Không khí tiêu dùng mua sắm tại siêu thị ở Đức. (Ảnh: AFP/TTXVN)
Đối mặt với nhiều rủi ro
ECB đã hạ lãi suất 4 lần trong năm qua để đối phó với lạm phát giảm và tăng trưởng chậm. Tuy nhiên, Chủ tịch ECB Christine Lagarde nhấn mạnh rằng cần áp dụng cách tiếp cận "dựa trên dữ liệu" và thận trọng khi điều chỉnh chính sách. Mặc dù có lời kêu gọi hạ lãi suất thêm 1 điểm phần trăm trong năm 2025, ECB có thể sẽ giữ lãi suất ở mức trung lập - không thúc đẩy cũng không kìm hãm tăng trưởng.
Dự báo mới nhất của Tổ chức Hợp tác và Phát triển kinh tế (OECD) cho thấy, GDP của Khu vực sử dụng đồng euro (Eurozone) ước tăng 0,8% trong năm 2024, nhờ lạm phát giảm và tiêu dùng, đầu tư hồi phục. Tốc độ tăng trưởng được kỳ vọng đạt 1,3% vào năm 2025 và 1,5% vào năm 2026.
Tuy nhiên, phía Ngân hàng Trung ương châu Âu (ECB) lại đưa ra dự báo thận trọng hơn, với mức tăng trưởng lần lượt là 1,1% và 1,4% trong hai năm 2025 và 2026. Lạm phát giảm nhờ giá năng lượng hạ nhiệt trong năm 2024, nhưng vẫn duy trì trên mức 2% kể từ tháng 10. Lạm phát cả năm 2024 dự kiến đạt 2,4%, giảm mạnh so với năm trước, và tiếp tục giảm xuống 2,1% vào năm 2025. Dù lạm phát thấp hơn và thị trường lao động ổn định giúp tăng thu nhập khả dụng, ECB cảnh báo tình hình bất ổn và khó lường vẫn khiến người tiêu dùng tiết kiệm nhiều hơn, ảnh hưởng đến tăng trưởng ngắn hạn.
Trong báo cáo mới nhất về tình hình kinh tế thế giới, Ngân hàng Quốc gia Qatar (QNB) nhận định, tốc độ tăng trưởng kinh tế ở châu Âu dự kiến sẽ tăng từ 0,7% năm 2024 lên 1,0% vào năm 2025, nhờ sự hỗ trợ từ giá năng lượng thấp hơn và đà phục hồi của ngành chế tạo toàn cầu.
Thực tế cho thấy, ngay ngày giao dịch đầu tiên của năm 2025 đã chứng kiến đồng euro tiếp tục giảm giá mạnh, xuống dưới mức 1 euro đổi được 1,03 USD – thấp nhất trong hơn 2 năm. Điều này phản ánh sự chênh lệch ngày càng lớn giữa chính sách tiền tệ của Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ (Fed) và ECB. Một số chuyên gia dự báo đồng euro có thể đạt mức ngang giá với USD vào cuối năm 2025.
Có thể thấy, năm 2025 hứa hẹn là một năm đầy thách thức cho kinh tế châu Âu khi nhìn sâu hơn đến những rủi ro như năng lượng, thương mại và bất ổn chính trị - những yếu tố có thể tiếp tục cản trở tăng trưởng.
Thỏa thuận vận chuyển khí đốt qua Ukraine giữa Liên minh châu Âu (EU) và Nga đã hết hạn vào ngày 1/1/2025 làm tăng nguy cơ thiếu hụt năng lượng. Theo Viện chiến lược Bruegel, EU có thể thiếu 140 terawatt giờ/năm, dù nhập khẩu khí đốt hóa lỏng có thể tạm thời bù đắp. Tuy nhiên, giải pháp này lại đắt đỏ và không ổn định, gây áp lực đối với người tiêu dùng và doanh nghiệp.
Bên cạnh đó, chính sách thương mại của Hoa Kỳ dưới thời Tổng thống đắc cử Donald Trump đe dọa gây ra một cuộc chiến thương mại. Nếu Hoa Kỳ áp đặt mức thuế từ 10 - 20% đối với hàng hóa châu Âu, Eurozone có thể rơi vào suy thoái trầm trọng.
Các nền kinh tế lớn đều lao đao
Theo các nhà phân tích, năm 2025 mở ra với nhiều kỳ vọng nhưng cũng không ít thách thức cho các nước châu Âu. Triển vọng kinh tế của các nước đều có thể bị rủi ro, từ căng thẳng địa chính trị, chi phí năng lượng cao, đến tranh chấp thương mại leo thang... Nhất là trong bối cảnh nền kinh tế lớn nhất của khối này là Đức và Pháp phải vật lộn với khủng hoảng chính trị, với các đảng dân túy ở cả hai nước đang hướng tới chủ nghĩa dân tộc kinh tế và phản đối sự hội nhập sâu hơn của EU. Cả hai nước đều phải đối mặt với triển vọng kinh tế ảm đạm vào năm 2025, khi Ủy ban châu Âu dự kiến mức tăng trưởng chỉ 0,7% ở Đức và 0,8% ở Pháp.
Ông Thiess Petersen, cố vấn cấp cao tại Bertelsmann Stiftung nhận định: "Năm 2025 sẽ tiếp tục là một năm đầy rủi ro kinh tế đối với châu Âu", đồng thời lưu ý tăng trưởng chậm chạp tại Đức vẫn đang ảnh hưởng đến toàn bộ khu vực. Đức đang trên đà suy thoái dài nhất kể từ sau chiến tranh, với năm suy thoái thứ ba liên tiếp được dự báo vào năm 2025.
Tình hình của Pháp cũng không kém phần lo ngại. Nền kinh tế Pháp dự báo sẽ bước vào năm 2025 đầy biến động với sự bất ổn chính trị phủ bóng lên triển vọng kinh tế.
Tại Anh, dù nền kinh tế có các dấu hiệu phục hồi, số liệu mới nhất cho thấy GDP của Anh đang đi ngang, với niềm tin yếu, khi các doanh nghiệp chuẩn bị cho khoản đóng góp bảo hiểm quốc gia (NIC) của người sử dụng lao động tăng 25 tỷ bảng (31,3 tỷ USD) vào tháng 4/2025.
Văn phòng Trách nhiệm Ngân sách dự báo tăng trưởng kinh tế đạt 2% trong năm 2025, nhờ chi tiêu công cao hơn sẽ thúc đẩy nhu cầu. Tuy nhiên, các số liệu gần đây cho thấy rủi ro suy giảm là không nhỏ./.
Trong báo cáo mới nhất về tình hình kinh tế thế giới, Ngân hàng Quốc gia Qatar (QNB) cho rằng tăng trưởng kinh tế toàn cầu sẽ tăng tốc vừa phải trong năm 2025 nhờ các chính sách nới lỏng tiền tệ, các dấu hiệu phục hồi tích cực của kinh tế Mỹ cũng như sự phục hồi theo chu kỳ của các nền kinh tế châu Âu và Trung Quốc.
QNB dự báo tăng trưởng kinh tế thế giới sẽ đạt 3,2% trong năm 2025, cao hơn mức dự báo 3,1% của Bloomberg.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!