Sử dụng thuốc ARV đúng chỉ định sẽ ngăn ngừa lây nhiễm HIV

Thông tin về việc BHYT sẽ chi trả và tạo điều kiện thuận lợi cho người nhiễm HIV khám, chữa bệnh như mọi người là một tin vui đối với những người mắc bệnh. Bộ Y tế đã lập kế hoạch nhu cầu thuốc từ các nguồn đảm bảo đủ thuốc cho tất cả bệnh nhân trên toàn quốc trong năm 2019 khi nguồn tài trợ quốc tế thuốc ARV chấm dứt. Ngoài thuốc, người bệnh cũng sẽ được hỗ trợ những dịch vụ khác như: xét nghiệm CD4, tải lượng virus, khám chữa bệnh chuyên môn...

Nhằm đẩy mạnh việc phòng chống dịch HIV/AIDS, các cơ quan y tế đã có nhiều nỗ lực trong việc tuyên truyền, trang bị phòng khám, thuốc men... Tại Bệnh viện Bạch Mai, từ năm 2009 đã có phòng khám ngoại trú HIV, khoa vi sinh của bệnh viện cũng được Bộ Y tế công nhận là một trong những phòng thí nghiệm hiện đại hàng đầu của cả nước, thực hiện được các xét nghiệm xác định và đo tải lượng virus HIV. Đến nay, phòng khám ngoại trú của bệnh viện đã có hơn 2.000 bệnh nhân đến đăng ký và có hơn 1.500 bệnh nhân đang được điều trị ARV miễn phí. Nhờ đó, nhiều trường hợp phát hiện bệnh ở giai đoạn cuối, nguy kịch nhưng đã được cứu sống và tái hòa nhập cộng đồng.

Hiện nay, nguồn thuốc điều trị ARV đã được BHYT đưa ra phương hướng giải quyết nên người bệnh có thể yên tâm điều trị sau khi loại thuốc này được ngưng tài trợ. Trong số những người HIV, số người đang điều trị ARV là 82.633 người, gồm 78.429 người lớn và 4.204 trẻ nhỏ. Nguy cơ nhiễm HIV thường tập trung ở một số nhóm đối tượng như mại dâm, tiêm chích ma túy, tình dục đồng giới. Đặc biệt, khả năng lây truyền xảy ra khi nguồn phơi nhiễm có tải lượng HIV cao như nhiễm HIV cấp, giai đoạn muộn, nguồn phơi nhiễm không điều trị thuốc ARV...

PGS.TS. Đỗ Duy Cường – Trưởng Khoa truyền nhiễm (Bệnh viện Bạch Mai) cho biết: việc điều trị dự phòng trước phơi nhiễm (PrEP) bằng ARV có hiệu quả rất cao trong việc phòng lây nhiễm HIV, có thể lên đến 90% nếu uống đều theo chỉ định. PrEP giúp phòng ngừa lây nhiễm HIV trong cơ thể bằng cách ngăn cản sự phát triển chất xúc tác sinh học (enzim) là chất mà HIV dùng để tạo ra các bản sao virus mới. Đây cũng là biện pháp dự phòng bổ sung đối với những người có nguy cơ lây nhiễm HIV cao. Nhưng không chỉ định nếu phơi nhiễm quá 72 giờ; cũng không trì hoãn PrEP khi chờ kết quả xét nghiệm HIV của nguồn gây phơi nhiễm.

Dựa trên các kết quả thực tế, Bộ Y tế khuyến cáo: trường hợp xét nghiệm tải lượng HIV của bạn tình nhiễm HIV <200 bản sao/ml thì không cần điều trị PrEP cho bạn tình không nhiễm HIV.

Tuy nhiên, chuyên gia y tế cũng lưu ý các yếu tố quan trọng trong việc tuân thủ điều trị là kết hợp dùng thuốc vào thói quen hàng ngày; sử dụng các hình thức nhắc nhở (báo động bằng điện thoại, đặt thuốc nơi nó có thể được nhìn thấy, đặt vào hộp thuốc); cân nhắc lợi ích lớn hơn rủi ro; biết cách xử trí các tác dụng phụ. Tránh tối đa các tác dụng phụ ảnh hưởng đến việc tuân thủ và bỏ trị, dẫn đến nguy cơ dự phòng thất bại.

Các vấn đề dự phòng sau phơi nhiễm HIV được PGS. Cường đặc biệt lưu ý. Đó là quan hệ tình dục an toàn: quan hệ chung thủy, không mua bán dâm, sử dụng bao cao su, không dùng chung dụng cụ tiêm chích và điều trị ARV cho người nhiễm HIV

Cơ quan y tế cũng khuyến cáo về các biện pháp dự phòng phổ cập: coi máu và các dịch cơ thể từ tất cả các bệnh nhân là nguồn có nguy cơ gây nhiễm. Do đó, cần áp dụng các biện pháp: Vệ sinh tay, sử dụng các dụng cụ bảo vệ cá nhân, kiểm soát môi trường, xử lý các vật sắc nhọn.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!