Theo Trung tâm Nghiên cứu và Ứng dụng thuốc dân tộc, cây ba chạc còn có tên gọi khác là cây chè đắng, chè cỏ hay cây dầu dầu, thuộc loại cây nhỡ cao từ 2 đến 8m, có nhánh màu đỏ tro. Cây ba chạc phổ biến ở khắp nước ta, ở trên các đồi cây bụi, ở rìa rừng, trong rừng thưa, ở cả vùng đất núi và đồng bằng.
Vị thuốc ba chạc chủ yếu là lá, rễ và vỏ thân cây. Người ta thường thu hoạch ba chạc quanh năm, sau đó rễ đem rửa sạch, thái nhỏ và phơi khô ngoài nắng. Lá thì đem sấy khô hay phơi trong râm.
Trong các tài liệu y học cổ truyền, ba chạc được ghi có vị đắng, mùi thơm, tính lạnh, có tác dụng thanh nhiệt, giải độc, trừ bệnh ôn nhiệt, trừ thấp, chống ngứa, giảm đau và lợi sữa(Sách Cây thuốc và động vật làm thuốc ở Việt Nam – NXB Khoa học và Kỹ thuật).
Cây ba chạc có thể được coi là "khắc tinh" với nhiều chứng bệnh thường gặp. Lá ba chạc dùng ngoài chữa ghẻ, mụn nhọt, lở ngứa và chốc đầu. Ở Trung Quốc còn chữa vết thương nhiễm khuẩn, nhiễm mủ da, áp xe, eczema với phương thức là lá tươi nấu nước tắm, rửa hoặc giã đắp.
Khi dùng trong, lá ba chạc dùng để chữa bệnh viêm họng, viêm amidan, ho, mắt mờ, trẻ em sốt cao sinh kinh giật, phụ nữ mới đẻ ít sữa, kém ăn hoặc bị chứng nhiệt sinh khát. Ở Trung Quốc, người ta còn dùng lá ba chạc để phòng bệnh cúm, bệnh truyền nhiễm, viêm não, đột quỵ tim, cảm lạnh, viêm gan với phương thức tiến hành là sắc uống hoặc nấu cao, liều dùng từ 20 đến 40g một ngày.
Rễ và vỏ thân ba chạc chữa phong thấp, đau gân nhức xương, tê bại, bán thân bất toại, kinh nguyệt không đều. Bài thuốc rễ và vỏ thân ba chạc từ 8 đến 24g sắc uống một ngày là bài thuốc thường dùng trong chữa ngộ độc lá ngón ở Trung Quốc.
Một số bài thuốc có ba chạc trong y học dân gian:
- Thuốc bổ đắng (làm ăn ngon, dễ tiêu) đặc biệt cho phụ nữ sau khi đẻ: Ngày từ 8 đến 16g lá hoặc từ 4 đến 12g rễ, sắc uống.
- Thuốc lợi sữa: Ngày từ 8 đến 16g lá, sắc uống nhiều ngày.
- Thuốc điều kinh: Ngày từ 4 đến 12g rễ và vỏ thân sắc uống.
- Chữa viêm họng, viêm amidan, ho, viêm loét lưỡi, miệng, viêm gan vàng da, viêm dạ dày: Ngày từ 12 đến 20g lá tươi sắc uống. Trường hợp viêm ở miệng thì ngậm và nuốt dần.
- Chữa sốt, ngộ độc, háo khát, nước tiểu vàng nâu: Ngày 20g lá khô hoặc 40g lá tươi sắc uống.
- Chữa phong thấp, viêm khớp, lưng gối đau nhức, tê bại, đau dây thần kinh hông: Ngày từ 20 đến 40g rễ sắc uống hoặc tiến hành theo bài thuốc rễ ba chạc, dây đau xương, câu đằng, tầm gửi cây dâu mỗi vị từ 20 đến 30g sắc uống.
- Thuốc phòng cúm, bệnh truyền nhiễm và viêm não: Lá ba chạc 15g, rau má 30g, đơn buốt 15g, cúc thiên chỉ 15g. Tất cả sắc uống.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!
VTV.vn - Ngày 19/9, thông tin từ Sở Y tế TP Hồ Chí Minh cho biết, tính đến hết ngày 17/9, chiến dịch tiêm vaccine sởi - rubella của TP Hồ Chí Minh đã đạt tổng số 76.993 mũi.
VTV.vn - Franklin Joseph, một bác sĩ chuyên về cân nặng cho rằng, không chỉ đồ ăn mà các vật dụng hàng ngày cũng có thể phá hoại hoại nỗ lực giảm cân của bạn.
VTV.vn - Rất nhiều người cảm thấy một ngày chưa thể bắt đầu hứng khởi nếu thiếu đi ly cà phê. Nhưng khi cơ thể phát đi một số tín hiệu, đã đến lúc cần hạn chế thức uống yêu thích.
VTV.vn - Thuật ngữ Shinrin-yoku (Tắm rừng) ra đời từ những năm 1980 ở Nhật Bản. Dành một chút thời gian, nhắm mắt lại, để sự tĩnh lặng xung quanh tác động đến tâm trạng của bạn...
VTV.vn - Bệnh viện Đại học Y Dược Shing Mark (Đồng Nai) vừa phẫu thuật lấy hơn 50 viên sỏi trong túi mật cho nam bệnh nhân 28 tuổi, ngụ TP Hồ Chí Minh.
VTV.vn - Bệnh viện Việt Nam - Thụy Điển Uông Bí (Quảng Ninh) vừa tiếp nhận 2 trường hợp phải nhập viện với chẩn đoán bỏng kết giác mạc do nhựa cây xương rồng bắn vào mắt.
VTV.vn - Bệnh viện Đại học Y Dược Shing Mark (Đồng Nai) vừa gắp dị vật là một bàn chải đánh răng dài 15cm trong thực quản bệnh nhân nữ 19 tuổi.
VTV.vn - Trung tâm Kiểm soát bệnh tật TP Hồ Chí Minh vừa có cập nhật về tình hình dịch bệnh sốt xuất huyết, tay chân miệng và sởi tính đến tuần 37/2024.
VTV.vn - Bên cạnh việc chăm sóc cơ thể bằng mỹ phẩm, thẩm mỹ thì những loại thực phẩm dùng hàng ngày cũng giúp phụ nữ khỏe đẹp hơn.
VTV.vn - Khoa Hô hấp đơn nguyên 2 - Bệnh viện Sản Nhi Nghệ An vừa điều trị thành công ca bệnh viêm phổi hít do uống nhầm dầu thắp hương.
VTV.vn - Sở Y tế Hà Nội tiếp tục chỉ đạo các đơn vị y tế tập trung khắc phục hậu quả bão số 3 và mưa lũ, ngập lụt sau bão; phòng chống dịch bệnh, vệ sinh môi trường...
VTV.vn - Bệnh viện Nhi đồng 2 (TP Hồ Chí Minh) vừa tiếp nhận một bệnh nhi 3 tuổi, ngụ tại TP Hồ Chí Minh, vào viện với triệu chứng đau bụng kèm nôn ói.
VTV.vn - Thời gian gần đây, ca mắc sốt xuất huyết và sởi tại Đắk Lắk liên tục gia tăng khiến các cơ sở y tế phải tăng cường nhân lực và vật lực để đảm bảo điều trị cho bệnh nhân.
VTV.vn - Theo bác sĩ Youn, chủ nhân kênh TikTok có hơn 300 triệu người thích, mí mắt giật là hiện tượng khá phổ biến.
VTV.vn - Có những điều tưởng như quen thuộc lại đang làm hại đến làn da của bạn.