Việc sử dụng thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng đang ngày càng phổ biến, đặc biệt trong giới trẻ, dù chưa nhận thức đầy đủ về các tác hại mà những sản phẩm này mang lại. Tuy nhiên, từ ngày 1/1 sắp tới, mọi hành vi liên quan đến thuốc lá thế hệ mới này, bao gồm sản xuất, kinh doanh, nhập khẩu, chứa chấp, vận chuyển và sử dụng, sẽ chính thức bị cấm.
Theo quy định hiện hành, người hút thuốc lá tại nơi công cộng có thể bị phạt từ 200.000 đồng đến 500.000 đồng. Đối với hành vi bán thuốc lá cho người dưới 18 tuổi, mức phạt dao động từ 1 triệu đồng đến 3 triệu đồng.
Riêng với thuốc lá điện tử, các hành vi vi phạm có thể bị xử lý nghiêm khắc hơn theo Bộ luật Hình sự. Bà Đinh Thị Thu Thủy, Phó Cục trưởng Cục Pháp chế, Bộ Y tế, cho biết việc xử lý cần có lộ trình cụ thể. Trước tiên, nên tập trung vào xử lý nghiêm các hành vi sản xuất và buôn bán thay vì áp dụng biện pháp mạnh ngay lập tức với người sử dụng từ ngày 1/1.
Giáo sư, Tiến sĩ Hoàng Văn Cường, Đại biểu Quốc hội TP Hà Nội, nhấn mạnh rằng việc xây dựng chế tài cần chú trọng tới hiệu quả răn đe. Nếu mức xử phạt không đủ mạnh, các cá nhân và doanh nghiệp sẽ coi nhẹ quy định và tiếp tục vi phạm.
Trên thế giới, gần 40 quốc gia đã ban hành lệnh cấm thuốc lá điện tử, trong đó có 18 quốc gia cấm cả thuốc lá nung nóng. Tại khu vực ASEAN, Thái Lan, Singapore, Lào, Brunei và Campuchia đã cấm hoàn toàn các sản phẩm này.
Tiến sĩ Angela Pratt, Trưởng đại diện Tổ chức Y tế Thế giới (WHO) tại Việt Nam, chia sẻ: "chúng ta cần bàn tới là hình thức và mức xử phạt khi có vi phạm. Đây là một điểm rất quan trọng. Kinh nghiệm từ các quốc gia khác cho thấy mức phạt cần được đặt ở mức có tính răn đe. Nếu mức phạt quá thấp, cá nhân cũng như doanh nghiệp sẽ không quan tâm mà họ chỉ đơn giản là đóng phạt thôi. Do vậy, mức phạt cần phải nghiêm khắc và có thể thực sự tạo ra sự thay đổi".
Tác hại của thuốc lá điện tử không chỉ dừng lại ở việc gây nghiện nicotine. Nhiều trường hợp nhập viện vì ngộ độc ma túy có trong các sản phẩm này, đặc biệt ở lứa tuổi học sinh. Bệnh viện Bạch Mai ghi nhận hàng trăm ca mỗi năm, với các triệu chứng nặng như loạn thần và mất ý thức.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!