Cảnh báo trẻ béo phì bị… suy dinh dưỡng

Rất nhiều phụ huynh đưa con đi khám thừa cân, béo phì tại Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome tỏ ra bất ngờ với kết quả nhận được từ bác sĩ là trẻ đang bị suy dinh dưỡng.

Chị Yến Phương (42 tuổi, Biên Hoà) nói: "Bé sau nhà tôi 3 tuổi, nặng non 11kg, bị biếng ăn và suy dinh dưỡng là đúng. Nhưng bé đầu 9 tuổi, nặng 52kg bị thừa cân, tôi đưa cháu đi khám để giảm cân thì bác sĩ lại bảo cháu suy dinh dưỡng nghiêm trọng, cần phải ăn uống đủ chất. Sao lại có chuyện ngược đời như thế?".

Từ Quảng Nam đưa con vào TP.HCM khám dinh dưỡng, chị Phương Thảo (36 tuổi) cho biết: "Tôi khá bất ngờ, con gái tôi mấy năm nay ăn rất nhiều, ai cũng bảo cháu mập quá, cần ăn ít lại. Vừa rồi tôi đưa con đến Nutrihome khám dinh dưỡng, bác sĩ làm các xét nghiệm xong bảo con tôi bị thiếu vi chất khá nặng, sẽ cho giảm cân nhưng cần ăn uống đầy đủ thì cháu mới khoẻ mạnh cao lớn".

Bác sĩ đang khám và tư vấn dinh dưỡng cho trẻ tại Nutrihome.

Giải thích các trường hợp này, với hơn 40 năm kinh nghiệm khám, tư vấn và điều trị dinh dưỡng, thầy thuốc ưu tú, phó giáo sư, tiến sĩ, bác sĩ Cao Thị Thu Hương - nguyên trưởng khoa Dinh dưỡng Viện Dinh dưỡng Quốc gia, Bác sĩ Dinh dưỡng tại Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome, cho biết, nhiều phụ huynh lầm tưởng chỉ những trẻ gầy còm mới biếng ăn, suy dinh dưỡng, thực tế trẻ béo phì là một dạng của ‘biếng ăn đặc biệt’ và có nguy cơ cao bị suy dinh dưỡng thể ẩn nghiêm trọng.

"Trẻ béo phì thường chỉ thích ăn nhiều thực phẩm giàu năng lượng (chất béo, chất đường, tinh bột, đạm) nhưng lại biếng ăn các thực phẩm giàu vi chất quan trọng như sắt, kẽm, canxi, phospho, các vitamin và khoáng vi lượng… Hậu quả là cơ thể trẻ bị thừa năng lượng dẫn đến béo phì nhưng lại thiếu hụt các dưỡng chất thiết yếu - gọi là suy dinh dưỡng thể ẩn hay ‘đói tiềm ẩn’, gây hậu quả khó lường cho trẻ về trước mắt cũng như lâu dài", bác sĩ Thu Hương giải thích.

Tại Việt Nam, theo số liệu từ Viện Dinh dưỡng Quốc gia, tỷ lệ trẻ béo phì đang có xu hướng tăng mạnh, đặc biệt là tại các thành phố lớn, ví dụ TP.HCM với hơn 50%, Hà Nội với 41%…

Đối với trẻ béo phì, kết quả khảo sát của Viện Dinh dưỡng Quốc gia về tình hình sử dụng gần 20 loại vitamin, khoáng chất, dưỡng chất thiết yếu cho thấy, hầu hết các nhóm dưỡng chất đều không đáp ứng so với nhu cầu của trẻ, đặc biệt mức đáp ứng vitamin D là rất thấp, chỉ đạt 17,5%.

Theo bác sĩ Thu Hương, nhiều ba mẹ gặp phải sai lầm khi con béo phì là phó thác cho con muốn ăn sao thì ăn, không quan tâm lựa chọn thực phẩm cân đối hay lưu ý trẻ có bị thiếu, thừa dưỡng chất gì hay không… Trong khoảng 90 dưỡng chất cần thiết cho sự phát triển toàn diện của trẻ, trẻ có thể cùng lúc bị thiếu rất nhiều dưỡng chất khác nhau, trong đó đặc biệt là canxi, sắt, kẽm, vitamin A, D, B… Hậu quả của thiếu vi chất dinh dưỡng kéo dài là khiến trẻ đối mặt với các nguy cơ: chậm tăng chiều cao, hệ miễn dịch suy yếu, dễ mắc bệnh kể cả các bệnh nguy hiểm, người hay mệt mỏi, khó ngủ, kém linh hoạt, kém tập trung…

Nghịch lý trẻ béo phì lại bị thiếu vi chất, suy dinh dưỡng chỉ được phát hiện khi trẻ được khám dinh dưỡng toàn diện. "Trẻ cần phải trải qua khám lâm sàng và các chỉ định cận lâm sàng chuyên sâu. Các xét nghiệm hiện đại có thể hỗ trợ tối đa chẩn đoán chính xác tình trạng dinh dưỡng của trẻ. Tại Nutrihome, chúng tôi sử dụng hệ thống máy sắc ký lỏng hiệu năng cao UPLC thế hệ mới, giúp xác định nồng độ các vi chất dinh dưỡng trong cơ thể ở mức thấp nhất (nanogram/ml). Từ đó xác định chính xác trẻ đang bị thiếu vi chất nào khi so sánh với các giá trị tham chiếu chuẩn của WHO hoặc Bộ Y tế", bác sĩ Thu Hương cho biết.

Trong điều trị trẻ thiếu vi chất, suy dinh dưỡng, 3 nguyên tắc quan trọng nhất đó là: trẻ cần được thăm khám cá thể hoá và chuyên sâu; đảm bảo dinh dưỡng đầu vào cho trẻ cân bằng, đầy đủ; và giúp trẻ hấp thụ, tiêu hao năng lượng khoa học để phát triển toàn diện, không bị thừa cân, béo phì cũng như các bệnh lý khác.

Hệ thống máy UPLC giúp phát hiện thiếu vi chất ở trẻ chính xác.

Theo bác sĩ Thu Hương, khi được chẩn đoán chính xác thì việc điều trị trẻ thiếu vi chất, suy dinh dưỡng không quá khó. Hiện có rất nhiều trẻ biếng ăn, suy dinh dưỡng, thiếu vi chất đã điều trị thành công tại Nutrihome. Trẻ sẽ được xác định nồng độ vi chất chuyên sâu, đo thành phần cơ thể…, kết hợp với khám lâm sàng trực tiếp để đánh giá thói quen, tình trạng dinh dưỡng, các bệnh lý liên quan… Sau đó, trẻ sẽ được xây dựng thực đơn cá thể hoá, phù hợp với từng chỉ định, bệnh lý, điều kiện, sở thích. Ngoài ra, trẻ còn được tư vấn chế độ tập luyện khoa học để ‘có đầu’ ra tiêu hao năng lượng phù hợp, tránh béo phì và kích thích trẻ ăn uống, hấp thụ tốt hơn.

Có thể áp dụng nhiều cách điều trị trẻ thiếu vi chất, suy dinh dưỡng khác nhau, nhưng quan trọng nhất là làm sao giúp trẻ đảm bảo dinh dưỡng ‘đầu vào, đầu ra’ cân bằng. "Điều này không thể phó thác hết cho trẻ vì trẻ chưa đủ ý thức và sự tuân thủ cần có. Các ba mẹ nên mạnh dạn đưa con đi khám dinh dưỡng và việc điều trị cần một lộ trình toàn diện, khoa học", bác sĩ Thu Hương nhấn mạnh.

Nhằm giúp phụ huynh nhận biết và có cách bổ sung vi chất cho con hiệu quả, an toàn, Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng Nutrihome phối hợp với VnExpress tổ chức chương trình tư vấn trực tuyến "Xét nghiệm & điều trị thiếu vi chất dinh dưỡng ở trẻ em". Chương trình diễn ra lúc 20h ngày 22/2 trên fanpage VnExpress và website, fanpage Nutrihome. Phụ huynh tham khảo chương trình tại đây.

Tư vấn trực tuyến: XÉT NGHIỆM & ĐIỀU TRỊ THIẾU VI CHẤT DINH DƯỠNG Ở TRẺ EM

Làm cách nào nhận biết trẻ đang bị thiếu vi chất?

Cần cho trẻ thực hiện các xét nghiệm gì?

Điều trị và phòng ngừa thiếu vi chất ở trẻ bằng cách nào?

Trong chương trình, mọi thắc mắc của phụ huynh sẽ được giải đáp bởi các chuyên gia, bác sĩ dinh dưỡng đầu ngành: TTƯT.PGS.TS.BS Cao Thị Thu Hương, ThS.BS Trần Thị Hồng Loan.

Phụ huynh có thể gửi câu hỏi cho chương trình bằng cách gọi tới tổng đài 1900 633 599 hoặc nhắn tin qua fanpage của Nutrihome: Hệ thống Phòng khám Dinh dưỡng; Website: nutrihome.vn.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!