Thuyên tắc ối - Tai biến sản khoa nguy hiểm đối với mẹ bầu

Theo các nghiên cứu y khoa, thuyên tắc ối là một cấp cứu sản khoa hiếm gặp tần suất khoảng 1/8.000 - 1/ 80.000 ca sinh. Nguyên nhân do vỡ màng ối, vỡ tĩnh mạch của tử cung, áp lực buồng tử cung cao hơn áp lực tĩnh mạch làm dịch nước ối tràn vào tĩnh mạch tử cung, gây phản ứng dị ứng, sốc phản vệ, khiến thai phụ suy hô hấp và suy tuần hoàn cấp tính.

Hội chứng thuyên tắc ối khởi phát rất nhanh, nó có thể xảy ra trước, trong và sau khi sinh, không thể dự phòng và là một cấp cứu sản khoa chưa có biện pháp điều trị đặc hiệu. Tai biến sản khoa này có thể gặp ở bất kỳ sản phụ nào, không phân biệt tuổi tác, tình trạng sức khỏe… tỷ lệ tử vong sản phụ khoảng 80%. Theo thống kê của Mỹ, 50% sản phụ chết trong giờ đầu khi khởi phát triệu chứng và hy hữu một số trường hợp cứu được thai phụ nhưng sẽ để lại di chứng thần kinh nặng nề.

Thuyên tắc ối có khả năng xảy ra cao hơn đối với trường hợp sản phụ bị nhau tiền đạo. Khi một phần hoặc tất cả bánh nhau nằm vắt ngang qua cổ tử cung, dẫn đến những bất thường ở mạch máu ở nhau và tử cung của người mẹ, mạch máu dễ rách khi thai phụ chuyển dạ nước ối đi vào tĩnh mạch ở thành tử cung và tuần hoàn của thai phụ dẫn đến tai biến sản khoa. Hội chứng này cũng có thể xảy ra trong quá trình nạo phá thai, truyền dịch ối, chấn thương vùng bụng…

Biểu hiện sốc phản vệ thuyên tắc ối thường dễ bị nhầm lẫn với sốc nhiễm trùng thường xảy ra ở các sản phụ đẻ non, ra máu nhiều lần, cổ tử cung mở. Sốc nhiễm trùng là loại nhiễm trùng xảy ra tại chỗ, khi cổ tử cũng mở, giải phóng ra các chất chung gọi là Cytokine. Trong đó, TFN -alpha (chất hoại tử khổi u alpha) là một loại Cytokine hết sức nguy hiểm. Chỉ một nồng độ nhỏ có thể gây ra gây ra rối loạn trầm trọng là suy hệ tuần hoàn như tắc mạch ối.

Nhiều người cho rằng mổ đẻ có thể tránh được thuyên tắc ối nhận định này hoàn toàn sai lầm. Những thành phần bong tróc của thai nhi trong dịch ối có thể vào hệ tĩnh mạch mẹ thông qua tĩnh mạch cổ trong cổ tử cung, vị trí nhau bám hoặc vị trí tổn thương của cơ tử cung và gây phản ứng trong suốt cuộc chuyển dạ sinh thường, sinh mổ hoặc dinh thủ thuật. Vì vậy, sinh mổ cũng có rủi ro bị thuyên tắc ối.

Có thể kể đến ca mổ đẻ bị thuyên tắc ối mới được ghi nhận tại Bệnh viện Hữu nghị Lạc Việt 6/ 2017. Sản phụ Hoàng Thị N. được gia đình đưa đến Lạc Việt mổ đẻ lần 2. Sức khỏe thai phụ hoàn toàn bình thường khi trước và trong khi phẫu thuật cháu bé sinh ra khỏe mạnh nặng 3,2 kg. Tuy nhiên, khi chuẩn bị khâu thành bụng , sản phụ đột ngột ngừng thở, huyết áp tụt nhanh. Các bác sỹ đã nỗ lực cứu chữa tuy nhiên do thuyên tắc ối khởi phát quá nhanh thai phụ đã không thể qua khỏi.

Hiện tại, thuyên tắc mắc ối vẫn chưa có cách điều trị đặc hiệu chính vì vậy cách tốt nhất để có thể giảm nguy cơ mắc cho thai phụ là điều trị tất cả các viêm nhiễm ở cơ quan sinh dục, hạn chế việc nạo hút thai tại các cơ sở không uy tín nhằm hạn chế các nguy cơ tiềm ẩn có thể khởi phát bệnh.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!