Năm 1989, mỗi phụ nữ Việt Nam có số con trung bình là 3,8 con. Sau hơn 30 năm, năm 2021, con số này đã giảm còn 2,1 và năm 2022 là 2,01. Các chuyên gia nhân khẩu học cho biết: 2,1 là con số lý tưởng đáp ứng cho sự phát triển kinh tế - xã hội, còn dưới 2,1 được coi là thấp. Nhưng ở thành thị và một số địa phương con số này rất thấp, như tại TP Hồ Chí Minh là 1,39 con.
Trên thực tế, một trong những nguyên nhân dẫn đến tỉ lệ sinh ở TP Hồ Chí Minh ngày càng thấp là do trước khi quyết định mang thai, phụ nữ có nhiều vấn đề đặt ra như: "Có đủ tiền để sinh và nuôi con?" hay "Sinh xong ai sẽ giữ con cho mình đi làm?"... Từ những nỗi lo này, nhiều cặp vợ chồng chỉ sinh một con.
Việc nỗ lực giải quyết các nhóm vấn đề cấp thiết của công tác dân số tại TP Hồ Chí Minh có ý nghĩa vô cùng quan trọng, góp phần ổn định quy mô, cơ cấu dân số thành phố, đóng góp vào tăng trưởng kinh tế, tác động tích cực đến việc nâng cao chất lượng dân số và nguồn nhân lực cho sự phát triển của thành phố trong tương lai.
Tại Việt Nam, xu hướng giảm mức sinh sẽ khiến dân số Việt Nam già hoá nhanh hơn, hơn nữa, khi sinh ít con, nhiều gia đình Việt Nam lại lựa chọn giới tính để sinh được con trai. Ước tính, đến năm 2036, Việt Nam sẽ thừa khoảng 1,5 triệu nam giới. Quỹ Dân số Liên Hợp Quốc tại Việt Nam khuyến nghị một số giải pháp cho thực trạng này.
Bà Naomi Kitahara, Trưởng đại diện Quỹ dân số Liên Hợp Quốc (UNFPA) tại Việt Nam khuyến nghị: "Trước tiên và quan trọng nhất là chất lượng dịch vụ chăm sóc sức khoẻ sinh sản và sức khoẻ tình dục cần được triển khai đầy đủ để hỗ trợ mọi phụ nữ, mọi cá nhân và các cặp vợ chồng. Thứ hai, đã đến lúc Chính phủ Việt Nam cần điều chỉnh các chính sách quốc gia về dân số cho phù hợp với những nguyên tắc của Hội nghị quốc tế về dân số và phát triển. Trong đó có quy định từng cá nhân và cặp vợ chồng được quyền quyết định và có trách nhiệm về số lượng con, thời gian sinh con và khoảng cách giữa mỗi lần sinh con".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!