Ngày 21/6, VN-Index giảm hơn 5 điểm, diễn biến này trái ngược hoàn toàn với phiên tăng mạnh hơn 17 điểm phiên cuối tuần trước.
Việc tăng/giảm vốn dĩ là lẽ tự nhiên trên thị trường chứng khoán nhưng có hay không những nhà đầu tư đang có tài khoản giao dịch chứng khoán, bỏ tiền mua bán chứng khoán hàng ngày có thể lãi hàng trăm triệu đồng hoặc thua lỗ nặng… nhưng không biết vì sao giá cổ phiếu tăng hay giảm, thậm chí mã đó là của doanh nghiệp nào cũng không hay?
Không những thế, khi được nhà đầu tư hỏi có được mua một cổ phiếu ngành thép nào đó không, câu trả lời chỉ vỏn vẹn: Được. Khi được hỏi vì sao mua cổ phiếu ngân hàng đóthì họ lại lập luận được đưa ra là vì sẽ được vào rổ VN30. Để khuyến nghị mua các cổ phiếu dầu khí, thông tin được đưa ra là giá dầu thế giới tăng mạnh và dòng dầu khí sẽ đỡ thị trường. Việc đỡ ra sao thì không ai biết.
Rủi ro của nhà đầu tư
Không một thị trường đầu tư nào mà không có rủi ro cả. Một thị trường mà nhà đầu tư có thể lãi đến 30% trong 1 ngày nhờ mua sàn/bán trần. Thậm chí, mức lãi còn cao hơn nếu dùng thêm đòn bẩy tài chính…thì không thể không có rủi ro.
Tuy nhiên, rủi ro này được giảm thiểu khi mỗi nhà đầu tư lúc mở tài khoản chứng khoán có 1 nhân viên môi giới của công ty chứng khoán đó chăm sóc. Nhưng, có một thực tế là, trong 5 tháng đầu năm, số tài khoản mở mới của nhà đầu tư là gần 500.000 tài khoản còn số môi giới mới được có giấy phép hành nghề trong 5 tháng đầu năm là 41, tức chưa đến 0,01% của lượng nhà đầu tư tăng thêm.
Một môi giới chứng khoán phải chăm sóc khoảng 1.000 tài khoản nhà đầu tư
Thị trường chứng khoán tăng mạnh, nhà đầu tư tham gia học về chứng khoán tại Trung tâm nghiên cứu khoa học và đào tạo chứng khoán tăng đột biến những tháng đầu năm 2021, đặc biệt là nhu cầu đào tạo từ các công ty chứng khoán. Tuy nhiên, dịch bệnh covid19 tái xuất hiện, lớp học giờ chỉ còn một mình giáo viên với chiếc màn hình giảng dạy trực tuyến
Học xong nhưng không có nghĩa là được thi để có chứng chỉ vì hình thức thi là tập trung. Nhân sự thì chưa có, nhưng nhu cầu tăng mạnh nên các môi giới tại các công ty chứng khoán phải tăng trách nhiệm, trước gánh vác 800 người thì nay lên 1000 người.
Còn với người không có giấy phép, có thể tham gia hỗ trợ các công tác giấy tờ khác. Thậm chí, theo các CTCK lớn, một người có giấy phép hành nghề thì phải trải qua ít nhất từ 6 tháng đến 1 năm mới trở thành môi giới chính thức. Có những quy định rất chặt với những môi giới, không bao giờ có khuyến nghị mà cam kết lợi nhuận là bao nhiêu khi mua/bán cổ phiếu
Để có thể hành nghề môi giới chứng khoán tại Việt Nam, cá nhân đó phải học 4 chứng chỉ chuyên môn và một cuộc thi cấp phép hành nghề. Một quy định khắt khe với một nghề môi giới. Trước khi cầu của thị trường, Uỷ ban chứng khoán Nhà nước cho biết sẽ tổ chức ngay khi được dỡ lệnh giãn cách.
Cũng bởi còn thiếu môi giới đáp ứng nhu cầu thị trường, nên khi nhà đầu tư cần, họ buộc phải tìm đến những hội nhóm, trên thế giới cũng vậy, những cú tăng giá sốc lên đến hàng nghìn phần trăm của một số cổ phiếu như GameStop hay AMC chủ yếu do được ồ ạt gom mua bởi lực lượng nhà đầu tư cá nhân trên diễn đàn WallStreetBets thuộc trang Reddit. Sự việc cũng đang đặt ra những lo ngại về việc thao túng cổ phiếu trên mạng xã hội. Một số nước đã nhanh chóng có những động thái để kiểm soát những diễn biến này.
Chưa đầy một tháng sau sự việc của GameStop, Hạ Viện Mỹ đã nhanh chóng mở phiên điều trần và điều tra xem đây có phải là hành vi thao túng thị trường hay không.
Tất cả những đối tượng liên quan bao gồm một YouTuber và 4 CEO đều không tránh khỏi những câu hỏi gắt gao từ phía Chủ tịch Uỷ ban Các dịch vụ Tài chính Mỹ.
Những phản ứng sau phiên điều trần từ chính giới Mỹ khá đa dạng. Nhưng theo các chuyên gia, đây là bước đi đầu tiên kịp thời và quan trọng để Uỷ ban Chứng khoán và Sàn giao dịch Mỹ SEC xây dựng những quy định mới siết chặt hoạt động bán khống và các giao dịch trực tuyến trong tương lai.
Trong khi đó, Uỷ ban Chứng khoán và Hợp đồng tương lai của Hong Kong, Trung Quốc đã thẳng tay cấm các tài khoản giao dịch và xử lý một số tài sản từ các giao dịch liên quan đến một vụ lừa đảo và thao túng thị trường trên mạng xã hội hồi năm ngoái.
Cơ quan quản lý thị trường ở Singapore và Malaysia cũng đã chính thức lên tiếng cảnh báo các nhà đầu tư về việc cẩn trọng trước những lời khuyên đầu tư từ các nền tảng truyền thông xã hội.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!