Theo Giáo sư Jayashri Kulkarni, giám đốc HER Centre Australia - một tổ chức có trụ sở tại Melbourne chuyên về sức khỏe tâm thần của phụ nữ - thì sự kết hợp của những thay đổi sinh học tự nhiên mà một người phụ nữ trải qua trong thời kỳ mãn kinh, cùng với các yếu tố gây căng thẳng cá nhân và môi trường, có thể tạo ra một cơn bão hoàn hảo cho sức khỏe tâm thần. .
Giáo sư Kulkarni nói: "Khi mọi người nói về thời kỳ mãn kinh, họ nói về những cơn bốc hỏa, nhưng chứng trầm cảm liên quan đến thời kỳ mãn kinh thực sự không được công nhận".
Thời kỳ mãn kinh là gì và nó ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần như thế nào?
Thời kỳ mãn kinh xảy ra khi sau 12 tháng kể từ kỳ kinh nguyệt cuối cùng của người phụ nữ. Tuy nhiên, thời gian dẫn đến thời kỳ mãn kinh - được gọi là tiền mãn kinh - khi các triệu chứng phổ biến nhất liên quan đến thời kỳ mãn kinh, chẳng hạn như bốc hỏa và mất ngủ, có thể bắt đầu.
Đó cũng là lúc chu kỳ kinh nguyệt thay đổi, bao gồm khoảng cách giữa các kỳ kinh và dòng chảy của chúng. Những triệu chứng này xảy ra do thay đổi nồng độ estrogen và progesterone trong cơ thể.
Thời kỳ tiền mãn kinh có thể kéo dài từ 4 đến 12 năm và thường xảy ra ở độ tuổi từ 45 đến 55. Chính sự dao động về nồng độ hormone này, kết hợp với các yếu tố khác, có thể khiến phụ nữ trải qua thời kỳ tiền mãn kinh có nguy cơ bị trầm cảm.
Giáo sư Kulkarni nói: "Thời kỳ mãn kinh là một quá trình kéo dài từ 10 đến 12 năm và nó bắt đầu từ trong não. Có những thay đổi tâm trạng, gia tăng sự cáu kỉnh, thù địch và hoảng loạn trong một tuần và sau đó vào tuần tiếp theo họ cảm thấy ổn".
Tuy nhiên, sinh học không phải là yếu tố duy nhất có thể làm tăng tính dễ bị tổn thương của phụ nữ đối với chứng trầm cảm liên quan đến tiền mãn kinh. Hoàn cảnh sống cũng có thể đóng một vai trò nào đó.
"Những phụ nữ này thường là những người chăm sóc trẻ vị thành niên, người thân lớn tuổi và họ thường là những người đảm nhận các vai trò liên quan đến đại dịch tại nhà".
Làm thế nào để biết thời kỳ mãn kinh có thể ảnh hưởng đến sức khỏe tâm thần của bạn?
Giáo sư Kulkarni nói rằng điều quan trọng là phụ nữ ở độ tuổi 40 và 50 phải nhận thức được quá trình mãn kinh bắt đầu trong não và điều đó có thể dẫn đến việc dễ bị tổn thương hơn đối với các vấn đề sức khỏe tâm thần.
Giáo sư Kulkarni nói: "Từ 45 tuổi, bạn có thể bắt đầu nhận thấy những thay đổi. Bạn có thể cảm thấy cáu kỉnh nhưng sau đó sẽ cảm thấy ổn - đây có thể là dấu hiệu cho thấy sinh học của bạn đang bắt đầu thay đổi".
Đó là khi bạn bắt đầu nhận thấy những thay đổi này, Giáo sư Kulkarni nói rằng việc xem xét sức khỏe tâm thần của bạn trở nên đặc biệt quan trọng.
"Nếu bạn đang bắt kịp những thay đổi này, hãy tìm cách cải thiện chất lượng cuộc sống của bạn để đối phó với những yếu tố gây căng thẳng".
Cách chăm sóc sức khỏe tinh thần của bạn trong thời kỳ mãn kinh
Giữ một lối sống lành mạnh, bao gồm dinh dưỡng tốt và tập thể dục an toàn, là tất cả các cách giúp kiểm soát những thay đổi và yếu tố gây căng thẳng liên quan đến thời kỳ mãn kinh. Giáo sư Kulkarni cũng cảnh báo không nên sử dụng rượu như một liều thuốc giảm căng thẳng. Thay vào đó, cô ấy khuyên bạn nên đi bộ 30 phút mỗi ngày.
Giáo sư Kulkarni nói: "Mưa, mưa đá hay nắng, hãy đi dạo. Nó rất tốt cho cả cơ thể và tâm trí".
Cuối cùng, Giáo sư Kulkarni kêu gọi những phụ nữ cảm thấy rằng họ có thể bị trầm cảm tiền mãn kinh hãy liên hệ và tìm kiếm sự giúp đỡ từ chuyên gia chăm sóc sức khỏe. Cô nói: "Đó sẽ là một hành trình kéo dài 10 đến 12 năm, nhưng bạn sẽ vượt qua được phía bên kia của nó".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!