Tại Việt Nam, năm 2019 ước tính có 592.000 ca tử vong do các bệnh mạn tính, chiếm 81,4% tổng số tử vong do mọi nguyên nhân. Trong đó chủ yếu là tử vong do các bệnh tim mạch, đái tháo đường, ung thư và bệnh hô hấp mạn tính, chiếm 66,2% tổng số tử vong do mọi nguyên nhân. Trong số tử vong do các bệnh mạn tính tại Việt Nam có 41,5% tử vong sớm xảy ra trước tuổi 70.
Bệnh mạn tính không thể ngừa bằng vaccine, không thể chữa khỏi hoàn toàn và cũng không tự biến mất. Tuy nhiên bệnh có thể được kiểm soát bằng thuốc, chế độ dinh dưỡng và lối sống tích cực.
Các khuyến cáo giúp kiểm soát tốt bệnh mạn tính dịp Tết
Dịp Tết, mọi người thường dành thời gian nghỉ ngơi, quây quần bên mâm cơm gia đình do đó việc tiêu hao năng lượng ít hơn so với ngày thường. Cùng với chế độ ăn uống nhiều chất đạm, chất bột đường, chất béo, bia rượu trong khi rau củ quả lại ít có thể làm bùng phát đợt cấp của các bệnh mạn tính.
Vì vậy, để kỳ nghỉ Tết bên gia đình và người thân có niềm vui trọn vẹn, người mắc bệnh mạn tính cần thực hiện tốt các khuyến cáo sau để kiểm soát bệnh mắc phải:
Tuân thủ điều trị
Đối với các bệnh cần uống thuốc dài ngày như tăng huyết áp, đái tháo đường,… người bệnh cần tuân thủ điều trị theo hướng dẫn của bác sĩ như uống thuốc đầy đủ, đúng liều, không tự ý bỏ thuốc hay dùng loại thuốc khác không đúng chỉ định. Không nản lòng hay có tâm lý bung xõa ngày Tết, điều này chỉ khiến bệnh nặng lên. Cần dự trữ đủ thuốc cho những ngày nghỉ Tết.
Chế độ dinh dưỡng hợp lý, ngủ đủ giấc
Trong những ngày nghỉ Tết, thói quen ăn uống của mọi người thường bị đảo lộn, đa số là ăn uống thất thường, không đúng bữa, ăn uống thả ga… Những thói quen này rất có hại đối với người bệnh đái tháo đường, có thể gây tăng đường huyết sau ăn, hạ đường huyết đột ngột. Do đó, cần ăn uống điều độ, đúng bữa, tránh ăn quá nhiều hoặc quá ít. Cần duy trì đủ 3 bữa chính trong ngày, ăn uống đa dạng thực phẩm, đảm bảo đủ 4 nhóm thực phẩm (chất bột đường, chất đạm, chất béo, vitamin và khoáng chất), ưu tiên ăn các loại rau xanh.
Chế độ ăn giảm muối: bằng cách cho ít muối vào thức ăn, chấm nhẹ tay và pha loãng nước mắm khi chấm, mỗi người trưởng thành chỉ nên tiêu thụ dưới 5 gam muối/ngày (tương đương với một thìa cà phê). Dưa muối, hành muối là món ăn truyền thống, làm giảm độ ngán khi ăn nhiều món ăn giàu chất đạm, chất béo, tuy nhiên ở người tăng huyết áp nên hạn chế những món ăn này. Hạn chế thức ăn nhiều chất béo như thức ăn chiên, xào; hạn chế ăn bánh, kẹo, các loại mứt,…thực phẩm giàu chất béo, quá ngọt hay mặn không tốt cho người bị tăng huyết áp và bệnh tim mạch.
Ngủ đủ giấc: Trong các ngày nghỉ Tết, mọi người đi ra ngoài thường xuyên hơn, đi xuyên trưa và về nhà khuya, thời gian ngủ nghỉ sẽ ít hơn. Ngủ ít và mất ngủ có thể làm rối loạn lượng đường huyết. Do vậy, người bệnh đái tháo đường cần ngủ đủ 6-8 giờ mỗi đêm để giúp ổn định đường huyết tốt hơn.
Hạn chế uống rượu bia, không hút thuốc lá
Hạn chế uống rượu bia vì rượu bia có thể gây hạ đường huyết trên bệnh nhân đái tháo đường đang điều trị với thuốc hạ đường huyết. Uống nhiều rượu, bia cũng có thể gây tăng huyết áp, giảm tác dụng của thuốc điều trị tăng huyết áp và bệnh tim mạch. Sử dụng quá mức rượu bia dịp Tết còn có thể gây ngộ độc rượu, tai nạn giao thông do điều khiển phương tiện giao thông sau khi uống rượu bia,…
Không hút thuốc lá, tránh hút thuốc lá thụ động và các khói bụi khác gây kích thích phổi như khói hương, khói bếp, bụi nhà… vì có thể gây bùng phát các đợt cấp của người bệnh COPD. Khi đi ra ngoài nên đeo khẩu trang.
Tiêm phòng vaccine cúm; thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch, đây là cách đơn giản nhất để tránh lây lan cảm cúm và các virus khác trong khi có các cuộc giao lưu dày đặc ngày Tết.
Và cuối cùng, dù bản thân đang mắc bệnh mạn tính nào cũng nên duy trì vận động, tối thiểu 30 phút mỗi ngày với các bài tập phù hợp với tình trạng sức khỏe hoặc theo hướng dẫn bác sĩ.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!
VTV.vn - Bệnh nhi nam, 12 tuổi, bệnh diễn biến từ khi 2 tuổi, xuất hiện các sẩn đỏ cánh tay, đùi, không ngứa không đau, trẻ không được điều trị gì.
VTV.vn - Sau khi ăn món nấm xào, 5 người dân trú tại thôn 10 xã Hà Linh (Hương Khê, Hà Tĩnh) có triệu chứng bị ngộ độc thực phẩm.
VTV.vn - Đang đi trên đường, bé trai (7 tuổi, trú tại Kiên Giang) bị tổ ong vò vẽ từ trên cây rơi xuống và đốt khoảng 70 vết.
VTV.vn - Dự kiến, ngày 14/9/2024, các túi thuốc đầu tiên sẽ bắt đầu vận chuyển đến Sở Y tế các tỉnh, thành để kịp thời hỗ trợ người dân.
VTV.vn - Bộ Y tế vừa có văn bản gửi UBND các tỉnh, thành phố về việc triển khai các biện pháp phòng, chống dịch bệnh và vệ sinh môi trường trong và sau mưa lũ và ngập lụt.
VTV.vn - Cục An toàn thực phẩm (Bộ Y tế) vừa có văn bản về việc tăng cường công tác phòng, chống ngộ độc thực phẩm.
VTV.vn - Đây là chỉ đạo của PGS.TS Đào Xuân Cơ, Giám đốc Bệnh viện Bạch Mai trong cuộc hội chẩn về 2 bệnh nhân trong vụ lũ quét tại bản Làng Nủ, xã Phúc Khánh, huyện Bảo Yên.
VTV.vn - Trung tâm Y tế huyện Đoan Hùng (Phú Thọ) vừa tiếp nhận và cấp cứu kịp thời người bệnh T.H.H., 19 tuổi, trú tại Sơn Dương, Tuyên Quang, bị bỏng điện cao thế.
VTV.vn - Tính đến ngày 11/9, trên địa bàn tỉnh Lào Cai có tất cả 16 cơ sở y tế bị thiệt hại ở mức độ khác nhau do hậu quả của bão lũ.
VTV.vn - Nhiều người cho rằng thêm baking soda vào nước có thể giảm trào ngược dạ dày, cải thiện sức bền, ngăn ngừa các bệnh liên quan đến thận và giúp giảm cân.
VTV.vn - Bệnh viện Nhi đồng 2 (TP Hồ Chí Minh) vừa phẫu thuật thành công trường hợp u quái khổng lồ ở dạ dày bé sơ sinh 1 tháng tuổi.
VTV.vn - Bé trai 12 tuổi, sử dụng điện thoại khi đang sạc pin dẫn đến phát nổ khiến bàn tay trái bị dập nát, chấn thương nhiều vùng trên cơ thể.
VTV.vn - Để đảm bảo cung ứng đủ thuốc trong mùa mưa lũ, Cục Quản lý Dược (Bộ Y tế) đã có văn bản gửi Sở Y tế các tỉnh, thành phố và các cơ sở sản xuất, nhập khẩu thuốc.
VTV.vn - Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hồ Chí Minh vừa có cập nhật về tình hình dịch bệnh sốt xuất huyết, tay chân miệng và sởi tính đến tuần 36.
VTV.vn - Ngày 11/9, Bệnh viện Đa khoa tỉnh Lào Cai đã hội chẩn cấp cứu với Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức để tìm phương án điều trị cho các bệnh nhân gặp nạn trong vụ sạt lở.