Lễ hội là nét truyền thống tốt đẹp, kết tinh nhiều giá trị văn hóa của người Việt qua dòng chảy lịch sử hàng ngàn năm. Với hơn 8000 lễ hội trên cả nước, hoạt động này đóng vai trò quan trọng trong đời sống tinh thần của người dân, đặc biệt khi Tết đến Xuân về. Tuy nhiên, thực tế đã bộc lộ nhiều mặt trái của lễ hội như tình trạng chen lấn, xô đẩy, lợi dụng di tích, lễ hội để trục lợi, hoạt động mê tín dị đoan, cờ bạc, tổ chức lễ hội tràn lan gây tốn kém, lãng phí… Ngay trong những ngày cuối năm vừa qua, một số sự việc lộn xộn đã xảy ra ở một số điểm di tích, nơi thường diễn ra các lễ hội lớn cho người dân trên cả nước.
"Trong bối cảnh xã hội hiện nay, việc tổ chức lễ hội bị trục lợi khá nhiều. Chúng ta thấy có hiện tượng thương mại hóa lễ hội. Ở đó, mọi người mong muốn tổ chức lễ hội có thể tạo ra thu nhập, sinh kế cho một địa phương và vì thế họ có những hoạt động sai lệch với ý nghĩa vốn có của các lễ hội truyền thống", PGS.TS Bùi Hoài Sơn - Ủy viên thường trực Ủy ban Văn hóa, Giáo dục của Quốc hội chia sẻ.
Để xảy ra các hành vi lệch chuẩn, phản cảm, ứng xử phản văn hóa gây bức xúc dư luận, một phần cũng bởi tâm lý mê tín dị đoan, cứ nghĩ rằng làm lễ to sẽ tốt, đốt nhiều vàng mã là sẽ hay. Nhưng thực tế không phải vậy, để có sự thay đổi trong nhận thức của người dân, cần có sự thay đổi trước tiên trong chính nhận thức của ban quản lý di tích, để lễ hội dần được trả về ý nghĩa tốt đẹp vốn có của nó.
Kể từ khi Nghị định 110 năm 2018 phân cấp quản lý lễ hội về địa phương, tăng trách nhiệm của người đứng đầu ở địa phương, công tác tổ chức lễ hội ở địa phương dần có những chuyển biến tích cực, công tác an ninh trật tự, vệ sinh môi trường, vệ sinh an toàn thực phẩm tại lễ hội từng bước được cải thiện. Tuy nhiên, nếu người dân – chủ thể chính tham gia lễ hội – không thực sự hiểu về ý nghĩa tưởng nhớ công đức tiền nhân, mà chỉ tập trung vào cầu danh lợi, tiền tài, thì cũng dẫn đến những hành động mê tín dị đoan, lãng phí, thậm chí lệch lạc, phản cảm. Lễ hội sẽ đánh mất giá trị vốn có của nó.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online và VTVGo!