Mới đây, các nhà khoa học đã phát hiện một loài cá mập cổ mới có bộ răng rất đặc biệt. Sống vào khoảng 370 triệu năm trước, các cá thể cá mập này có diện mạo lạ lùng, có khả năng “che đậy” bộ răng sắc nhọn khỏi tầm mắt con mồi một cách khéo léo.
Nghiên cứu đã được công bố trên tạp chí Communications Biology. Công trình khoa học này tiết lộ tên gọi loài cá mập này là Ferromirum oukherbouchi. Chúng có hình dáng rất kỳ dị, mang đôi mắt kích thước cực kỳ lớn, trong khi thân và mõm ngắn. Hàm của chúng có khả năng xoay, cho phép răng mới dễ dàng tiếp cận và gặm thịt con mồi.
Ảnh: Frey, L., Coates, M.I., Tietjen, K. et al
Linda Frey, tác giả của nghiên cứu, chỉ ra rằng: “Qua chuyển động xoay này, các chiếc răng mới, lớn và sắc cạnh hơn, thường chĩa vào phía trong khoang miệng, được dựng thẳng đứng lên. Thao tác này sẽ giúp dễ dàng cắn phập mồi. Sau đó, hàm lại xoay hướng vào trong, bộ răng sẽ đẩy con mồi vào sâu khoang miệng, rồi hàm cá mập sẽ đóng kín lại”.
Ngoài kết cấu hàm răng kỳ lạ, F. oukherbouchi còn có kích thước vô cùng khiêm tốn so với hầu hết các loài cá mập hiện nay. Qua việc xem xét tương quan của một bộ hàm được bảo quản nguyên vẹn, các nhà nghiên cứu ước tính cơ thể của chúng chỉ dài khoảng 33cm. Điều này giúp chúng tích cực sử dụng bộ răng lớn hướng vào trong, đồng thời ăn con mồi bằng cách “hút” vào trong miệng.
Ảnh: Christian Klug, UZH
Tác giả Frey nói thêm: “Khi mở hàm hướng ra ngoài, nước biển sẽ tràn nhanh vào khoang miệng. Điều này tạo ra một lực cơ học để “bắt” con mồi, khiến chúng bị cuốn vào trong và rồi mắc kẹt tại đó”.
Tuy vậy, đặc điểm này ngày càng trở nên không còn phù hợp nữa theo thời gian. Sau cùng, chúng đã được thay thế bởi cấu trúc hàm phổ thông thường thấy mà cá mập và cá đuối sở hữu trong hàng triệu năm gần đây.
Răng của cá mập trắng lớn hiện đại
Christian Klug, đồng tác giả của nghiên cứu chia sẻ: “Hóa thạch mà chúng tôi đã kiểm tra được bảo quản một cách xuất sắc. Đó là một mẫu vật độc nhất vô nhị”. Đồng thời ông cho biết rằng, dạng khớp hàm ở loài cá mập này có thể đã nắm giữ vai trò quan trọng đối với sinh vật sống trong thời đại Cổ sinh.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!