Nhận biết làn da bị "nhiễm độc" corticoid

Theo Bệnh viện Da liễu Trung ương, nguyên nhân da "nhiễm độc" corticoid gồm: Lạm dụng thuốc chứa corticoid khi điều trị các bệnh ngoài da (vảy nến, tổ đỉa, viêm da cơ địa, viêm da dị ứng, ..). Các thuốc bôi chứa corticoid có nhiều loại khác nhau, nên nhiều người không để ý hoặc không biết mà sử dụng tùy ý. Sử dụng các sản phẩm chứa corticoid vượt quá mức cho phép trong kem trộn, rượu thuốc trị mụn, thuốc chứa thảo dược không rõ nguồn gốc.

Đặc tính nổi bật của các sản phẩm chứa corticoid đó là có tính kháng viêm mạnh: giúp cải thiện tình trạng mụn mủ, mụn viêm, giảm tình trạng sưng tấy, giảm ngứa. Ức chế sự phát triển của da ,các lớp tế bào sẽ giảm đi, tức là lớp hạt biến mất và lớp sừng trở nên mỏng, ngoài ra nó sẽ ức chế chức năng của tế bào melanocytes - vì vậy sẽ thấy da trắng sáng hơn, cải thiện tình trạng nám, tàn nhang. Tuy nhiên, việc sử dụng các sản phẩm có chứa corticoid kéo dài khiến da bị "nghiện corticoid".

Ba giai đoạn đã được mô tả:

- Điều trị ban đầu cải thiện tình trạng mụn mủ, ngứa, ban đỏ và đóng vảy.

- Khi tiếp tục sử dụng, sự ức chế miễn dịch tại chỗ sẽ làm tăng sự phát triển của vi khuẩn.

- Khi ngừng điều trị, sẽ thấy các cơn ngứa, sẩn đỏ, sẩn mủ và bong vảy bùng phát trở lại.

Do đó, xu hướng bệnh nhân sẽ tiếp tục sử dụng sản phẩm có chứa corticoid kéo dài kéo theo các tác dụng phụ khác như phát ban mụn trứng cá, teo da, giãn mạch, rạn da.

Theo các bác sĩ, phát ban mụn trứng cá do corticoid tại chỗ được đề xuất là do sự thoái hóa của thượng bì nang lông dẫn đến sự đẩy lên da. Chúng cũng làm tăng nồng độ axit béo tự do trong lipid bề mặt da và tăng số lượng vi khuẩn trong ống tuyến bã. Các axit béo tự do, được hình thành trong các ống tuyến bã nhờn do sự phân hủy của chất béo trung tính trong dịch tiết bã nhờn, có thể góp phần gây ra mụn trứng cá

Teo da là do giảm sự phát triển của nguyên bào sợi và giảm tổng hợp collagen 1 và 3 ở bì.

Sự ức chế nguyên bào sợi và enzyme hyaluronan synthase 3 dẫn đến giảm HA trong chất nền ngoại bào. Sử dụng nhiều lần trên cùng một khu vực sẽ làm mỏng lớp biểu bì và thay đổi mô liên kết của lớp hạ bì, dẫn đến làn da lỏng lẻo, nhăn nheo với các vết rạn, giảm sắc tố và nổi rõ các tĩnh mạch bên dưới. Mất đi sự hỗ trợ của mô liên kết đối với mạch máu ở da dẫn đến ban đỏ, giãn mao mạch và ban xuất huyết và tế bào nội bì mạch máu ở hạ bì bị kích thích giải phóng nitric oxide dẫn đến sự giãn mạch bất thường của mao mạch

Rất nhiều tác dụng phụ được ghi nhận khi sử dụng corticoid kéo dài vì vậy hãy luôn thận trọng khi tự ý sử dụng các sản phẩm có chứa corticoid, các sản phẩm chăm sóc da không rõ nguồn gốc.

Điều trị da "nhiễm độc" corticoid cần quá trình, tuân thủ theo hướng dẫn của bác sĩ nên người bệnh phải kiên trì để da sớm hồi phục. Ngoài dùng thuốc và các sản phẩm hỗ trợ, việc chăm sóc đúng cách rất quan trọng để tăng hiệu quả điều trị. Khi phát hiện da bị "nhiễm độc" corticoid cần đến ngay các bệnh viện chuyên khoa da liễu để được chẩn đoán, điều trị theo phác đồ kịp thời. 

Để phòng tránh mỹ phẩm chứa corticoid cần nắm các thông tin như: Thận trọng trước những lời quảng cáo mỹ phẩm như: da sạch mụn, láng mịn, căng bóng sau một lần dùng, mờ nám nhanh chóng chỉ sau vài ngày sử dụng. Nói "không" với sản phẩm không rõ nguồn gốc, không nhãn hiệu hoặc nhãn hiệu in thông tin mập mờ.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!