Tiêu chảy cấp ở trẻ em - những điều cần lưu ý

Hàng năm, khoa Nhi - Bệnh viện Bãi Cháy tiếp nhận và điều trị hàng trăm bệnh nhi mắc tiêu chảy cấp. Bệnh tiêu chảy cấp nếu không được chẩn đoán và điều trị phù hợp, kịp thời sẽ gây ra những biến chứng rất nguy hiểm do rối loạn nước và điện giải thậm chí có thể gây tử vong.

BSCKII. Nguyễn Thị Huyền, Trưởng Khoa Nhi cho biết: Nguyên nhân gây tiêu chảy cấp ở trẻ có thể do virus, vi khuẩn hoặc kí sinh trùng gây ra. Trong đó, Rotavirus là nguyên nhân phổ biến gây tiêu chảy cấp mất nước, rối loạn điện giải có thể gây tử vong ở trẻ nhỏ, đặc biệt lứa tuổi dưới 2 tuổi .

Đây là virus có khả năng tồn tại bền vững trong môi trường, có thể sống hàng giờ ở trên bàn tay và trên các bề mặt rắn. Đặc biệt, rotavirus có thể sống ổn định và gây ra bệnh khi sống trong phân 1 tuần.

Tiêu chảy cấp thường có những biểu hiện điển hình như sốt, nôn ói, đi ngoài phân tóe nước , số lượng phân mỗi lần nhiều và dễ mất nước, có thể dẫn đến trụy mạch rồi tử vong.

Bệnh xảy ra nhiều nhất ở trẻ em dưới 5 tuổi, thường phân bố ở các nước có khí hậu ôn đới và bệnh xảy ra theo mùa, nhất là vào mùa đông. Còn ở những nước nhiệt đới, bệnh xảy ra quanh năm.

Theo bác sĩ Huyền, tiêu chảy cấp thường lây truyền qua đường phân - miệng thông qua thức ăn hoặc nước uống bị ô nhiễm hoặc tiếp xúc trực tiếp với phân đã nhiễm khuẩn gây bệnh. Một số tập quán tạo điều kiện thuận lợi cho sự lan truyền tác nhân gây bệnh như: trẻ bú bình không hợp vệ sinh, không rửa tay sau khi đi ngoài, trước khi chế biến thức ăn cho trẻ, thực phẩm bị nhiễm mầm bệnh, xử lý phân không hợp vệ sinh.

Đặc biệt, vào thời điểm thời tiết nắng nóng, cách chế biến bảo quản thực phẩm không tốt rất dễ bị hỏng gây tình trạng tiêu chảy cấp do nhiễm khuẩn.

Cũng theo bác sĩ Huyền, trẻ bị tiêu chảy, nếu để lâu, kéo dài sẽ gây ra hiện tượng mất nước và điện giải, nặng có thể gây trụy mạch do giảm thể tích, có thể tử vong. Vì vậy, ngay khi nhận thấy trẻ có dấu hiệu của tiêu chảy và mất nước như môi khô, khóc không có nước mắt, tiểu ít, quấy khóc, uống nước không uống được … cha mẹ phải đưa trẻ đi khám ngay tại các cơ sở y tế gần nhất để thăm khám.

Với những bé bị tiêu chảy mất nước ở mức độ nhẹ, gia đình có thể chăm sóc con tại nhà bằng cách:

Để đề phòng mất nước cho trẻ cha mẹ có thể bổ sung nước cho trẻ như: Oresol, nước cháo muối, nước cơm có muối, súp hoa quả hoặc súp gà, súp thịt, nước sạch, nước dừa, nước hoa quả tươi không đường cũng là những thức uống phù hợp.

Cha mẹ vẫn tiếp tục cho trẻ ăn đề phòng suy dinh dưỡng. Tuy nhiên, cần tránh các loại rau sợi thô, củ quả, hạt ngũ cốc nhiều chất xơ vì khó tiêu hóa. Đối với trẻ bú mẹ hoàn toàn, cần cho trẻ bú nhiều hơn và lâu hơn sau mỗi lần bú. Nếu trẻ không bú mẹ hoàn toàn, cho trẻ uống một hoặc nhiều loại dung dịch như đã đề cập ở trên.

Bác sĩ huyền cũng lưu ý, cha mẹ tuyệt đối tránh cho trẻ sử dụng các loại nước uống ngọt có đường, nước trà đường, nước trái cây sản xuất công nghiệp vì các dung dịch này có thể làm tình trạng tiêu chảy trầm trọng thêm.

Trong trường hợp bù nước cho trẻ bằng dung dịch Oresol, cha mẹ cần chú ý pha dung dịch theo sự hướng dẫn của bác sĩ, cho bé uống từng ngụm nhỏ bằng chén hoặc thìa. Ngoài ra, tiếp tục cho trẻ bú bất cứ khi nào trẻ muốn.

Cha mẹ có thể cho trẻ uống bổ sung kẽm sớm ngay khi bắt đầu bị tiêu chảy.

Bác sĩ Huyền cũng khuyến cáo: Cha mẹ cần đưa trẻ đi khám ngay khi con có một trong những biểu hiện: Đi ngoài nhiều lần phân lỏng (đi liên tục); nôn tái diễn; trẻ biểu hiện rất khát nước; trẻ ăn uống kém hoặc bỏ bú; trẻ không tiến triển sau 2 ngày điều trị tại nhà.

Cha mẹ cần đảm bảo chế độ dinh dưỡng hợp lý cho trẻ, cho trẻ uống đủ nước, đảm bảo "ăn chín, uống sôi", nhất là nguồn thức ăn phải tươi, sạch, dụng cụ cho trẻ ăn uống phải sạch, bảo quản đồ ăn đúng cách.

Ngoài việc thực hiện vệ sinh an toàn thực phẩm, giữ môi trường sống lành mạnh, cha mẹ cũng cần chú ý theo sát trẻ; khi thấy trẻ có dấu hiệu bất thường cần đưa trẻ đi khám tại các cơ sở y tế để được phát hiện và xử trí kịp thời.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!