Năm 2017 là năm có nhiều dấu ấn trong quan hệ Việt Nam-Canada, ông đánh giá như thế nào về tình hình quan hệ hữu nghị hợp tác giữa hai nước thời gian qua?
Kể từ khi thiết lập quan hệ ngoại giao năm 1973, quan hệ Việt Nam và Canada được củng cố và phát triển theo hướng hợp tác, hữu nghị, đạt nhiều bước tiến tích cực trong những năm gần đây, trong đó nổi bật nhất là việc hai nước xác lập quan hệ Đối tác toàn diện trong chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Canada Justin Trudeau tháng 11/2017 vừa qua.
Việc Việt Nam và Canada xác lập quan hệ Đối tác toàn diện có ý nghĩa to lớn đối với quan hệ song phương cũng như đối với vị thế của Việt Nam. Thứ nhất, việc nâng cấp quan hệ lên Đối tác toàn diện thể hiện tầm nhìn và quyết tâm của Lãnh đạo hai nước trong việc đưa quan hệ hai nước lên tầm cao mới, tạo cơ sở thúc đẩy hơn nữa quan hệ hữu nghị, hợp tác sâu rộng, hiệu quả trong bối cảnh hai nước ngày càng chia sẻ nhiều lợi ích trên các bình diện song phương, khu vực và quốc tế.
Thứ hai, nội hàm của khuôn khổ Đối tác toàn diện đã xác định nội dung trọng tâm và định hướng phát triển hợp tác trong nhiều năm tới, trong đó tập trung vào 7 lĩnh vực ưu tiên, từ chính trị - ngoại giao, thương mại - đầu tư, hợp tác phát triển, an ninh - quốc phòng, cho đến trao đổi văn hóa - giáo dục, khoa học - công nghệ và sáng tạo, giao lưu nhân dân.
Thứ ba, với việc thiết lập quan hệ Đối tác toàn diện với Canada, Việt Nam đã hoàn tất thiết lập đối tác chiến lược/toàn diện với tất cả các nước Nhóm G7, khẳng định vai trò và vị thế ngày càng đi lên của đất nước.
Những tiến triển mạnh mẽ trong quan hệ hai nước ngày hôm nay bắt nguồn từ những nỗ lực không ngừng của cả hai nước trong việc đẩy mạnh hợp tác trên nhiều lĩnh vực, đặc biệt là chính trị - ngoại giao, thương mại - đầu tư, hợp tác phát triển, giáo dục - đào tạo và giao lưu nhân dân. Ngay từ tháng 9/2014, hai nước đã ký Ý định thư xác định những lĩnh vực hợp tác ưu tiên trong chuyến thăm chính thức Canada của Phó Thủ tướng, Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Phạm Bình Minh, đây là tiền đề để tiến tới nâng cấp quan hệ lên Đối tác toàn diện nhân chuyến thăm chính thức Việt Nam của Thủ tướng Canada Justin Trudeau tháng 11/2017.
Thủ tướng Canada Justin Trudeau tới Đà Nẵng tham dự Tuần lễ Cấp cao APEC 2017. Ảnh: Khánh Nguyễn
Về hợp tác kinh tế thương mại, Việt Nam là đối tác thương mại lớn nhất của Canada trong khối ASEAN, kim ngạch thương mại hai chiều tăng trưởng trung bình 20-25% mỗi năm, đạt 4,1 tỷ USD trong năm 2016 và ước đạt gần 6 tỷ USD năm 2017. Canada đứng thứ 13 trong tổng số 112 nước và vùng lãnh thổ đầu tư vào Việt Nam, với 161 dự án có tổng trị giá 5,2 tỷ USD. Kể từ hai thập kỷ trở lại đây, Canada luôn trong nhóm những nước hàng đầu về viện trợ phát triển cho Việt Nam.
Trong lĩnh vực giáo dục - đào tạo, Việt Nam là quốc gia đứng đầu ở khu vực Đông Nam Á về số lượng sinh viên học tập ở Canada, với gần 7.500 du học sinh năm 2017, tăng 55% so với năm 2015. Từ nhiều năm nay, Việt Nam là đối tác ưu tiên tại châu Á của Canada trong ba chính sách quan trọng, gồm Kế hoạch hành động thị trường toàn cầu, Chiến lược giáo dục quốc tế và Chính sách viện trợ phát triển.
Bên cạnh đó, hợp tác hai nước bước đầu đã thu được kết quả trong một số lĩnh vực mới và nhiều tiềm năng như an ninh - quốc phòng, ứng phó với biến đổi khí hậu, công nghệ sạch và bền vững... Hai bên cũng chia sẻ nhiều điểm tương đồng trong các vấn đề quốc tế, hợp tác chặt chẽ tại các cơ chế đa phương như Liên Hợp Quốc, Diễn đàn Hợp tác Kinh tế châu Á-Thái Bình Dương (APEC), Tổ chức các nước nói tiếng Pháp (Francophonie).
Với những bước phát triển mới trong năm 2017, xin ông cho biết triển vọng phát triển quan hệ song phương Việt Nam - Canada trong thời gian tới sẽ như thế nào?
Khuôn khổ Đối tác toàn diện Việt Nam - Canada chính là động lực mới và cơ sở quan trọng để làm sâu sắc hơn nữa quan hệ hai nước, trước mắt tập trung vào 7 lĩnh vực hợp tác đã được nêu trong nội hàm Đối tác toàn diện, mở ra một chương mới của quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa hai nước, theo hướng hiệu quả và thực chất hơn.
Quan hệ chính trị - ngoại giao sẽ tiếp tục được củng cố thông qua tăng cường trao đổi đoàn cấp cao và các cấp Bộ, ngành, đồng thời tăng cường quan hệ giữa hai Quốc hội, giữa các cơ quan Đảng hai nước. Cùng với đó, hai nước cần phối hợp thúc đẩy hợp tác phù hợp với tiềm năng và thế mạnh mỗi bên. Thủ tướng hai nước tháng 11/2017 đã nhất trí đưa hợp tác về kinh tế thương mại, đầu tư trở thành động lực của quan hệ song phương. Rất thuận lợi là nền kinh tế Việt Nam và Canada có tính chất bổ sung cho nhau trên nhiều phương diện và dư địa hợp tác còn nhiều.
Về phía Canada, Thủ tướng Canada Justin Trudeau đã nêu cụ thể các mục tiêu hợp tác sau khi nâng cấp quan hệ, đó là "quan hệ đối tác sẽ tiếp tục phát triển hơn nữa để nâng cao sự phồn vinh, chất lượng cuộc sống cũng như hợp tác kinh tế giữa hai nước trong tương lai". Trong lĩnh vực hợp tác phát triển, vốn là điểm sáng trong quan hệ hai nước, các lĩnh vực Canada quan tâm thúc đẩy như hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ, bình đẳng giới, thúc đẩy phát triển bền vững… đáp ứng trực tiếp việc giải quyết các thách thức phát triển của Việt Nam. Ngoài ra, hai nước cũng sẽ tiếp tục đẩy mạnh hợp tác về an ninh - quốc phòng, giáo dục - đào tạo, khoa học công nghệ, giao lưu nhân dân…
Năm 2018 là năm Việt Nam và Canada kỷ niệm 45 năm ngày thiết lập quan hệ ngoại giao (21/8/1973-21/8/2018). Với bề dày lịch sử của quan hệ hữu nghị và hợp tác giữa hai nước, với tình cảm nhiều thế hệ lãnh đạo và người dân hai nước dành cho nhau mà tôi cảm nhận thấy trong thời gian làm Đại sứ Việt Nam tại Canada, tôi tin tưởng quan hệ hai nước sẽ tiến xa hơn nữa, gặt hái nhiều thành tựu ý nghĩa nhằm hướng tới dịp kỷ niệm trọng đại này, góp phần đưa quan hệ song phương phát triển mạnh mẽ, ổn định và lâu dài vì lợi ích của mỗi nước, vì hòa bình, ổn định và hợp tác phát triển ở khu vực và trên thế giới.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!