Hội đồng ba thẩm phán tại Washington đã ra phán quyết, khẳng định Quốc hội có quyền thực thi các biện pháp bảo vệ lợi ích quốc gia trước TikTok. Các quan chức Mỹ cảnh báo rằng chính phủ Trung Quốc có thể buộc ByteDance - công ty mẹ của TikTok - cung cấp dữ liệu người dùng tại Mỹ hoặc can thiệp vào nội dung trên nền tảng này.
Phán quyết từ tòa án phúc thẩm bác bỏ lập luận của TikTok và một số người dùng, cho rằng lệnh cấm vi phạm quyền tự do ngôn luận được bảo vệ bởi Hiến pháp Mỹ.
Tháng 4/2024, Tổng thống Joe Biden đã ký thông qua dự luật yêu cầu ByteDance phải bán TikTok để tránh nguy cơ bị cấm tại Mỹ. Các cơ quan tình báo đã cảnh báo rằng TikTok có thể trở thành mối đe dọa an ninh quốc gia. CEO TikTok Shou Zi Chew phản đối, cho rằng những lo ngại này chỉ mang tính suy đoán.
Lệnh cấm dự kiến có hiệu lực từ ngày 19/1/2025. Nếu ByteDance không tuân thủ, các công ty như Apple, Google và nhà cung cấp dịch vụ Internet sẽ bị yêu cầu ngừng hỗ trợ TikTok, dẫn đến việc nền tảng này không thể tiếp tục hoạt động tại Mỹ.
TikTok dự kiến sẽ kháng cáo lên Tòa án Tối cao, tuy nhiên, các thẩm phán không có nghĩa vụ phải thụ lý vụ kiện này. ByteDance tuyên bố rằng họ không thể và sẽ không bán lại hoạt động kinh doanh tại Mỹ. Chính phủ Trung Quốc cũng phản đối việc bán TikTok, với mong muốn duy trì quyền kiểm soát thuật toán độc quyền và mã nguồn của nền tảng này tại Trung Quốc.
Theo The Wall Street Journal, việc Tổng thống đắc cử Donald Trump trở lại Nhà Trắng sẽ khiến vụ việc thêm phức tạp. Trong nhiệm kỳ đầu, ông Trump đã tìm cách hạn chế TikTok, nhưng năm nay, ông lại bày tỏ lo ngại rằng lệnh cấm có thể khiến người dùng chuyển sang các đối thủ như Facebook.
Lệnh cấm vẫn cho phép 170 triệu người dùng TikTok tại Mỹ tiếp tục sử dụng ứng dụng. Tuy nhiên, luật sẽ ngăn các cửa hàng ứng dụng như Google Play và App Store cho phép tải xuống hoặc cập nhật. Đồng thời, các nhà cung cấp dịch vụ lưu trữ Internet cũng sẽ phải ngừng hỗ trợ nền tảng này.
TikTok chưa thể xoay chuyển lệnh cấm tại Mỹ (Ảnh: AFP)
Ra mắt tại Mỹ từ năm 2018, TikTok nhanh chóng bùng nổ, đặc biệt thu hút thế hệ Gen Z. Theo khảo sát từ Trung tâm Nghiên cứu Pew, TikTok hiện là nền tảng mạng xã hội phổ biến thứ năm tại Mỹ trong nhóm người trưởng thành và là nguồn tin tức chính với giới trẻ.
Nếu TikTok bị loại khỏi thị trường Mỹ, đây sẽ là bước ngoặt lớn trong cuộc cạnh tranh địa chính trị về kiểm soát truyền thông Internet và dữ liệu người dùng. Trong khi Trung Quốc chặn các nền tảng như Gmail, Google, YouTube, Facebook, Instagram và X, Mỹ chưa từng áp dụng lệnh cấm đối với một mạng xã hội lớn như TikTok.
TikTok trước đó đã chi hàng tỷ USD để triển khai "Dự án Texas", nhằm lưu trữ dữ liệu người dùng Mỹ trong nước với hy vọng xoa dịu các lo ngại từ chính phủ. Tuy nhiên, nỗ lực này không mang lại kết quả như mong đợi.
TikTok dự kiến sẽ triển khai chiến lược hai hướng nhằm cứu vãn sự hiện diện tại Mỹ. Để trì hoãn lệnh cấm có hiệu lực vào ngày 19/1, công ty có thể cần xin lệnh tạm hoãn khẩn cấp từ Tòa án Tối cao. Hướng thứ hai mà TikTok có thể xem xét là dựa vào Tổng thống đắc cử Donald Trump, người về lý thuyết có thể từ chối thực thi lệnh cấm hoặc viện dẫn các điều khoản của luật cho phép Tổng thống dỡ bỏ lệnh cấm nếu chính quyền của ông xác định ứng dụng không còn nằm dưới sự kiểm soát của Trung Quốc.
Vào năm 2020, ông Trump đã cố gắng đóng cửa TikTok thông qua một sắc lệnh hành pháp, nhưng nỗ lực này đã thất bại dưới sự phản đối pháp lý. Hiện tại, ông Trump chỉ trích Facebook là mối đe dọa lớn hơn đối với người dân Mỹ, khẳng định rằng nền tảng này sẽ "càng lớn mạnh hơn nếu TikTok bị loại bỏ". Meta, công ty sở hữu Facebook, đã đình chỉ tài khoản của ông Trump vào năm 2021 và sau đó khôi phục lại vào năm 2023. Trong cuộc bầu cử năm 2024, ông Trump đã gia nhập TikTok để tiếp cận nhóm khán giả trẻ. Hiện tại, ông đã có hơn 14 triệu người theo dõi trên nền tảng này.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!