Người lao động muốn an cư lạc nghiệp
Bà Đinh Thị Thắng một mình trông 3 đứa cháu cho con đi làm. Căn phòng trọ hơn 20 m2 được ngăn đôi nên khá chật chội. Sau hơn 10 năm lên bế cháu, bà cũng quen dần với cuộc sống thiếu trước hụt sau của công nhân khu công nghiệp.
Gia đình chị Lương (khu Công nghiệp Đình Tráng, Bắc Giang) và gia đình em chồng phải thuê trọ gần nhau để mẹ chồng tương trợ cho cả hai nhà. Thu nhập của 2 vợ chồng chị khoảng 15 triệu đồng/tháng nên chị chỉ dám thuê căn nhà cấp 4, còn lại để nuôi con ăn học. Mong muốn an cư lạc nghiệp vẫn còn xa quá khi giá thuê và mua nhà đều tăng chóng mặt.
Hiện cả nước có hơn 5 triệu lao động trong 325 khu công nghiệp. Một số khu công nghiệp đã thúc đẩy việc xây nhà lưu trú cho công nhân nhưng nhiều dự án dù được quy hoạch từ lâu vẫn nằm trên giấy. Ngay cạnh đó, những khu nhà thương mại, chia lô bán nền mọc lên như nấm. Người lao động thì vẫn tiếp tục mong mỏi có nơi an cư với hy vọng gắn bó lâu dài với nhà máy.
Dịch COVID-19 càng cho thấy nhu cầu bức thiết về nhà ở xã hội cho người thu nhập thấp để giữ chân người lao động và đảm bảo an sinh xã hội. Năm nay, TP Hồ Chí Minh đang nỗ lực đẩy nhanh tiến độ 18 dự án nhà ở xã hội và nhà lưu trú công nhân, dự kiến khoảng hơn 11.000 căn hộ. Giai đoạn 2021-2025, TP Hồ Chí Minh đặt mục tiêu sẽ có 35.000 căn hộ nhà ở xã hội. Đây là câu chuyện không dễ khi thành phố đang khó khăn cả về quỹ đất và nguồn vốn thực hiện.
Còn trên cả nước, sau 12 năm hoàn thành 7,7 triệu m2 nhà ở xã hội mới đáp ứng khoảng 42% chỉ tiêu đã đề ra trong Chiến lược phát triển nhà ở quốc gia. Lợi nhuận đầu tư thấp, việc khó tiếp cận nguồn vốn tín dụng ưu đãi được cho là nguyên nhân của việc thiếu hụt nguồn cung của phân khúc nhà ở này.
Gỡ khó cho nhà ở xã hội
Mô hình khu nhà ở xã hội trên địa bàn huyện Mê Linh, Hà Nội với 2 loại căn hộ để người mua lựa chọn là căn 54m2 và 69m2 với giá khoảng 8,5 triệu đồng cho 1m2. Theo đánh giá chung, mô hình nhà ở giá rẻ với mức giá như vậy cùng với sự đồng bộ theo tiêu chuẩn sẽ đảm bảo mọi nhu cầu sống cho người lao động có thu nhập thấp. Tuy nhiên, số lượng căn hộ này hiện chỉ đáp ứng trên 40% nhu cầu đăng ký.
"Để có được thu hút đầu tư cho nhà ở xã hội, chúng tôi mong có được quỹ đất sạch và hạ tầng xung quanh đồng bộ, để đảm bảo những cư dân sống tại những khu nhà ở đó được hưởng những công trình phúc lợi như những đô thị khác" - ông Phạm Tiến Dũng, nhà đầu tư Dự án nhà ở xã hội cho biết.
Theo Phó Chủ tịch Hội Môi giới bất động sản Việt Nam - ông Nguyễn Chí Thanh: "Muốn phát triển nhà ở xã hội, giữ được phát triển lâu bền và nâng cao chất lượng sống thì việc thay đổi mấu chốt là cần có quỹ đất rộng hàng chục, thậm chí hàng trăm ha mới có thể có được hạ tầng, hạ tầng đó giúp cho dự án có tuổi thọ lâu dài và làm quy mô lớn mới giúp tiết kiệm chi phí đầu tư".
Việc thiếu hụt nguồn cung nhà ở xã hội với nhiều nguyên nhân được chỉ ra. Nhiều ý kiến cho rằng, việc lợi nhuận bị khống chế và khó khăn khi tiếp cận các gói tín dụng cho vay ưu đãi để phát triển phân khúc nhà ở này đã khiến nhiều nhà đầu tư không mặn mà khi tham gia vào các dự án nhà ở xã hội.
Để giải quyết sự hạn chế này, nhiều giải pháp đã được tính tới, hướng tới mục tiêu hoàn thành xây dựng khoảng 15 triệu m2 nhà ở xã hội vào năm 2025.
"Bộ Xây dựng đang đề xuất với Chính phủ 2 gói tín dụng, gói cho các đối tượng nhà ở xã hội, trong đó có nhà ở công nhân khu công nghiệp, với gói tín dụng là 15.000 tỷ thông qua ngân hàng chính sách để các đối tượng mua nhà được vay mua nhà với lãi suất thấp. Các gói tín dụng cho chủ đầu tư đầu tư phát triển nhà ở xã hội được vay thông qua ngân hàng thương mại, nhà nước sẽ cấp bù lãi suất cho các ngân hàng thương mại" - ông Bùi Xuân Dũng, Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản, Bộ Xây dựng cho biết.
Với đề xuất bổ sung Chương trình hỗ trợ nhà ở xã hội vào danh mục được ưu tiên sử dụng vốn ngân sách đầu tư công trung hạn, các địa phương cần nghiêm túc xác định việc phát triển nhà ở xã hội là một nhiệm vụ chính trị. Theo mục tiêu phát triển nhà ở quốc gia tầm nhìn đến năm 2030, với trọng tâm là phát triển nhà ở xã hội hướng tới người nghèo, đến năm 2030 sẽ có ít nhất 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội cho công nhân, người thu nhập thấp được hoàn thành.
Thời gian tới, để đẩy nhanh hoàn thành các dự án nhà ở xã hội, Thủ tướng giao Bộ Xây dựng tháo gỡ các vướng mắc, cắt giảm tối đa thủ tục hành chính để các doanh nghiệp có động lực phát triển nhà ở xã hội. Bộ Tài nguyên và Môi trường hướng dẫn các địa phương lập bảo đảm đủ quỹ đất để triển khai các dự án nhà ở xã hội. Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo các ngân hàng thương mại tạo điều kiện cho các doanh nghiệp đầu tư nhà ở xã hội được vay vốn ưu đãi theo quy định.
Tại một cuộc họp mới đây, Thủ tướng yêu cầu Bộ Xây dựng phối hợp với các bộ, ngành xây dựng dự thảo, trình Chính phủ trong tháng 8 đề án xây 1 triệu căn hộ nhà ở xã hội từ nay đến năm 2030.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!