Sơ cấp cứu và điều trị bỏng đường hô hấp đúng cách

Theo các bác sĩ, những hóa chất độc hại trong khói một khi xâm nhập vào đường hô hấp sẽ khiến đường hô hấp bị tổn thương, phù nền dẫn tới suy hô hấp và đe dọa mạng sống của nạn nhân. Tỷ lệ tử vong cao, đặc biệt trong 24 - 48 giờ sau bỏng đường hô hấp tỷ lệ này có thể trên 50%. Vì vậy việc sơ cứu nạn nhân bỏng đường hô hấp kịp thời, đúng cách được xem là vô cùng quan trọng.

Trước tiên, hãy chú ý đến triệu chứng đặc trưng của bỏng đường hô hấp. Đó là dấu hiệu phù nề trên đường thở dẫn tới suy hô hấp. Các triệu chứng thường xuất hiện trong vòng từ 12 đến 24 giờ sau khi có tổn thương bỏng. Biểu hiện thường gặp là đau tức ngực, khàn giọng, khó thở, buồn nôn và nôn, nhức đầu, có thể nhìn thấy sự xuất hiện của bồ hóng ở miệng, tăng tiết đờm dãi, có thể có ngất xỉu… Ở một số nạn nhân có thể nhìn thấy các vết phỏng ở ngay trong khoang miệng. Đây được xem là nguyên nhân trực tiếp đe dọa tính mạng nạn nhân trong vòng 24 – 48 giờ đầu.

Bỏng hô hấp dẫn tới suy hô hấp và đe dọa mạng sống của bệnh nhân

Triệu chứng tổn thương nhu mô phổi xuất hiện muộn hơn so với triệu chứng phù nề đường hô hấp trên, có thể ở ngày thứ 3-4 sau bỏng chúng mới xuất hiện. Tình trạng viêm phổi, suy hô hấp cũng thường xuất hiện sau khoảng 3 đến 10 ngày sau bỏng.

Có thể phân ra ba mức độ bỏng đường hô hấp

Bỏng nhẹ: giọng nói bình thường, rối loạn hô hấp nhẹ, không có tím tái, ít bị biến chứng phế viêm hoặc nếu có cũng diễn biến không nặng và khỏi.

Bỏng vừa: giọng nói khàn, rối loạn hô hấp nặng, tím tái, nghe phổi có tiếng thở thô, có ran rít, ran khô; thường có biến chứng viêm phổi với diễn biến khá nặng; suy hô hấp và suy tim độ I, II.

Bỏng nặng: giọng nói khàn nặng, khó thở nặng, có thể tắc thở, tím tái, tĩnh mạch cổ nổi, ho khàn hoặc có đờm đặc, suy hô hấp và suy tim cấp nặng; khí phế thũng, xẹp phân thùy phổi, hoại tử. Giai đoạn cuối thường gặp phù phổi cấp dễ dẫn đến tử vong. Thường thì tử vong gặp nhiều nhất trong những ngày đầu sau bỏng; còn tử vong do biến chứng viêm phổi, do biến chứng nhiễm khuẩn toàn thân thường sau từ 3 - 20 ngày.

Việc nhận biết sớm tổn thương và sơ cứu nạn nhân bỏng đường hô hấp kịp thời là một kỹ thuật vô cùng quan trọng góp phần cứu sống nạn nhân. Để sơ cứu nạn nhân bỏng đường hô hấp, người tham gia sơ cấp cứu cần:

– Ngay lập tức đưa nạn nhân ra khỏi khu vực khói và nhiệt, nhanh chóng mở cửa, bật quạt để khỏi tản ra, đảm bảo nạn nhân ở khu vực thoáng khí, an toàn.

– Nếu nạn nhân còn tỉnh, bạn cần đảm bảo đường hô hấp được lưu thông, lấy bỏ dị vật trong khoang miệng (nếu có). Nếu nạn nhân bị nôn thì tránh đặt nạn nhân nằm thẳng mà phải cho nạn nhân nghiêng đầu sang một bên để tránh chất nôn sặc vào đường hô hấp.

– Nếu nạn nhân không bị ngưng thở, cần tiến hành các biện pháp hô hấp nhân tạo và bóp tim ngoài lồng ngực.

– Cho nạn nhân thở không khí trong lành ngay tức thì hoặc chuyển nhanh tới phòng cấp cứu.

Hút loại bỏ hết dị vật, dịch tiết ở mũi miệng, đường thở bệnh nhân

Sau khi đến phòng cấp cứu, cần hút loại bỏ hết dị vật, dịch tiết ở mũi miệng, đường thở. Cho bệnh nhân thở ôxy. Thông khí nhân tạo là một biện pháp bắt buộc trong điều trị bỏng hô hấp. Cho thuốc an thần, trấn tĩnh, giảm đau, loại không ức chế hô hấp. Truyền dịch với khối lượng truyền trong 24 giờ đầu nhiều gấp 1,3-1,4 lần so với những trường hợp chỉ bỏng da đơn thuần có cùng diện tích và độ sâu bỏng mà không có bỏng hô hấp. Đảm bảo số lượng nước tiểu của nạn nhân từ 30-50ml/h trở lên ở người lớn và 0,5-1ml/kg/h ở trẻ em dưới 30kg. Cần theo dõi chặt chẽ và đặt ống nội khí quản và mở khí quản sớm khi bệnh nhân có dấu hiệu khó thở. Phòng tránh nhiễm khuẩn bằng kháng sinh theo kháng sinh đồ. 

Khi đã ổn định, bệnh nhân cần được hướng dẫn tập thở hàng ngày, vỗ rung, tập vận động sớm để phục hồi.

Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!