Dù nhiều gian khó, nhưng trên môi các chiến sĩ trẻ luôn phơi phới nụ cười tin vào chiến thắng. Ảnh: Đoàn Công Tính
Chiến thắng 30/4/1975 của Việt Nam có đóng góp to lớn, thiết thực và hiệu quả về vật chất cũng như tinh thần của nhân dân Liên Xô, nhưng có lẽ ít ai biết rằng trong cuộc chiến đánh trả không lực Hoa Kỳ bảo vệ bầu trời miền Bắc của Tổ quốc, những bài hát Nga, những cuốn sách Nga đã là món ăn tinh thần quý báu đối với người lính quân đội Việt Nam.
Với những chiến sĩ bảo vệ Hà Nội những năm 1970, Đôi bờ là một trong những bài hát Nga được yêu thích nhất, khích lệ tinh thần các chiến sĩ. Anh hùng lực lượng vũ trang Nguyễn Xuân Đài, người đã bắn rơi máy bay của phi công John Mc.Cain cho biết, ông và các đồng đội của mình đã được các chuyên gia quân sự Liên Xô dạy điều khiển vũ khí và bắn máy bay Mỹ. Họ đã cùng nhau chiến đấu trên một mặt trận, cùng nhau hát những bài hát Nga, những bài hát Việt.
Đại tá Nguyễn Xuân Đài giờ chỉ còn nhớ một câu tiếng Nga trong bài Đôi bờ, nhưng câu thơ sau về tình bạn thì cựu sĩ quan phòng không còn nhớ nguyên văn tiếng Nga. “Vai kề vai với người bạn Nga chúng tôi cùng trên một chiến hào. Anh ta gọi tôi là “tovarish”, tôi gọi anh là “đồng chí”.
Người sĩ quan bộ binh tham gia Tổng tiến công mùa Xuân 1975 nói rằng, về gian khổ thì quân đội bao giờ cũng chịu đựng gian khổ, còn về đời sống tinh thần thì họ là những người rất yêu mến nước Nga và noi theo gương của những chiến sĩ Hồng quân Xô Viết. Với bộ đội vượt Trường Sơn vào Nam, bài hát yêu thích nhất là "Cachiusa" - bài hát nói về tình yêu của một thiếu nữ Nga dành cho người yêu ngoài mặt trận.
Nguyễn Thành Quang, Nguyên sĩ quan Bộ tư lệnh Công binh, tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh tháng 4/1975 nói: “Là lính bộ binh, chúng tôi hành quân chủ yếu về đêm, mỗi đêm 25-30 km, vượt suối, trèo đèo, nói chung rất vất vả, nhưng với tinh thần quyết tâm chiến đấu giải phóng miền Nam, chúng tôi hành quân trên đường và đã hát những bài hát Nga”.
Những bài hát Nga, những cuốn sách Nga như Thời thanh niên sôi nổi, Kachiusa, Cuộc sống ơi ta mến yêu người. Siberia nở hoa hay Thép đã tôi thế đấy đã cùng bước với những người lính Việt Nam hành quân trên đường Trường Sơn. Và chúng sống mãi trong tâm hồn họ, vì đó là những bài ca tâm hồn về tuổi trẻ, về ý chí và tình yêu - những bài ca vượt thời gian.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam TV Online.