Bộ não con người ta tiến hóa để lưu giữ, tập trung vào những trải nghiệm khó khăn nhiều hơn so với những trải nghiệm tốt đẹp. Đó là đặc điểm đã giúp tổ tiên loài người khám phá môi trường xung quanh một cách an toàn. Vì vậy, đối với nhiều người, việc tự trách bản thân sau những khó khăn đã trở thành một phần quen thuộc, không thể thiếu. Tuy nhiên, những ý nghĩ dằn vặt chính bản thân mình nếu tiếp diễn trong thời gian dài có thể làm tổn thương nghiêm trọng, gây ra những chứng bệnh tâm lý nguy hiểm như trầm cảm.
Tiến sĩ Catherine Franssen, phó giáo sư tâm lý học tại Đại học Longwood ở Virginia, cho biết sẽ mất khoảng 2 tháng để bạn có thể rèn luyện não của mình loại bỏ những ý nghĩ tiêu cực đối với bản thân.
Một trong những cách có thể giúp bạn thư giãn đầu óc là thực hành chánh niệm và thiền định. Franssen đề xuất rằng mọi người nên thiền với lòng nhân ái, trong đó ngôn từ và hình ảnh tích cực được sử dụng để cải thiện tâm trạng và thúc đẩy lòng trắc ẩn. Franssen giải thích: “Khi kết hợp với liệu pháp hành vi nhận thức (một dạng trị liệu giúp bạn thay đổi suy nghĩ và hành vi tiêu cực), thiền với lòng nhân ái có thể kích hoạt các vùng não liên quan đến xử lý cảm xúc và sự đồng cảm, giúp giảm căng thẳng và tăng cảm xúc tích cực. Tất cả những điều này sẽ giúp bạn cảm thấy hạnh phúc, đồng thời cải thiện khả năng cảm nhận và suy nghĩ tích cực”.
Franssen cho biết, khi bạn nhận ra mình bắt đầu có dấu hiệu suy nghĩ tiêu cực về bản thân, bạn nên cố gắng nói với chính mình như cách mà bạn nói về một người thân yêu. Ví dụ, nếu hôm nay bạn chưa hoàn thành công việc của mình, thay vì tự trách mắng bản thân, bạn hãy liệt kê ra những việc mình đã làm được trong ngày. Ngoài ra, việc đề cập đến bản thân ở ngôi thứ ba sẽ giúp bạn kiểm soát cảm xúc tốt hơn.
Những lời nhắc nhở nhẹ nhàng đối với bản thân cũng có thể thúc đẩy lòng trắc ẩn của bạn. Thêm vào đó, bạn có thể lấy cảm hứng từ những tài khoản mạng xã hội thường đăng các bài viết mang phong cách tích cực. Franssen cho biết việc lặp lại những lời khẳng định tốt đẹp có thể giúp bạn dễ dàng phát triển khả năng độc thoại nội tâm theo hướng tích cực hơn.
Bạn hãy dành ra thời gian để ổn định lại những cảm xúc tiêu cực bên trong và nên thực hiện việc đối xử tốt với bản thân hàng ngày. Bạn có thể duy trì nó bằng cách lên một lịch “thời gian thư giãn” với 15 phút để nghỉ ngơi, đọc sách, đi dạo hoặc chỉ đơn giản là ngồi im.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!