Khi mưa lũ lớn xảy ra phía thượng nguồn lưu vực sông Hồng, việc xả hay không xả được thực hiện theo trình tự bắt đầu từ dữ liệu của thực tế các trạm đo mưa và số liệu lưu lượng nước về hồ. Tuy nhiên, nguồn dữ liệu đầu vào quan trọng này lại đang rất thiếu.
Tính trên 4 lưu vực hồ lớn của miền Bắc là Sơn La, Hòa Bình, Thác Bà, Tuyên Quang, so với quy chuẩn số trạm khí tượng đo mưa còn thiếu lên tới 355 trạm. Công tác dự báo và vận hành hồ đập rất khó khăn.
"Vận hành hồ chứa quan trọng nhất là dự báo khí tượng thủy văn, bổ sung thêm các trạm đo mưa, thủy văn, lắp thêm 2 radar ở Mường Tè, Mộc Châu để có thể dự báo được ngắn hạn, dài hạn" - ông Khương Thế Anh, Giám đốc Công ty Thủy điện Sơn La, cho biết.
Ông Trần Quang Hoài - Tổng Cục trưởng Tổng cục Phòng, chống thiên tai - nhấn mạnh: "Đối với các hồ chứa, công tác dự báo, theo dõi lượng mưa, mực nước nếu không có hoặc thiếu thì công tác điều hành, chỉ đạo xả lũ bị ảnh hưởng rất lớn, rất thiếu, có thể nói là 'vận hành mù'".
Đứng trước kịch bản giả định mưa lũ bất thường khoảng 400 - 500mm trên toàn lưu vực, chúng ta mới chỉ có được một sơ đồ liên hồ chứa lớn với thời gian truyền lũ giữa các điểm. Còn hệ thống hồ chứa thủy lợi cũng chưa thể yên tâm hoàn toàn.
Để an toàn cho 15 tỉnh, thành Bắc Bộ ở hạ du, tại các điểm xung yếu, vật liệu đang được tập kết sẵn để hỏng đâu xử lý đó nhưng có lẽ việc này khó có thể là cách làm lâu dài, nhất là khi biến đổi khí hậu đã tạo ra những đợt mưa cực đoan, dữ dội như trong thời gian qua.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!