Trong nỗ lực thúc đẩy tăng trưởng kinh tế của Nhật Bản, một trong những chính sách quan trọng là thay đổi cơ cấu việc làm, chuyển từ đãi ngộ dựa theo thâm niên và làm việc trọn đời sang đãi ngộ dựa theo công việc.
Tại Nhật Bản, hình thức tuyển dụng làm việc trọn đời phổ biến, các công ty thuê nhân lao động mà không giới hạn về nội dung công việc hay việc nhân viên sẽ được giao. Bên cạnh đó, mức lương sẽ dựa theo thâm niên và thăng tiến theo trình tự. Cơ cấu đề cao sự trung thành của nhân viên này đã từng là thế mạnh của các công ty Nhật Bản khi mang lại sự ổn định, thúc đẩy kinh tế tăng trưởng nhanh chóng.
Tuy nhiên, cơ cấu này đang thể hiện nhiều nhược điểm trong môi trường cạnh tranh mới và số hóa toàn cầu hiện nay, không chỉ gây khó khăn cho việc thu hút nhân tài mà còn làm tăng nguy cơ chảy máu chất xám.
Nhật Bản đang cải cách, phổ biến chế độ làm việc mới dựa trên công việc để thúc đẩy tăng trưởng và thu hút nhân lực. (Ảnh minh họa - Ảnh: Bloomberg)
Theo đó, với cơ cấu dựa theo công việc, nhân viên sẽ được làm rõ trước nội dung công việc, kỹ năng cần thiết và phạm vi trách nhiệm. Điều này đồng nghĩa với việc tuổi tác và quá trình làm việc không quan trọng, miễn là các kỹ năng cần thiết cho công việc được đáp ứng. Với chế độ này, nhân viên có thể chọn một nơi làm việc mà họ có thể tận dụng tối đa thế mạnh của mình.
Để thực hiện được điều này, các doanh nghiệp Nhật Bản phải có một hệ thống đánh giá nhân sự không phân biệt nhân viên mới và nhân viên có thâm niên, tương tự mô hình của Mỹ và châu Âu, tiền lương và cơ hội thăng tiến sẽ được xác định bởi nội dung công việc. Những người trẻ tuổi có năng lực cao có thể được đãi ngộ cao hơn, giúp doanh nghiệp có thể đảm bảo nguồn nhân lực tài năng.
Thay đổi cơ cấu công việc theo cơ chế mới đang nhận được sự ủng hộ của nhiều nhà quản lý. Theo khảo sát đối với 102 nhà quản lý, có hơn 90% nhà quản lý ủng hộ cơ cấu này, khi cho rằng sẽ mang lại động lực tăng trưởng cho kinh tế Nhật Bản, nhất là sau giai đoạn trì trệ với dịch COVID-19.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!