Bé trai 13 tuổi được ghép thận từ người hiến chết não

Tối ngày 18/12/2024, Bệnh viện Nhi đồng 2 nhận được thông tin từ Trung tâm Điều phối ghép tạng Quốc gia về một trường hợp hiến tạng từ bệnh nhân chết não tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh Bình Dương. Dưới sự chỉ đạo của Ban Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng 2, ekip bác sĩ nhanh chóng liên lạc với người nhận phù hợp, hoàn tất xét nghiệm, các thủ tục theo đúng quy trình. Đồng thời khẩn trương hội chẩn liên viện với Bệnh viện Chợ Rẫy thống nhất các nội dung liên quan để chuẩn bị công tác lấy và ghép thận.

Người hiến là một bệnh nhân 47 tuổi, nhập viện trong tình trạng nguy kịch với chẩn đoán xuất huyết não. Bệnh nhân đã được chẩn đoán chết não sau nỗ lực điều trị của đội ngũ nhân viên y tế Bệnh viện đa khoa tỉnh Bình Dương.

Bệnh nhi nhận thận là một bé trai 13 tuổi, được chẩn đoán suy thận mạn giai đoạn cuối trên bệnh nền là bệnh thận IgA, đang lọc máu định kỳ tại bệnh viện nhưng không đáp ứng tốt với lịch lọc máu. Trước phẫu thuật, bệnh nhi được chỉ định chụp CTscan dựng hình mạch máu và siêu âm Doppler nhằm đánh giá mức độ xơ hóa và tắc nghẽn mạch máu vùng chậu. Kết quả cho thấy động mạch chậu ngoài xơ hóa kèm nhiều nốt vôi hóa, tĩnh mạch chậu ngoài viêm tắc hoàn toàn.

Sau khi xác nhận sự phù hợp của thận với bé trai tại Bệnh viện Nhi đồng 2, công tác lấy và vận chuyển tạng được tiến hành ngay lập tức. Dưới sự hộ tống của cảnh sát giao thông, thận được vận chuyển trong điều kiện bảo quản nghiêm ngặt, đảm bảo không bị ảnh hưởng trong quá trình di chuyển từ Bình Dương về TP Hồ Chí Minh. Tại Bệnh viện Nhi đồng 2, mọi công tác chuẩn bị đã hoàn tất, sẵn sàng cho ca phẫu thuật ghép thận.

Ekip phẫu thuật bao gồm các bác sĩ của Bệnh viện Nhi đồng 2 và các chuyên gia đến từ Bệnh viện Chợ Rẫy.

Khi bước vào quá trình ghép thận, các bác sĩ nhận ra thách thức lớn nhất là tình trạng xơ hóa nghiêm trọng mạch máu vùng chậu của bệnh nhi. Đây là hệ quả của quá trình điều trị suy thận kéo dài, khiến việc ghép thận gặp nhiều nguy cơ. Xơ hóa mạch máu làm giảm độ đàn hồi và lưu thông của máu, tăng nguy cơ tắc nghẽn, chảy máu hoặc thậm chí là hoại tử thận ghép.

Mặc dù tiên lượng trước những khó khăn này, song trong quá trình phẫu thuật, ekip đã gặp rất nhiều thách thức để xử lý tình trạng mạch máu. Một trong những khó khăn lớn nhất là việc lựa chọn vị trí mạch máu để tiến hành khâu nối giữa mạch máu thận hiến và mạch máu của người nhận, nhằm đảm bảo máu lưu thông tốt, giúp thận mới hoạt động hiệu quả.

Tĩnh mạch thận từ người hiến được nối vào tĩnh mạch chủ dưới bằng phương pháp khâu nối tận bên. Do động mạch chậu ngoài bị xơ hóa, nhóm phẫu thuật viên đã quyết định sử dụng động mạch chậu chung để khâu nối.

Sau khi thận được ghép thành công, bệnh nhi được chuyển vào khu hồi sức để tiếp tục điều trị sau ghép. Trong 24 giờ đầu, các xét nghiệm và cận lâm sàng kiểm tra cho thấy chức năng thận cải thiện đáng kể, thận ghép đang dần thích nghi với cơ thể. Bệnh nhi được điều trị chống đông bằng heparin liều thấp và theo dõi siêu âm Doppler hàng ngày sau phẫu thuật. Các dấu hiệu tưới máu thận được theo dõi sát và kết quả cho thấy thận ghép hoạt động tốt.

TS.BS Phạm Ngọc Thạch - Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng 2 cho biết, tình trạng xơ hóa mạch máu ở bệnh nhi có thể do nguyên nhân bẩm sinh, viêm mạch mạn tính hoặc các thủ thuật can thiệp mạch trước đó.

Mạch máu của trẻ em có đường kính nhỏ và thành mạch mỏng, dễ bị tổn thương trong quá trình thao tác. Khi khâu nối, nguy cơ chảy máu hoặc hẹp miệng nối sau khâu nối mạch máu rất cao nếu không được thực hiện với độ chính xác tuyệt đối.

Bác sĩ Phạm Ngọc Thạch nhấn mạnh việc đánh giá trước phẫu thuật đóng vai trò quan trọng trong xác định chiến lược khâu nối mạch máu. Các phương pháp hình ảnh học như chụp CT - scan dựng hình mạch máu hoặc siêu âm Doppler giúp đánh giá mức độ xơ hóa và lựa chọn vị trí mạch máu phù hợp cho khâu nối. Điều này giúp giảm thiểu rủi ro và tăng khả năng thành công trong phẫu thuật.

Theo BS.CKI. Phan Nguyễn Ngọc Tú – Phòng Kế hoạch Tổng hợp, tính đến thời điểm hiện tại, Bệnh viện Nhi đồng 2 đã thực hiện thành công 33 trường hợp ghép thận cho trẻ em, trong đó có 3 trường hợp ghép thận từ người hiến chết não.

Bác sĩ Tú chia sẻ đây là trường hợp đầu tiên ekip phẫu thuật viên gặp khó khăn về tình trạng xơ hóa mạch máu vùng chậu ở bệnh nhi. Ca ghép thận này không chỉ mang lại sự sống cho bệnh nhi mà còn là minh chứng cho sự phát triển của Y học Việt Nam trong lĩnh vực ghép tạng, mở ra hy vọng mới cho nhiều bệnh nhi khác đang chờ đợi ghép thận.

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!