Cùng một dự án, cùng một khu vực, ngay sát nhau, nhưng giá đền bù đất lại khác nhau, thậm chí rất khác xa nhau. Đây là thực tế đang xảy ra ở một số dự án giao thông trọng điểm liên vùng ở khu vực Đông Nam bộ làm ảnh hưởng đến công tác giải phóng mặt bằng cũng như tiến độ hoàn thành các dự án.
Cao tốc Biên Hòa - Vũng Tàu. Bên Vũng Tàu, đường gần xong. Còn phía Đồng Nai vẫn ngổn ngang, vì chưa có mặt bằng để thi công. Giá đền bù của hai bên khác nhau là một trong lý do khiến giải phóng mặt bằng phía Đồng Nai gặp nhiều khó khăn.
Ông Nguyễn Thanh Nhã - Ấp 1, xã Tân Hiệp, Long Thành, Đồng Nai chia sẻ: "Cao tốc Biên Hòa – Vũng Tàu, Nhà nước đền bù cho Bà Rịa Vũng Tàu giá cao hơn Đồng Nai rất nhiều cho nên người ta phấn khởi. Còn Đồng Nai giá thấp hơn giá thị trường".
Ông Huỳnh Văn Khánh - Chủ tịch UBND xã Phước Bình, Long Thành, Đồng Nai nhận định: "So với giá đất tỉnh Đồng Nai, nó phù hợp nhưng bây giờ người dân cứ phân bì giữa Đồng Nai với Vũng Tàu. Vì nó chỉ cách nhau một con đường giáp ranh giữa Bà Rịa Vũng Tàu với Đồng Nai".
Chính sách đền bù của mỗi địa phương phụ thuộc vào nguồn ngân sách, cũng như cách vận dụng của từng địa phương
Khác biệt về chính sách giá đền bù ở cùng một khu vực khiến nhiều dự án giao thông trọng điểm khu vực Đông Nam bộ rơi vào ách tắc. Dự án đường vành đai 3 là một ví dụ.
Bên này là TP. Hồ Chí Minh, bên này là tỉnh Bình Dương, bên này giá đền bù 1m2 đất nông nghiệp là 7 triệu đồng, còn bên Bình Dương này là 17 triệu đồng/m2. Sự chênh lệch về giá khiến công tác đền bù giải phóng mặt bằng của đường vành đai 3 tại TP. Hồ Chí Minh gặp không ít khó khăn.
Ông Phạm Ngọc Lượng - Chủ tịch UBND phường Long Bình, TP. Thủ Đức, TP. Hồ Chí Minh nhận định: "Trong quá trình tiếp xúc vận động, người dân cũng có so sánh, Bình Dương có sử dụng đất xen cài khu dân cư, giá cũng cao hơn so với đất nông nghiệp thuần ở TP. Hồ Chí Minh".
Theo các chuyên gia, sở dĩ có tình trạng ở cùng một khu vực, nhưng đất ở hai địa phương được đền bù với mức giá khác nhau là do chính sách đền bù của mỗi địa phương phụ thuộc vào nguồn ngân sách, cũng như cách vận dụng của từng địa phương.
PGS. TS. Võ Trí Hảo - Hiệu trưởng trường Đại học Gia Định, TP. Hồ Chí Minh cho biết: "Mỗi ngân sách địa phương sẽ có những nguồn thu độc lập, bởi chính quyền địa phương khá độc lập nên khi xây dựng vùng giá trị thì hai địa phương xây dựng khác nhau".
Để khắc phục sự khác biệt này, có luật sư cho rằng, đơn giá đền bù đất nông nghiệp có thể tính bằng đơn giá đất đền bù thổ cư trong cùng khu vực sau khi trừ đi tiền thuế chuyển đổi mục đích sử dụng đất nông nghiệp lên thổ cư. Phương pháp này sát giá thị trường, tạo được sự đồng thuận trong cộng đồng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!