TP Hồ Chí Minh: Tiềm ẩn nguy cơ vi phạm xây dựng từ cơ sở kinh doanh chưa hoàn công

Đã xử lý nhưng vẫn còn tồn tại

Dạo quanh những con đường trên phố Trần Quý Kiên, Lê Hiến Mai, Trương Văn Ban, Nguyễn An... thuộc phường Thạnh Mỹ Lợi, TP Thủ Đức, TP Hồ Chí Minh, không khó để bắt gặp những cơ sở kinh doanh khang trang, những căn biệt thự bề thế đã và đang được đưa vào sử dụng, khai thác.

Nếu chỉ quan sát bằng mắt thường, khó có thể xác định được những công trình có vi phạm hay không… Tuy nhiên qua tìm hiểu, có thể thấy hiện trạng một số công trình tồn tại đã lâu, có dấu hiệu xây dựng lấn chiếm lộ giới; xây dựng lấn hành lang thoát hiểm (hành lang an toàn phòng cháy chữa cháy); xây dựng nối thông tầng hai căn nhà phố biệt thự...

Trả lời bằng văn bản cho Thời báo VTV về vấn đề này, UBND phường Thạnh Mỹ Lợi cho biết "đã nắm được tình hình và thực tế đã có nhiều công trình bị xử lý vi phạm bằng hình thức xử phạt hành chính".

"Những trường hợp phát sinh các công trình tạm, trái phép, Ủy ban nhân dân phường đang tiếp tục phối hợp với các cơ quan chức năng ngăn chặn, xử lý, tháo dỡ kịp thời nhằm nâng cao hiệu quả công tác quản lý nhà nước về trật tự xây dựng tại địa phương" – trong công văn trả lời của UBND phường Thạnh Mỹ Lợi có nêu.

Bên cạnh việc xác nhận có những trường hợp vi phạm đã bị xử phạt hành chính, UBND phường Thạnh Mỹ Lợi cũng cho biết một số công trình đã đưa vào hoạt động kinh doanh hiện nay chưa được hoàn công…

Tiềm ẩn nguy cơ thiệt hại cho bên thuê và cho thuê mặt bằng

Trên thực tế, nhà chưa được hoàn công có thể có những nguyên nhân cả chủ quan và khách quan như: Xây dựng trái phép, Chủ nhà trốn tránh nghĩa vụ tài chính liên quan, Không đủ điều kiện được hoàn công do vi phạm quy định về an ninh, phòng cháy chữa cháy, môi trường… Vấn đề chưa được hoàn công có thể không ảnh hưởng tới hoạt động cho thuê để kinh doanh, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều nguy cơ dành cho cả người cho thuê và người thuê mặt bằng, cơ sở kinh doanh.

Bởi lẽ, hoàn công là thủ tục hành chính quan trọng để chủ nhà có thể xác lập quyền sở hữu nhà ở trên đất trong Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Hay nói cách khác, Nhà chưa hoàn công là một ngôi nhà mà các thủ tục pháp lý cần thiết để hoàn thành xây dựng, vẫn chưa được hoàn tất. Nhưng trong luật cũng không quy định rõ việc nhà chưa hoàn công trong bao lâu thì sẽ bị phạt.

Giải đáp những vấn đề pháp lý xung quanh thực trạng công trình chưa được hoàn công đã đưa vào sử dụng trên đây, Luật sư Lê Ngọc Hà - Trưởng Văn phòng Luật sư Đa Phúc thuộc Đoàn Luật sư TP Hà Nội cho biết mặc dù khoản 2 Điều 118 Luật nhà ở năm 2014 có quy định khi chủ sở hữu nhà ở thực hiện các giao dịch như cho thuê, cho mượn, cho ở nhờ, ủy quyền quản lý nhà ở không bắt buộc phải có Giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, quyền sở hữu nhà ở và tài sản khác gắn liền với đất (trong đó có các trường hợp nhà ở, công trình chưa được hoàn công nên chưa đủ điều kiện được cấp Giấy chứng nhận), tuy nhiên theo nguyên tắc cho thuê nhà, công trình xây dựng quy định tại Điều 25 Luật kinh doanh bất động sản năm 2014 thì nhà, công trình xây dựng cho thuê phải bảo đảm chất lượng, an toàn, vệ sinh môi trường và các dịch vụ cần thiết khác để vận hành, sử dụng bình thường theo công năng, thiết kế và các thỏa thuận trong hợp đồng cho thuê.

Luật sư Lê Ngọc Hà

Một trong các căn cứ chứng minh nhà ở, công trình cho thuê đảm bảo chất lượng, an toàn đủ điều kiện vận hành, sử dụng bình thường là nhà ở, công trình đó phải được hoàn công theo quy định, trừ trường hợp nhà ở, công trình đó thuộc trường hợp được miễn giấy phép xây dựng, miễn hoàn công xây dựng theo quy định tại khoản 30 Điều 1 của Luật xây dựng sửa đổi bổ sung năm 2020.

Chính vì vậy trước khi đưa công trình xây dựng vào khai thác, sử dụng để ở, để cho thuê, cho mượn … chủ đầu tư phải có trách nhiệm tổ chức và trực tiếp tham gia nghiệm thu hoàn thành toàn bộ hạng mục công trình để đảm bảo các công việc xây dựng đã được thi công đầy đủ theo hồ sơ thiết kế được phê duyệt; tuân thủ các quy định của pháp luật về phòng cháy và chữa cháy, bảo vệ môi trường trong thi công xây dựng công trình - Luật sư Lê Ngọc Hà cho biết thêm.

Do đó, nếu không có sự giám sát thường xuyên và kịp thời từ cơ quan chức năng, rất dễ xảy ra các trường hợp, trong quá trình cho thuê bất động sản để kinh doanh, bên thuê tự ý cơi nới, thực hiện xây dựng các công trình vi phạm Giấy phép xây dựng đã được cấp trước đó cho chủ nhân mảnh đất/đại diện cho thuê. Hoặc chủ đất/đại diện cho thuê, trốn tránh cơ quan chức năng để thực hiện xây dựng các công trình cơi nới không được phép… Điều này xảy ra sẽ dẫn tới việc làm ảnh hưởng tới lợi ích chính đáng, hợp pháp của bên cho thuê hoặc bên thuê, như bị xử phạt, buộc tháo dỡ công trình vi phạm… - dù bên nào có bị động trong câu chuyện này hay không đi chăng nữa, gây gián đoạn hoạt động kinh doanh.

Thế nhưng, khi được hỏi về biện pháp ngăn chặn tái vi phạm trong tương lai, đại diện UBND phường Thạnh Mỹ Lợi chỉ cho biết rằng, đây là vấn đề liên quan đến trách nhiệm của nhiều đơn vị được phân công cùng phối hợp với phường, đồng thời, TP Thủ Đức mới thành lập Đội Thanh tra xây dựng trực thuộc. Theo quy định, Đội Thanh tra xây dựng này là đơn vị chịu trách nhiệm chính trong việc kiểm tra xử lý các công trình được cấp phép xây dựng, vì thế, để làm rõ hơn câu chuyện này, cần liên hệ với UBND TP Thủ Đức để được cung cấp thêm thông tin…

* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!