Các tháng cuối năm thường là giai đoạn cao điểm mưa lũ ở nhiều khu vực. Ngay cuối tháng 9 vừa qua, mưa lớn bất thường đã xảy ra tại Lào Cai, Hà Nội, Thanh Hóa, Nghệ An. Những trận mưa hàng trăm mm trút xuống gây ngập úng, sạt lở, lũ quét, lũ ống nghiêm trọng, cướp đi tính mạng và tài sản của người dân.
Trận lũ lịch sử tại huyện Quỳ Châu (Nghệ An) gây ra nhiều thiệt hại. Ảnh: TTXVN
Nghệ An là trong một những nơi có điểm mưa lũ lịch sử vào cuối tháng 9 vừa qua. Tại Quỳ Châu, chỉ trong 1 ngày mà mưa xối xả tới gần 300mm, vượt xa kỷ lục cũ cách đây 14 năm. Hệ quả là hàng chục nghìn ha lúa, hoa màu, lồng nuôi thủy sản, nhà cửa và 40 điểm trường bị nhấn chìm và cuốn trôi. Hồ, đập, đường xá cũng bị hư hỏng nặng do sạt lở, lũ lụt.
Ngay tại thủ đô Hà Nội, cuối mùa mưa rồi nhưng vẫn xảy ra mưa ngập dị thường. Tại trạm Hoài Đức lượng mưa đo được trong 1 ngày cuối tháng 9 đã lên tới 245mm, hơn cả gấp đôi kỷ lục cũ cách đây 5 năm. Nhiều tuyến đường đều bị ngập sâu gần nửa mét, giao thông hỗn loạn, ùn tắc, nhiều người mất cả buổi sáng cũng không thể đến nơi làm việc.
Còn tại thị xã Sa Pa, Lào Cai, trận lũ ống bất ngờ vào giữa tháng 9 đã khiến 10 người chết và mất tích. Toàn bộ trại nuôi cá hồi tại thôn Nậm Than, xã Liên Minh bị tàn phá hoàn toàn.
Cảnh tan hoang sau lũ quét ở xã Liên Minh, thị xã Sa Pa, tỉnh Lào Cai. Ảnh: Thống Nhất – TTXVN
Theo các chuyên gia khí tượng, từ giờ đến cuối năm, người dân ở Trung Bộ vẫn cần phải cảnh giác với mưa lớn bất thường cục bộ như vậy.
Với địa hình đồi núi dốc đứng và nhiều sông suối nhỏ, lũ ống, lũ quét rất dễ xảy ra ở vùng núi của Trung Bộ, chỉ trong thời gian ngắn từ 3 - 6 giờ có thể ập đến và cuốn phăng mọi thứ.
Cục Quản lý Đê điều và phòng chống thiên tai khuyến cáo, khi có lũ, bà con cần phải chạy thật nhanh theo hướng dòng chảy, để lên vị trí cao hơn; bằng mọi cách thông báo có lũ cho mọi người xung quanh. Nếu phát hiện ra các đập tạm hoặc bọng nước ở trên dòng chảy của sông suối - 1 trong những nguyên nhân chính gây ra lũ ống, lũ quét, người dân cần báo ngay cho chính quyền địa phương.
Mưa lớn cũng là một loại hình thiên tai phổ biến ở Việt Nam mỗi năm. Khi xảy ra mưa lớn bất thường sẽ kèm theo hiện tượng lũ, lũ quét, sạt lở, gây ra những thiệt hại rất nặng nề. Bởi vậy, các địa phương cũng như người dân cần chủ động nắm bắt tình hình thời tiết để có các phương án ứng phó sớm.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!