Bệnh đậu mùa khỉ: WHO ban bố tình trạng khẩn cấp, có đợt bùng phát mạnh ở Mỹ

Tổng Giám đốc Tổ chức Y tế thế giới (WHO) Tedros Adhanom Ghebreyesus, ngày 23/7 cho biết đợt bùng phát bệnh đậu mùa khỉ ở hơn 70 quốc gia là "bất thường", WHO đã ban bố tình trạng khẩn cấp y tế toàn cầu đối với bệnh đậu mùa khỉ, mức cảnh báo cao nhất.

Tổng Giám đốc WHO khẳng định đậu mùa khỉ đang bùng phát "thông qua các phương thức lây truyền mới mà chúng ta hiểu quá ít về nó" khi ban bố tình trạng khẩn cấp dù Ủy ban chịu trách nhiệm cố vấn cho ông chưa đạt được đồng thuận.

Thông thường, các cuộc họp của các Ủy ban khẩn cấp (EC) về Quy định Y tế Quốc tế (IHR) của WHO sẽ đưa ra một kết luận chi tiết nhằm cung cấp cho Tổng Giám đốc WHO cơ sở để quyết định một dịch bệnh mới nổi nào đó có nên được tuyên bố là PHEIC - tình trạng khẩn cấp về y tế công cộng gây quan ngại quốc tế hay không.

PHEIC là mức cảnh báo cao nhất của WHO, ví dụ gần nhất của PHEIC chính là đại dịch Covid-19. Với bệnh đậu mùa khỉ, Tổng Giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus đã tuyên bố PHEIC dù Ủy ban khẩn cấp vẫn chưa đồng thuận được nó có nên được coi là một PHEIC hay không.

Tuyên bố mới của WHO có thể thúc đẩy đầu tư hơn nữa vào việc điều trị căn bệnh hiếm gặp và cũng làm trầm trọng thêm cuộc cạnh tranh về vaccine vốn đang khan hiếm.

Trong cuộc họp báo hôm 23/7, Tổng giám đốc WHO Tedros Adhanom Ghebreyesus cho biết đợt bùng phát bệnh đậu mùa khỉ tiếp tục gia tăng và hiện đã có hơn 16.000 trường hợp mắc bệnh được báo cáo từ 75 quốc gia và vùng lãnh thổ, trong đó có 5 trường hợp tử vong.

Tổng giám đốc WHO mô tả bệnh đậu mùa khỉ là một mối đe dọa sức khỏe đang ngày càng gia tăng. Ông kêu gọi các chính phủ trên toàn thế giới tăng cường giám sát, truy vết, xét nghiệm và đảm bảo rằng những người có nguy cơ cao được tiếp cận với vaccine và thuốc kháng virus.

Mặc dù bệnh đậu mùa khỉ đã xuất hiện tại nhiều nơi ở Trung và Tây Phi trong nhiều thập kỷ nhưng chưa gây ra các đợt bùng phát lớn bên ngoài châu Phi cho đến tháng 5 năm nay, thời điểm các nhà chức trách phát hiện hàng chục ổ dịch ở châu Âu, Bắc Mỹ và các nơi khác.

Việc ban bố tình trạng khẩn cấp toàn cầu đồng nghĩa với việc đợt bùng phát bệnh đậu mùa khỉ là một "tình trạng bất thường" có thể lan sang nhiều quốc gia khác và đòi hỏi hành động phản ứng chung trên toàn cầu.

Theo hãng tin AP, động thái của WHO hôm 23/7 chủ yếu đóng vai trò như lời kêu gọi thu hút thêm các nguồn lực toàn cầu và sự quan tâm của thế giới về một đợt bùng phát dịch khác. Hồi tháng trước, ủy ban chuyên gia của WHO cho biết đợt bùng phát bệnh đậu mùa khỉ trên toàn thế giới chưa đến mức phải ban bố tình trạng khẩn cấp nhưng ủy ban này đã triệu tập cuộc họp trong tuần này để đánh giá lại tình hình.

Tính đến ngày 22/7, Trung tâm Kiểm soát và Phòng ngừa Dịch bệnh (CDC) Mỹ ước tính nước này hiện có khoảng 2.891 ca bệnh đậu mùa khỉ. Cũng theo CDC Mỹ, nhu cầu về vaccine ngừa bệnh đậu mùa khỉ đang vượt xa nguồn cung sẵn có. Trước mắt, Washington đã đặt thêm 5 triệu liều, dự kiến bàn giao vào giữa năm 2023.

Các chuyên gia cảnh báo, giới chức Mỹ cần tích cực hơn trong việc ngăn chặn đậu mùa khỉ để tránh lặp lại những sai lầm trong đại dịch COVID-19. Hơn 132.000 liều vaccine đậu mùa đã được phân phối trên toàn quốc. Tuy nhiên, giới chức Mỹ cho biết, vaccine tiếp tục bị thiếu hụt ở cấp địa phương khi số ca bệnh ngày càng gia tăng.

Trong diễn biến đáng lo, Mỹ hôm 22/7 ghi nhận 2 trường hợp mắc đậu mùa khỉ đầu tiên ở trẻ em là 1 trẻ mới biết đi ở California và 1 trẻ sơ sinh không phải công dân Mỹ. CDC tuyên bố 2 ca bệnh này không liên quan đến nhau và có khả năng là do lây truyền trong gia đình. Hai bệnh nhi mắc bệnh đậu mùa khỉ đang trong tình trạng sức khỏe tốt và đang được điều trị.

CDC Mỹ cho biết, số ca mắc đậu mùa khỉ thực tế có thể cao hơn do nhiều người không biết rằng họ mắc bệnh hoặc chưa được xét nghiệm.

Tiến sĩ Jennifer McQuiston - Phó Giám đốc bộ phận các tác nhân gây bệnh và bệnh lý hậu quả cao của CDC Mỹ - cho hay, không bất ngờ khi phát hiện trẻ em mắc bệnh đậu mùa khỉ nhưng cho tới nay, chưa có bằng chứng nào cho thấy virus lây lan bên ngoài cộng đồng những người đồng tính nam, song tính và những nam giới khác có quan hệ tình dục đồng giới.

Bà nói rằng, 99% trong số 2.891 ca mắc bệnh đậu mùa khỉ được xác nhận tại Mỹ liên quan đến nam giới quan hệ tình dục đồng giới, nhưng đã có một số ít phụ nữ và nam giới chuyển giới bị nhiễm bệnh.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!