Theo báo cáo Tình hình Trẻ em Thế giới năm 2019 của Tổ chức Unicef, trên thế giới cứ 3 trẻ dưới 5 tuổi thì có một trẻ thiếu dinh dưỡng cấp tính. Tỷ lệ suy dinh dưỡng cấp tính của trẻ dưới 5 tuổi ở Việt Nam chiếm 19,6% đến dưới 20%, tương đương với hơn 230.000 trẻ em dưới 5 tuổi thiếu dinh dưỡng cấp tính nặng mỗi năm.
Theo bác sĩ Vi Thị Huệ, Phó khoa Phụ trách Khoa Dinh dưỡng, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Đắk Lắk, để chẩn đoán trẻ có bị suy dinh dưỡng cấp tính hay không cần dựa vào chu vi vòng cánh tay và đo chiều cao, cân nặng bởi các biểu hiện lâm sàng thường khó nhận biết. Nếu trong hai yếu tố tức chu vi vòng cánh tay và cân nặng thấp hơn so với ngưỡng thì được chẩn đoán trẻ bị suy dinh dưỡng cấp tính.
Cụ thể, ngưỡng chuẩn của chu vi vòng cánh tay là: Từ >115mm - 125mm (áp dụng cho trẻ 6 - 59 tháng tuổi); và ngưỡng chuẩn của cân nặng/ chiều cao là từ -3SD đến -2SD.
Cũng theo bác sĩ Vi Thị Huệ, suy dinh dưỡng cấp tính tức là trẻ bị suy dinh dưỡng xảy ra trong thời gian ngắn. Suy dinh dưỡng cấp tính có 3 thể, đó là: suy dinh dưỡng thể phù, suy dinh dưỡng thể còi cọc và suy dinh dưỡng thể phối hợp.
Suy dinh dưỡng thể phù là do cung cấp thiếu protid. Dấu hiệu nhận biết gồm: Phù bắt đầu từ 2 chi dưới, sau đó phù toàn thân; phù trắng mềm, ấn lõm; rối loạn tiêu hóa hoặc bị viêm phổi; dựa vào chu vi vòng cánh tay hoặc cân nặng theo chiều cao có thể bình thường; chi, bẹn, mông thường nổi nốt đỏ trên da sau đó chuyển sang thâm đen và bong ra, dễ nhiễm trùng gây loang lổ.
Suy dinh dưỡng thể còi cọc là do cung cấp thiếu năng lượng. Dấu hiệu nhận biết gồm: Trẻ không có lớp mỡ dưới da mặt, chi, mông nên trẻ còi cọc, mắt trũng; da khô, nhăn nheo; có cảm giác thèm ăn hoặc không; trẻ trở nên ủ rũ, ít linh động, quấy khóc; huyết sắc tố giảm; hematocrit, protein máu giảm; đường máu và điện giải đồ thay đổi…
Suy dinh dưỡng thể phối hợp là dạng kết hợp giữa suy dinh dưỡng thể còi cọc và thể phù, nguyên nhân là do trẻ bị thiếu năng lượng và thiếu protid. Dấu hiệu nhận biết: Cân nặng của bé giảm xuống dưới 60% trọng lượng của trẻ bình thường; trẻ bị phù, nhưng cơ thể gầy đét, má hóp nhưng lại phù ở mu bàn chân và có thể có mảng sắc tố; trẻ còn bị kém ăn, hay bị rối loạn tiêu hoá.
"Suy dinh dưỡng cấp tính nếu không can thiệp, điều trị và bổ sung năng lượng hợp lý, để suy dinh dưỡng cấp tính chuyển nặng thì hệ miễn dịch của trẻ sẽ giảm, gây ra những bệnh nhiễm trùng xâm nhập, ví dụ như: bệnh lao, viêm đường hô hấp… đồng thời kèm theo các bệnh lý, như teo tuyến ức, lách hoặc các tổ chức liên khô bào khác. Khi biến chứng xảy ra thì chức năng gan của trẻ cũng bị thoái hóa, tế bào tuyến tụy, niêm mạc cũng bị teo, gây tổn thương dung mao gần như hoàn toàn, sẽ giảm hấp thu dinh dưỡng, từ đó lại càng gây suy dinh dưỡng nặng hơn…", bác sĩ Huệ cho biết.
Suy dinh dưỡng cấp tính để lại hậu quả nặng nề đối với trẻ, chính vì vậy, khi thấy trẻ có các dấu hiệu như biếng ăn, thường xuyên bỏ bữa, cơ thể gầy còm hoặc chậm phát triển chiều cao hơn các bạn đồng lứa, trẻ thường kém hoạt động… hoặc khi nghi ngờ bất cứ dấu hiệu nào, cha mẹ nên đưa trẻ tới cơ sở y tế để thăm khám kịp thời. Thông qua việc khám dinh dưỡng, thực hiện xét nghiệm, phân tích vi chất và thăm khám lâm sàng, bác sĩ sẽ kết luận chính xác nguyên nhân suy dinh dưỡng, từ đó có phương pháp điều trị phù hợp.
Trường hợp trẻ mắc bệnh lý: nhiễm giun sán, mắc bệnh tiêu hóa, chứng kém hấp thụ… thì việc điều trị khắc phục bệnh lý là quan trọng trước khi tập trung vào chế độ ăn uống. Chế độ ăn của trẻ: cần cân bằng và bổ sung đúng, đủ lượng chất cơ thể trẻ đang thiếu hụt. Không nên dồn mọi loại chất dinh dưỡng cho trẻ. Chế độ vận động: khuyến khích trẻ vận động nhẹ nhàng và tăng dần cường độ vận động đến khi đạt thể trạng bình thường thì duy trì thể dục thể thao đều đặn hằng ngày. Vận động giúp cơ thể được tiêu thụ và chuyển hóa thức ăn một cách dễ dàng.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!
VTV.vn - Từ ngày 1-10/12, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật tỉnh Đồng Nai sẽ triển khai chiến dịch uống vitamin A vòng II năm 2024 cho trẻ từ 06-35 tháng tuổi.
VTV.vn - Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) vừa có thông báo đình chỉ lưu hành, thu hồi và tiêu hủy trên phạm vi toàn quốc đối với 3 sản phẩm mỹ phẩm không đảm bảo chất lượng.
VTV.vn - Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An vừa tiếp nhận và phẫu thuật thành công cho bé trai bị thoát vị hoành bẩm sinh ngay khi vừa chào đời.
VTV.vn - Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) vừa ban hành công văn về việc, đình chỉ lưu hành, thu hồi và tiêu hủy mỹ phẩm không đạt tiêu chuẩn chất lượng.
VTV.vn - Sở Y tế Hà Nội vừa có cập nhật về tình hình dịch bệnh trên địa bàn thành phố trong tuần qua.
VTV.vn - Liên cầu khuẩn nhóm B Streptococcus (GBS) là một trong nhiều loại vi khuẩn thường trú ở cơ thể người, thường tìm thấy ở âm đạo hoặc trực tràng của phụ nữ.
VTV.vn - Bộ Y tế vừa thành lập đoàn công tác đến giám sát hỗ trợ, điều tra dịch tễ tình hình bệnh bạch hầu tại xã Thạch Lâm, huyện Bảo Lâm, tỉnh Cao Bằng.
VTV.vn - Áp lực về kinh tế, công việc, nhà ở khiến nhiều cặp vợ chồng trong độ tuổi sinh đẻ phải cân nhắc trong việc sinh con.
VTV.vn - Đột quỵ não là một trong những nguyên nhân gây tử vong và tàn phế hàng đầu trên toàn thế giới.
VTV.vn - Sở Y tế tỉnh Bình Định vừa có công văn về việc tăng cường phòng chống dịch bệnh cúm A/H1pdm sau khi ghi nhận 4 ca tử vong.
VTV.vn - Ngộ độc thuốc gây tê khi nhổ răng là một biến chứng hiếm gặp và cực kỳ nguy hiểm.
VTV.vn - Người phụ nữ 54 tuổi, phải nhập viện sau khi tự ý tiêm thuốc vào vùng bắp tay tại nhà.
VTV.vn - Bệnh nhân nữ 73 tuổi, có triệu chứng đau đầu dai dẳng, gần đây bệnh nhân đau nhiều hơn kèm theo buồn nôn nên đến Trung tâm Y tế huyện Cẩm Khê (Phú Thọ) khám.
VTV.vn - Bệnh viện Đa khoa Hùng Vương (Phú Thọ) vừa cấp cứu thành công một trường hợp nhồi máu cơ tim cấp nguy hiểm.
VTV.vn - Bệnh viện Trung ương Quân đội 108 ghi nhận sự gia tăng số lượng trẻ đến khám Khoa Nam học do các vấn đề liên quan đến béo phì, điển hình là vùi dương vật, tinh hoàn nhỏ.