất hàng loạt các phương án chia sẻ rủi ro với các nhà đầu tư BOT. Tuy nhiên, đến nay vẫn chưa tìm được phương án khả thi.
Nhiều dự án BOT giao thông hiện không đạt doanh thu như phương án tài chính ban đầu. Ảnh minh họa - Báo Đầu tư.
Trong số các dự án BOT thua lỗ thì dự án Quốc lộ 3 đoạn Thái Nguyên - Bắc Kạn và cầu Thái Hà nối 2 tỉnh Hà Nam - Thái Bình có tỷ lệ thu phí so với kế hoạch đạt thấp nhất, chỉ bằng 13% - 15%.
Có rất nhiều nguyên nhân dẫn đến tình trạng này, từ việc chưa tăng phí theo lộ trình trong hợp đồng cho đến xuất hiện nhiều tuyến đường ngang, song song gia tăng vé tháng, quý, năm dẫn đến lưu lượng xe qua trạm giảm so với tính toán trước đó. Tuy nhiên, cũng có những dự án doanh thu giảm do tình trạng trốn trạm vẫn tái diễn.
Nguy cơ gia tăng nợ xấu từ các dự án BOT giao thông. Ảnh minh họa - Báo Dân trí.
Theo Bộ GTVT hiện có đến 80% số dự án BOT do Bộ quản lý có doanh thu không đạt phương án tài chính ban đầu. Trước đó, Bộ này đã đề xuất các phương án như tăng giá phí theo hợp đồng đã được ký kết hay như Nhà nước bù khoản hụt thu cho các dự án. Tuy nhiên, đây chỉ là các giải pháp tình thế, thiếu tính hài hòa và dài hơi.
Hiện đã có một số doanh nghiệp đầu tư BOT bị ngân hàng chuyển sang nhóm nợ xấu. Điều này khiến doanh nghiệp không thể tiếp cận thêm các nguồn tín dụng mới để duy trì và tái đầu tư nên sẽ đẩy họ đến nguy cơ phá sản.
Nhiều ngân hàng cũng bị liên đới với khoản nợ xấu ước tính lên tới nhiều chục nghìn tỉ đồng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!