Ớt là gia vị quen thuộc trong bữa ăn hàng ngày của mỗi chúng ta. Quả ớt vị cay nồng khi thêm vào các loại đồ chấm, các món xào sẽ khiến món ăn thêm phần thơm ngon, hấp dẫn. Trong y học dân gian, ớt cũng là vị thuốc rất phổ biến để chữa nhiều loại bệnh.
Theo cuốn sách "Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam" (NXB Khoa học và Kỹ thuật), quả ớt có vị cay, tính nóng, có tác dụng tiêu đờm, ôn trung, tán hàn, giải biểu, kiện vị, tiêu thực, gây sung huyết, kích thích chung, thông kinh lạc, giảm đau, sát trùng. Quả ớt có nhiều công dụng trong trị các chứng tỳ vị hư lạnh, tiêu chảy, hắc loạn, nôn mửa, dạ dày ruột đầy trướng, mất trương lực, tích trệ, ăn không tiêu, đau nhức nửa đầu, đau lưng, đau khớp, thống phong, đau dây thần kinh, viêm thanh quản, viêm họng.
Theo đó, khi bị đau nhức nửa đầu, lấy dầu ớt hoặc quả ớt thật cay bẻ đôi, chấm vào mũi bên nửa đầu bị đau, cơn đau nhức sẽ hết rất nhanh. Sau đó, để làm hết cảm giác cay, lấy tóc chấm vào chỗ bị cay. Để chữa đau lưng, thấp khớp, đau dây thần kinh, lấy quả ớt giã nát, ngâm rượu với tỷ lệ ½ (một phần ớt tươi, hai phần rượu dùng để xoa bóp). Cũng có thể lấy hạt ớt khô, tán bột mịn làm cao dán (dùng riêng hoặc phối hợp với các vị thuốc khác).
Ngoài ra, quả ớt chín để tươi, giã nát, lấy chất cay chà vào vết thương còn có công dụng giúp giảm đau khi bị cá trê hoặc cá có ngạnh đâm vào thịt.
Bên cạnh quả ớt, lá ớt hay rễ ớt cũng có rất nhiều công dụng trong điều trị bệnh.
Lá ớt có vị đắng, tính mát có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, lợi tiểu. Lá ớt có thể chữa trúng phong, răng cắn chặt với công thức lá ớt tươi (loại ớt chỉ thiên) từ 30 đến 50g giã nát, thêm nước và ít muối, đổ nước vào miệng còn bã đắp vào răng sẽ tỉnh lại. Để chữa sốt rét, lấy lá ớt tươi 30g giã nát, hòa với nước đun sôi để nguội, chắt nước cốt uống trước khi lên cơn 2 giờ. Ngày làm một lần. Dùng từ 5 đến 7 ngày liền. Công thức lá ớt tươi từ 30 đến 40g sao vàng, sắc uống trong ngày là bài thuốc chữa phù thũng hiệu quả.
Bên cạnh đó, lá ớt khi dùng bên ngoài làm thuốc bôi, đắp còn có công dụng chữa mụn nhọt, mụn đầu đinh, eczema (một loại bệnh viêm da), vết thương và chữa rắn cắn.
Lá ớt (Hình minh họa: cz.depositphotos.com)
Rễ ớt thì có tác dụng làm hoạt huyết, tán thũng. Rễ ớt được xem là bài thuốc hiệu quả trong chữa đau bụng kinh niên hay nứt nẻ ngoài da.
Theo các chuyên gia y học cổ truyền, có một số trường hợp không nên dùng ớt là người bị đau dạ dày, tạng nhiệt và máu nóng.
Một số bài thuốc có ớt:
- Chữa rắn cắn, côn trùng đốt: ớt tươi 15 quả, lá đu đủ 3 lá, rễ ớt chỉ thiên 80g, tất cả giã nát, thêm nước, gạn nước uống, bã dùng đắp lên vết cắn. Nếu là rết và côn trùng đốt thì dùng lượng ít hơn. Cũng có thể dùng riêng lá ớt tươi lượng vừa đủ giã nát, đắp vào vết cắn. Sau từ 15 đến 30 phút nếu còn đau nhức làm thêm lần nữa.
- Chữa bệnh eczema: lá ớt tươi 30g, me chua 20g, hai thứ giã nát đắp, thường dùng từ 5 đến 10 ngày là khỏi.
- Chữa mụn nhọt, đinh độc, vết thương (3 bài thuốc) :
+ Lá ớt, lá na, lá bồ công anh, lá tử vi, lá táo mỗi thứ từ 10 đến 20g, giã nát với một ít muối để đắp.
+ Lá ớt, cành xương rồng bà có gai, lá mồng tơi mỗi thứ từ 5 đến 10g, giã nát nhuyễn để đắp.
+ Cao bôi hoặc dán trị vết thương, mụn nhọt: mật lợn 1 lít, lá ớt tươi, lá trầu không tươi, hành, tỏi mỗi thứ 300g. Hành tỏi bóc vỏ, giã với lá trầu không và lá ớt rồi nấu với 1 lít nước để được 300ml, thêm 1kg đường, cô thành cao lỏng. Cho mật lợn vào cao, canh kĩ đến khi thấy sền sệt là được. Bôi trực tiếp hoặc phết thuốc lên giấy bản để dán vào vết thương, vết mụn nhọt.
- Chữa đau bụng kinh niên: rễ ớt, rễ chanh, rễ xuyên tiêu mỗi thứ 10g sao vàng, sắc uống trong ngày. Dùng trong nhiều ngày.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!
VTV.vn - Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TP Hồ Chí Minh) vừa cứu sống một trẻ viêm cơ tim tối cấp, sốc tim rối loạn nhịp tim nhờ kỹ thuật oxy hóa máu qua màng ngoài cơ thể (ECMO)
VTV.vn - Các bác sĩ Trung tâm Y tế huyện Thanh Ba (Phú Thọ) vừa kịp thời xử trí cho một trường hợp trẻ sơ sinh bị hạ đường huyết.
VTV.vn - Bệnh nhân 57 tuổi, đi xe máy tự ngã, nhập viện trong tình trạng sưng nề, bầm tím mắt trái, vết thương phức tạp vùng môi trên...
VTV.vn - Bệnh nhân 28 tuổi, bị biến chứng nghiêm trọng do tự chữa trị bỏng không đúng cách bằng cao sim - một loại cao tự chế thường được sử dụng trong dân gian.
VTV.vn - Sau một ngày làm việc ở nghĩa trang trở về, ông N.T.T., (60 tuổi, Tuyên Quang - làm nghề quản trang) thấy trên ngực xuất hiện một nốt đỏ như một nốt mụn thông thường.
VTV.vn - Bệnh viện E vừa tiếp nhận và điều trị cho một trường hợp nam thanh niên (24 tuổi, Hà Nội) bị gãy xương cánh tay phải do tham gia trò chơi vật tay với bạn.
VTV.vn - Trong 2 ngày liên tiếp, Bệnh viện Mắt Hà Tĩnh tiếp nhận 2 trường hợp bị đèn sân khấu trong đám cưới chiếu vào và mắt mờ đột ngột.
VTV.vn - Mới đây, Bệnh viện Đa khoa Xuyên Á TP Hồ Chí Minh tiếp nhận liên tiếp 2 trường hợp đột quỵ khi thức giấc trong cùng một buổi sáng.
VTV.vn - Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 vừa tiếp nhận và cứu sống thành công một trường hợp bệnh nhân 76 tuổi, vỡ phình động mạch chủ bụng.
VTV.vn - Ovisure Gold – giải pháp dinh dưỡng lý tưởng cho người xương khớp: giảm đau nhức, cải thiện thoái hóa, cung cấp dưỡng chất nâng cao sức khỏe bền vững.
VTV.vn - Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hồ Chí Minh vừa có cập nhật về tình hình dịch bệnh sốt xuất huyết, tay chân miệng và sởi tính đến tuần 2/2025.
VTV.vn - Chiều ngày 15/1, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Cao Bằng đã tiếp nhận trường hợp bệnh nhân nữ, 67 tuổi, trong tình trạng hôn mê sâu.
VTV.vn - TS. BS Nguyễn Thu Hương là bác sĩ hàng đầu trong ngành nhãn khoa, và được mệnh danh là "Bàn tay vàng" trong lĩnh vực phẫu thuật khúc xạ, thể thủy tinh, dịch kính.
VTV.vn - Hội chứng bong vảy da do tụ cầu, trước đây là gọi là bệnh Ritter, một bệnh lý nhiễm trùng da cấp tính gây nên bởi độc tố của vi khuẩn tụ cầu vàng.
VTV.vn - Tìm đến thẩm mỹ để làm đẹp vòng 1 sau khi sinh con, bệnh nhân nữ 19 tuổi đã gặp phải biến chứng vì tiêm chất làm đầy.