'Hiến đi một phần tạng vẫn có thể sống khỏe mạnh'

Ghép mô, tạng là một trong những thành tựu quan trọng của ngành y tế trong việc chữa bệnh. Đây là phương pháp điều trị cuối cùng cho các bệnh nhân mắc bệnh mạn tính, hiểm nghèo do các mô, tạng bị suy giảm chức năng và không hồi phục được như: Suy thận mãn, suy gan, suy tim, suy tủy, hỏng giác mạc...

Hiện nay nhu cầu ghép mô, tạng ở Việt Nam là rất lớn. Cả nước hiện có khoảng 6.000 người bị suy thận mạn tính cần được ghép thận. Về ghép gan, chỉ tính tại một số bệnh viện lớn ở Hà Nội đã có trên 1.500 người có chỉ định ghép gan. Hiện cả nước có khoảng 300.000 người mù do các bệnh lý giác mạc, trên 6.000 người đang chờ được ghép giác mạc và hàng trăm người chờ được ghép tim, phổi... Trong khi hàng trăm nghìn người có nhu cầu ghép tạng thì nguồn tạng được hiến tại Việt Nam lại rất ít và khan hiếm.

Nhiều người cho rằng chỉ khi con người chết đi thì mới có thể hiến tạng, tuy nhiên một người bình thường hiến đi một phần tạng của mình vẫn có thể sống khỏe mạnh. Ông Nguyễn Hoàng Phúc, Phó Giám đốc Trung tâm điều phối Quốc gia về ghép bộ phận cơ thể người cho biết: “Bất cứ người nào đủ 18 tuổi trở lên, có năng lực hành vi dân sự đầy đủ đều có quyền hiến tặng mô, tạng khi còn sống, sau khi chết và hiến xác”.

Hiện những người sống hiến tạng chủ yếu hiến thận và một phần gan, đây là hai bộ phận vẫn có thể hoạt động tốt chức năng khi được hiến đi một phần. Còn lại hầu hết những mô và tạng khác chỉ được lấy ghép cho người bệnh khi người hiến mô, tạng đã chết, chết não. Nếu một người chết não hiến tạng thì có thể cứu sống cho hơn 10 người khác, tuy nhiên không phải ai cũng hiểu và muốn đăng kí hiến tạng sau khi chết.

Ông Nguyễn Hoàng Phúc cho biết thêm về quyền lợi của những người hiến tạng: “Chúng ta được biết một nguyên tắc chung trên thế giới là bất kỳ người hiến tạng nào cũng được xã hội tôn trọng và tôn vinh dù họ là ai. Quy định này được thể hiện xuyên suốt trong Luật Hiến, lấy, ghép mô, bộ phận cơ thể người và hiến, lấy xác của nước ta. Theo đó, một người khi còn sống nếu hiến tạng thì được chăm sóc và phục hồi sức khoẻ miễn phí ngay sau khi hiến. Tiếp đến họ sẽ được tặng Kỷ niệm chương vì sự nghiệp chăm sóc sức khoẻ nhân dân, đồng thời được tặng thẻ BHYT và được chăm sóc sức khoẻ định kỳ, miễn phí suốt đời. Bên cạnh đó, tuỳ theo từng đơn vị nhận tạng, sẽ có những cơ chế và sự quan tâm nhất định. Còn đối với những người hiến mô tạng sau khi chết sẽ được truy tặng Kỷ niệm chương vì sự nghiệp chăm sóc sức khoẻ nhân dân. Đây là sự thể hiện, ghi nhận, tôn vinh của nhà nước và xã hội đối với những tâm nguyện đáng trân trọng”.

Hiện ngành ghép tạng của Việt Nam đã làm chủ được kỹ thuật, nhiều hoạt động ghép tạng đã trở thành thường quy ở các bệnh viện. Điểm mấu chốt duy nhất chính là thiếu nguồn mô, tạng hiến tặng để ghép. Để giải quyết vấn đề này, Bộ Y tế đã xây dựng chiến lược truyền thông, vận động hiến tặng mô, tạng đến mọi tầng lớp nhân dân, trở thành nhiệm vụ trọng tâm của ngành y tế. Nhiều chủ trương tăng cường chăm sóc sức khỏe ban đầu đã được đưa ra để góp phần hạn chế các căn bệnh hiểm nghèo dẫn đến suy mô, tạng. Bên cạnh đó, Bộ Y tế còn tiến tới hoàn thiện hệ thống pháp luật, các quy trình chuyên môn đảm bảo nguyên tắc nhằm thúc đẩy hệ thống đăng ký hiến tặng mô, tạng một cách đơn giản, khả thi. Điều phối lấy, ghép mô, tạng trên nguyên tắc công bằng, công khai, minh bạch và đảm bảo quyền lợi giữa cơ sở cấy ghép, người hiến và người ghép.

Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam TV Online.