Với 448/450 đại biểu Quốc hội tham gia biểu quyết, tán thành, chiếm khoảng 93,53% tổng số đại biểu, Quốc hội đã chính thức thông qua Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ. Một trong 7 điểm mới của luật này là Điều 21, quy định về phòng cháy đối với nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh. Cụ thể, nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh phải lắp đặt, sử dụng thiết bị điện theo quy định của pháp luật. Thường xuyên kiểm tra, kịp thời sửa chữa, thay thế dây dẫn điện, thiết bị điện không đảm bảo an toàn về phòng cháy. Bố trí bếp đun nấu, nơi thờ cúng, đốt vàng mã đảm bảo an toàn, không để vật chất dễ cháy, nổ gần nguồn lửa, nguồn nhiệt. Có biển cấm, biển báo, biển chỉ dẫn theo quy định. Khu vực sản xuất, kinh doanh hàng hóa có nguy cơ cháy, nổ phải có giải pháp ngăn cách hoặc ngăn cháy với khu vực để ở. Nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh hàng hóa nguy hiểm về cháy, nổ phải đảm bảo các điều kiện về an toàn phòng cháy. Không bố trí chỗ ngủ trong khu vực sản xuất, kinh doanh. Phải có phương tiện báo cháy, giải pháp thông gió, thiết bị phát hiện sự cố rò rỉ chất khí nguy hiểm về cháy phù hợp với công năng và đặc điểm của nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh hàng hóa nguy hiểm về cháy, nổ.
Theo Đại tá Nguyễn Minh Khương, Phó Cục trưởng Cục cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, Bộ Công an, trước đây, các điều kiện an toàn phòng cháy, chữa cháy đối với nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh được quy định tại khoản 2 Điều 7 của Nghị định 136/2020/NĐ-CP, hướng dẫn chi tiết Luật Phòng cháy, chữa cháy năm 2001 và các sửa đổi, bổ sung năm 2013. Tuy nhiên, trước thực trạng nguy cơ cháy nổ cao và nhiều vụ cháy gây thiệt hại lớn về người và tài sản, đặc biệt ở loại hình nhà ở nói chung và nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh nói riêng, Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ mới đã đưa ra hai điều riêng biệt để quy định rõ ràng hơn. Cụ thể: Điều 20 quy định về điều kiện an toàn phòng cháy đối với nhà ở. Điều 21 quy định về điều kiện an toàn phòng cháy đối với nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh.
"Khi Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ mới được ban hành và có hiệu lực, các quy định tại Nghị định 136/2020/NĐ-CP trước đây sẽ được điều chỉnh hoặc thay thế bởi các văn bản hướng dẫn mới phù hợp với nội dung của luật. Hiện nay, Bộ Công an đang phối hợp với các bộ, ngành liên quan để xây dựng nghị định hướng dẫn chi tiết, nhằm đảm bảo rằng khi luật có hiệu lực từ ngày 1/7/2025, sẽ không có khoảng trống trong việc thực thi pháp luật, giúp người dân và các cơ quan quản lý áp dụng kịp thời", Đại tá Nguyễn Minh Khương chia sẻ.
Đại tá Nguyễn Minh Khương, Phó Cục trưởng Cục cảnh sát phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, Bộ Công an cho biết về những điểm mới trong Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ
Loại hình nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh không nằm trong danh mục các cơ sở có nguy cơ cao về cháy, nổ tại Nghị định 50/2024/NĐ-CP về phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, nhưng lại là nơi xảy ra nhiều vụ việc nghiêm trọng và gây hậu quả nặng nề trong thời gian gần đây. Chính vì vậy, việc đảm bảo an toàn phòng cháy, chữa cháy cho loại hình này hết sức bức thiết. Hướng tới việc xử lý triệt để nhiều vướng mắc, tồn tại phát sinh từ thực tế thời gian qua, đặc biệt là những vướng mắc trong quản lý các loại hình nhà ở, nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh.
Lực lượng chức năng tới kiểm tra khu nhà xưởng kết hợp nhà ở gần 200 mét vuông, xung quanh là các vật dụng bắt cháy
"Cần đảm bảo hài hòa lợi ích của chủ cơ sở, tổ chức, và người dân, đồng thời đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế - xã hội. Mục tiêu cao nhất là đảm bảo tuyệt đối an toàn về tính mạng, sức khỏe và tài sản của người dân", Trung tướng Nguyễn Minh Đức, Phó Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng và An ninh của Quốc hội bày tỏ.
Cũng theo Đại tá Nguyễn Minh Khương, quy định của luật, nội dung chi tiết về phân loại nhà ở kết hợp sản xuất sẽ được cụ thể hóa trong nghị định hướng dẫn thi hành Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ do Chính phủ ban hành. Trong đó, quy định quy mô diện tích và khối tích của từng loại hình nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh. Đặc điểm hàng hóa được sản xuất, kinh doanh tại cơ sở. Trang thiết bị, phương tiện, và dây chuyền công nghệ sử dụng trong cơ sở. Dựa trên các yếu tố này, cơ sở sẽ được phân loại, từ đó áp dụng các yêu cầu phòng cháy, chữa cháy phù hợp nhằm phát hiện và xử lý sự cố sớm ngay từ giai đoạn ban đầu.
Nghị định 136 và các hướng dẫn của lực lượng Cảnh sát Phòng cháy, chữa cháy đã đưa ra những điều kiện cơ bản về an toàn phòng cháy, chữa cháy cho loại hình nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh. Hướng dẫn của Bộ Xây dựng về các điều kiện đảm bảo an toàn phòng cháy, chữa cháy cho nhà ở riêng lẻ đã được công bố trên cổng thông tin điện tử của Bộ. Tiêu chuẩn kỹ thuật và giải pháp phòng cháy đối với các công trình hiện hữu đã được ban hành. Quy chuẩn kỹ thuật quốc gia Quy chuẩn 06/2020 và các sửa đổi năm 2023 liên quan đến loại hình nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh.
Nhiều chủ cơ sở sản xuất, kinh doanh chưa biết cách sử dụng bình chữa cháy
"Người dân cần nghiên cứu các tiêu chuẩn và quy định hiện hành, đối chiếu với tình trạng thực tế của cơ sở. Đánh giá và chuẩn bị bổ sung các điều kiện còn thiếu, như thiết bị báo cháy, hệ thống thoát hiểm, và các biện pháp ngăn cháy. Khi nghị định hướng dẫn thi hành Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ được ban hành, nội dung sẽ chi tiết hơn, giúp phân loại rõ ràng các loại hình nhà ở kết hợp sản xuất, kinh doanh. Tuy nhiên, các điều kiện cơ bản về an toàn phòng cháy đã tương đối đầy đủ", Đại tá Nguyễn Minh Khương nhấn mạnh.
Đại tá Nguyễn Minh Khương cho rằng lợi ích kinh tế không thể so sánh với giá trị của tính mạng con người. Vì vậy, mục tiêu cuối cùng phải là đảm bảo an toàn tuyệt đối cho tính mạng của người dân, đặc biệt là các hộ gia đình kết hợp sản xuất, kinh doanh nói riêng và toàn bộ cộng đồng nói chung. "Vấn đề mấu chốt là cần nâng cao ý thức của người dân trong việc tuân thủ các quy định về an toàn phòng cháy, chữa cháy, bởi đây là yếu tố tiên quyết để bảo vệ tính mạng của họ. Một khi sự cố xảy ra, gây thiệt hại về người, không tài sản nào có thể bù đắp được mất mát đó", ông Khương nói.
Một trong những nguyên nhân khó xử lý nhất với những vi phạm về phòng cháy, chữa cháy hiện nay là tình trạng buông lỏng quản lý hoạt động xây dựng kéo dài
Đại tá Nguyễn Minh Khương cho biết, trước đây, số thủ tục hành chính lên đến hơn 40; Nghị định 50 đã giảm xuống còn 37 thủ tục. Tại Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ mới, chỉ còn 5 thủ tục hành chính. Đây là một bước đột phá, giúp đơn giản hóa quy trình, tạo thuận lợi cho doanh nghiệp, người dân và các hộ gia đình trong việc xin phép và chứng nhận điều kiện an toàn phòng cháy, chữa cháy. Nhờ đó, thời gian chuẩn bị sẽ được rút ngắn, tập trung hơn vào hoạt động sản xuất, kinh doanh. Bên cạnh đó, trong năm 2025, các cơ quan chức năng sẽ phối hợp với các bộ, ngành liên quan để tăng cường tuyên truyền, phổ biến và hướng dẫn pháp luật phòng cháy, chữa cháy. Hoạt động này bám sát Luật Phòng cháy, chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ, cũng như các văn bản hướng dẫn thi hành, nhằm đảm bảo người dân trên cả nước hiểu rõ, kỹ và chi tiết các quy định để thực hiện một cách thống nhất và toàn diện.
41,8 % số vụ cháy trong một năm qua là cháy tại nhà ở riêng lẻ, nhà ở kết hợp với kinh doanh 41,8 phần trăm này là 1.638 vụ cháy. Những con số này cho thấy sự cấp thiết của việc triển khai một giải pháp tổng thể, bài bản và nghiêm minh để bảo vệ cuộc sống an toàn của người dân trước hiểm họa từ "giặc lửa".
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!