Bệnh nhân phẫu thuật dạ dày cần chế độ dinh dưỡng như thế nào?

Trong các bệnh ngoại khoa nói chung và phẫu thuật dạ dày nói riêng, dinh dưỡng đóng vai trò quan trọng. Dinh dưỡng đúng góp phần giúp người bệnh vượt qua cuộc phẫu thuật mất máu, mất dịch thể và nhanh chóng hồi phục sau phẫu thuật, rút ngắn thời gian nằm viện, hạn chế các biến chứng.

Theo các bác sĩ Khoa Dinh dưỡng tiết chế, Bệnh viện Đại học Y Hà Nội, về dinh dưỡng cho bệnh nhân sau phẫu thuật dạ dày có thể chia làm 3 thời kỳ:

Dinh dưỡng trước khi phẫu thuật

Thời kỳ này dài hay ngắn tùy thuộc vào thể trạng của bệnh nhân, chế độ ăn giai đoạn này cần tăng cường dinh dưỡng cho bệnh nhân đủ sức trải qua phẫu thuật, đảm bảo:

Nhiều protein: có trong các chế phẩm thịt, cá, trứng, sữa, các loại rau họ đậu đỗ… vì quá trình phẫu thuật làm cho cơ thể mất nhiều protein do chảy máu, do viêm, nhiễm khuẩn…

Nhiều glucid: có trong các chế phẩm chứa tinh bột như gạo, mì, bún phở… Glucid cung cấp năng lượng và làm cho gan tích trữ được nhiều glycogen, bảo vệ gan khỏi bị tổn thương khi dùng thuốc mê.

Duy trì chế độ dinh dưỡng cao ít nhất 1 tháng đối với bệnh nhân suy kiệt nhiều.

Dinh dưỡng trong thời gian chuẩn bị phẫu thuật

Chú ý đảm bảo giảm bớt cặn bã trong ruột, tránh nôn và chịu đựng được thuốc mê.

Thời gian chuẩn bị phẫu thuật thường là 1 ngày (24h), thời gian này không cần phải nhịn ăn nhưng cần lưu ý:

- Ngày hôm trước phẫu thuật: nên cho ăn nhẹ để giảm tải bộ máy tiêu hóa, thức ăn mềm, ít chất xơ. Bữa chiều ăn ít hơn bữa trưa.

- Sáng hôm phẫu thuật: bệnh nhân phải nhịn ăn, chỉ uống nước đường hoặc một ít nước lọc.

Dinh dưỡng sau phẫu thuật

Thời kỳ này đòi hỏi có chế độ ăn đặc biệt, phù hợp với thể trạng từng bệnh nhân.

- Giai đoạn đầu: 1 - 2 ngày sau mổ.

Quan điểm trước đây chưa cho bệnh nhân ăn bằng đường tiêu hóa ở giai đoạn này, chờ bệnh nhân trung tiện mới bắt đầu cho ăn, chủ yếu là bù nước và điện giải cung cấp glucid đảm bảo lượng calo cần thiết cho nuôi dưỡng cơ thể và làm giảm giáng hóa protein. Có thể truyền tĩnh mạch các loại dịch cung cấp đường và điện giải, cho uống rất ít, nếu bệnh nhân bị trướng bụng nặng thì không nên cho uống.

Ngày nay người ta thấy rằng cho ăn muộn không có lợi ích cho bệnh nhân. Nếu không cho ăn đường ruột sớm thì các tế bào đường ruột có thể bị hoại tử và hệ vi khuẩn đường ruột sẽ thẩm lậu qua ruột vào máu. Nuôi dưỡng đường ruột sớm còn mang nhiều lợi ích khác cho bệnh nhân: tăng cường sức đề kháng, giảm giáng hóa protein…

- Giai đoạn tiếp theo: ngày thứ 3 đến ngày thứ 5 sau phẫu thuật.

Cho ăn tăng dần và giảm lượng dịch truyền. Khẩu phần ăn tăng dần năng lượng và protein. Bắt đầu từ 500kcal và 30 gam Protein, sau đó cứ 1 - 2 ngày tăng thêm 250 - 500kcal cho đến khi đạt nhu cầu năng lượng khuyến nghị hàng ngày.

Cho ăn làm nhiều bữa trong ngày. Trong giai đoạn này bệnh nhân còn chán ăn nhiều do vậy cần tích cực động viên bệnh nhân ăn.

Dùng các loại thực phẩm có giá trị dinh dưỡng cao nhưng dễ tiêu hóa, hấp thu như sữa, trứng, thịt mềm, cá nạc. Ăn thức ăn mềm, hạn chế thức ăn có nhiều chất xơ.

- Giai đoạn phục hồi

Giai đoạn này vết mổ đã liền, bệnh nhân đã đỡ. Chế độ ăn cần phải cung cấp đầy đủ calo và protein để vết thương mau lành. Đây là chế độ ăn nhiều protein và năng lượng. Protein có thể lên tới 120 - 150g/ngày và năng lượng có thể lên tới 2.500 - 3.000kcal/ngày. Khẩu phần này cần được chia nhiều bữa trong ngày. Ăn các loại hoa quả để tăng cường vitamin nhóm B và nhóm C.

Việc nuôi dưỡng sớm đường tiêu hóa cho bệnh nhân sau phẫu thuật dạ dày được khuyến cáo nhằm giúp bệnh nhân nhanh hồi phục, tăng cường sức đề kháng, góp phần cải thiện chất lượng cuộc sống.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!