Đặt stent-graft động mạch chủ ngực cứu người bệnh tai nạn đa chấn thương phức tạp

Bệnh viện Hữu nghị Việt Đức tiếp nhận bệnh nhân M.V.L. (17 tuổi) từ bệnh viện tuyến dưới, trong tình trạng đau ngực nhiều với chẩn đoán đa chấn thương: chấn thương ngực kín, chấn thương bụng, chấn thương khung chậu, theo dõi chấn thương động mạch chủ.

Bệnh nhân được các bác sĩ tiến hành thăm khám, chụp cắt lớp vi tính, chẩn đoán sốc đa chấn thương do chấn thương eo động mạch chủ type 3 tràn máu màng phổi trái nhiều, chấn thương ổ bụng, vỡ lách độ 2, đụng dập bàng quang, vỡ xương cánh chậu.

Nhận thấy tính phức tạp của chấn thương và nguy cơ tử vong cao của người bệnh, các bác sĩ đã quyết định sẽ tạm thời điều trị nội khoa các chấn thương vùng bụng và khung chậu, ưu tiên cho chỉ định can thiệp nội mạch (đặt stent-graft) động mạch chủ ngực cấp cứu.

Bệnh nhân được chuyển vào phòng can thiệp tim mạch trong tình trạng tỉnh, nhợt, mạch nhanh, kích thích, đau ngực nhiều. Bệnh nhân được can thiệp luồn 1 stent-graft/ống ghép nội mạch có màng bọc từ đường động mạch đùi lên để che ổ giả phình/ổ chấn thương eo động mạch chủ xuống, có mở cửa sổ cho động mạch dưới đòn trái.

Sau can thiệp, bệnh nhân đã được dẫn lưu màng phổi trái ra khoảng gần 500ml máu cũ. Hiện tại, bệnh nhân có thể tự thở, huyết động tạm ổn với các thương tổn ổ bụng được kiểm soát.

ThS.BS Nguyễn Tùng Sơn - Trung tâm Tim mạch và Lồng ngực cho biết: Chấn thương động mạch chủ rất nặng và ít gặp, hầu hết trong bệnh cảnh đa chấn thương, nếu không xử trí gì thì nguy cơ tỉ lệ tử vong trong 6 tiếng đầu là 24% và lên đến 50% trong 24 tiếng đầu đối với các chấn thương nặng.

Đây là căn bệnh hiếm gặp trước đây, tuy nhiên hiện nay với sự phổ biến của kỹ thuật chẩn đoán hình ảnh, hầu hết tình trạng chấn thương nặng - đặc biệt là chấn thương gia tốc (đi tốc độ cao, ngã cao, va chạm tốc độ cao) đều được chụp cắt lớp vi tính đa dãy để sàng lọc chẩn đoán, giúp phát hiện sớm thương tổn và lên kế hoạch điều trị.

Trước đây, đối với chấn thương động mạch chủ thì chỉ có phương pháp điều trị nội khoa bảo tồn cho thể nhẹ (type I,II) và phẫu thuật với thể nặng (type III, IV). Phẫu thuật mở ngực, chạy máy tuần hoàn ngoài cơ thể với mục đích để tim bệnh nhân ngừng đập, sau đó cắt và thay đoạn mạch trong lồng ngực. Đây là phẫu thuật rất nặng, tỷ lệ tử vong cao kèm theo liệt tủy và thời gian hồi sức sau mổ kéo dài.

Với sự phát triển của y học hiện đại, 10 năm gần đây các bác sĩ không sử dụng phương pháp phẫu thuật mà dùng phương pháp can thiệp nội mạch, đặt stent-graft hay còn gọi là luồn ống ghép nội mạch. Tất cả dụng cụ chỉ bé bằng đầu bút và luồn tất cả đi bằng đường đùi qua mạch máu đùi lên phía trên ngực, khi vào đúng vị trí người ta sẽ mở stent-graft (ống ghép nội mạch) và có thể che phủ toàn bộ tổn thương mà không cần phải mổ mở, bệnh nhân hồi phục nhanh hơn, thời gian hồi sức ngắn hơn.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!