Những điểm sáng và tối mà bạn có thể thấy khi ngắm nhìn Mặt trăng từ Trái đất chỉ là dấu hiệu cho thấy sự đa dạng về địa chất của thiên thể "hàng xóm" gần nhất của chúng ta. Và mới đây, các nhà khoa học đã đưa ra bản đồ chi tiết nhất về thành phần địa chất của Mặt trăng.
Bản đồ hoàn thiện không chỉ cho thấy sự đáng kinh ngạc về độ chi tiết mà khi nhìn vào mà còn được sử dụng như một bản thiết kế cho các nhiệm vụ trong tương lai tới Mặt trăng, giúp các phi hành gia tới các điểm hạ cánh phù hợp và các khu vực đáng để nghiên cứu hơn.
Bản đồ địa chất Mặt trăng (Nguồn: USGS)
Bản đồ về địa chất Mặt trăng đã được nhóm nghiên cứu của NASA, Viện nghiên cứu Mặt trăng tại Texas và Trung tâm Khoa học địa chất học ở Arizona, điều hành bởi Cục Khảo sát địa chất Hoa Kỳ (USGS).
"Mọi người luôn bị mê hoặc bởi Mặt trăng" - Jim Reilly, cựu phi hành gia của NASA và là Giám đốc hiện tại của USGS nói - "Thật tuyệt vời khi thấy USGS tạo ra được một nguồn tài nguyên có thể giúp NASA lên kế hoạch cho các nhiệm vụ trong tương lai".
Với tỷ lệ 1: 5.000.000, bản đồ được tổng hợp từ dữ liệu được thu thập từ 6 bản đồ thời Apollo và những hình ảnh vệ tinh gần đây hơn. Phần mềm địa lý đã được sử dụng để kết hợp tất cả các phần thành một tổng thể thống nhất.
Bản đồ địa chất Mặt trăng hoàn thiện với độ chi tiết cao (Nguồn: USGS)
Cùng với việc kết hợp một số bộ dữ liệu cũ và mới, các nhà khoa học đứng sau dự án cũng đã chuẩn hóa tên các loại đá kèm theo mô tả và độ tuổi các khoáng chất. Những chi tiết này trước đây bị thay đổi từ bản đồ này sang bản đồ khác.
Thông tin tô pô - thông tin về các đặc tính được bảo toàn qua các sự biến dạng, sự xoắn và sự kéo giãn nhưng ngoại trừ việc xé rách và việc dán dính - cũng đã được thêm vào, bao gồm vị trí của các miệng hố, đỉnh, khe nứt, đường gờ, đường đứt gãy và tất cả các hiện tượng bất thường khác trên bề mặt Mặt trăng. Tuy nhiên, sẽ còn nhiều điều cần làm để các chuyên gia lập kế hoạch bản đồ địa chất chi tiết hơn nữa trong tương lai.
"Đó là một nỗ lực rất lớn để nhóm của chúng tôi có thể hoàn thành bản đồ mới này và làm cho nó liền mạch" - Justin Hagerty, Giám đốc bộ phận Địa chất học vũ trụ tại USGS chia sẻ - "Phần lớn các bản đồ trong lịch sử đã được thực hiện bởi các nhóm nghiên cứu khác nhau và ở quy mô khu vực".
"Các phương pháp có phần khác nhau đã được sử dụng, do đó, các bản đồ có cùng đặc trưng được kết nối lại bởi các nhóm khác nhau sẽ không khớp".
Mặt trăng bao gồm lớp vỏ cứng, lớp phủ và lõi nhưng lại không có các mảng kiến tạo như Trái đất. Một trong những cách hiểu rõ hơn về địa chất của Mặt trăng có thể hữu ích là lập biểu đồ lịch sử 4,5 tỷ năm của nó, tìm hiểu về việc Mặt trăng ra đời như thế nào, từ đó phát triển như thế nào và những thứ đã va chạm với nó.
Các nghiên cứu từ vệ tinh cũng đã được trợ giúp bởi các mẫu đá được thu thập trong các nhiệm vụ thám hiểm Mặt trăng.
Đối với các nhiệm vụ trong tương lai, chắc chắn bản đồ mới này sẽ được tham khảo. NASA hiện đang lên kế hoạch đưa con người lên Mặt trăng một lần nữa vào năm 2024.
"Bản đồ này là đỉnh cao của một dự án kéo dài hàng thập kỷ" - nhà địa chất học Corey Fortezzo từ USGS nhận định - "Nó cung cấp thông tin quan trọng cho các nghiên cứu khoa học mới bằng cách kết nối việc thăm dò các vị trí cụ thể trên Mặt trăng với phần còn lại của bề mặt Mặt trăng".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!