Theo kết quả Tổng điều tra Dân số và Nhà ở năm 2019, hiện nay mức sinh có sự chênh lệch đáng kể giữa các vùng.
Tổng tỉ suất sinh của khu vực nông thôn cao hơn của khu vực thành thị và cao hơn mức sinh thay thế, tương ứng là 2,26 con/phụ nữ và 1,83 con/phụ nữ.
Trung du và miền núi phía Bắc và Tây Nguyên là các vùng có mức sinh cao nhất cả nước, với Tổng tỉ suất sinh mỗi vùng là 2,43 con/phụ nữ. Đông Nam Bộ và Đồng bằng sông Cửu Long là hai vùng có mức sinh thấp nhất cả nước, tương ứng là 1,56 con/phụ nữ và 1,80 con/phụ nữ.
21 tỉnh, thành phố có mức sinh thấp, thậm chí một số tỉnh mức sinh đã xuống rất thấp, tập trung ở khu vực Đông Nam Bộ, đồng bằng sông Cửu Long và duyên hải miền Trung, với quy mô dân số là 37,9 triệu người, chiếm khoảng 39,4% dân số cả nước.
21 tỉnh, thành phố có mức sinh thấp gồm: TP Hồ Chí Minh, Đồng Tháp, Hậu Giang, Bà Rịa-Vũng Tàu, Bình Dương, Khánh Hòa, Long An, Bạc Liêu, Tây Ninh, Sóc Trăng, Cà Mau, Đồng Nai, Bình Thuận, Tiền Giang, Cần Thơ, Vĩnh Long, An Giang, Bến Tre, Đà Nẵng, Quảng Ngãi và Kiên Giang.
Duy trì mức sinh thay thế và giảm chênh lệch mức sinh giữa các vùng góp phần phát triển đất nước nhanh và bền vững.
Nguyên nhân dẫn đến mức sinh thấp là do:
- Áp lực của công việc và cuộc sống khiến xu hướng kết hôn muộn, sinh con muộn, sinh ít con, thậm chí không muốn sinh con ngày càng gia tăng.
- Gánh nặng lớn về kinh tế cho mỗi gia đình, từ áp lực tìm kiếm việc làm, nhà ở, chi phí sinh hoạt đến chi phí nuôi dạy và chăm sóc con, nhà ở, chi phí sinh hoạt, chi phí giáo dục cao … đều làm hạn chế mức sinh. Việc phụ nữ không tự tin về khả năng kết hợp gia đình với các cơ hội học tập, việc làm, thăng tiến cũng làm giảm nhu cầu sinh con.
- Trình độ học vấn và điều kiện sống được cải thiện, lối sống, quan niệm sống thay đổi cũng là một nguyên nhân dẫn đến mức sinh thấp.
- Hạ tầng giáo dục, y tế và các dịch vụ xã hội cơ bản còn nhiều bất cập tại các khu kinh tế, khu công nghiệp.
- Tình trạng phá thai, tỷ lệ vô sinh có xu hướng gia tăng cũng tác động đến việc nhiều gia đình không thể sinh con.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!