Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Australia Scott Morrison. Ảnh: VGP/Quang Hiếu
Sáng nay (23/8), lễ đón chính thức Thủ tướng Australia Scott Morrison và Phu nhân thăm chính thức Việt Nam theo lời mời của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc cùng Phu nhân đã được tổ chức trọng thể. Tại cuộc hội đàm, cùng với việc nhất trí sẽ tiếp tục thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược, hai Thủ tướng cũng bày tỏ sự quan ngại sâu sắc về những diễn biến phức tạp gần đây trên Biển Đông.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Phu nhân nhiệt liệt chào mừng Thủ tướng Australia Scott Morrison cùng Phu nhân lần đầu tiên thăm chính thức Việt Nam. Và cũng là lần đầu tiên kể từ sau khi hai nước chính thức nâng cấp quan hệ từ đối tác toàn diện lên đối tác chiến lược nhân chuyến thăm chính thức Australia của Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc vào tháng 3 năm ngoái.
Thủ tướng Scott Morrison chúc mừng Việt Nam đạt được những thành tựu quan trọng trong công cuộc xây dựng và phát triển đất nước, nâng cao vai trò, vị thế ở khu vực và quốc tế, nhất là trong ASEAN và Liên Hợp Quốc. Thủ tướng Scott Morrison khẳng định Australia luôn coi trọng tăng cường quan hệ với Việt Nam, một đối tác chiến lược then chốt của Australia trong ASEAN và khu vực châu Á – Thái Bình Dương.
Trao đổi về quan hệ song phương, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Scott Morrison đánh giá cao sự phát triển mạnh mẽ, năng động và hiệu quả của quan hệ Việt Nam - Australia trong thời gian qua, đồng thời nhất trí khởi động cơ chế họp lãnh đạo cấp cao thường niên, đi cùng với tiếp tục các cơ chế họp cấp Bộ trưởng Ngoại giao, Bộ trưởng Quốc phòng và Bộ trưởng Kinh tế đã được thiết lập trong khuôn khổ đối tác chiến lược.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Scott Morrison nhất trí sẽ tiếp tục thúc đẩy quan hệ đối tác chiến lược giữa hai nước dựa trên 3 trụ cột là tăng cường hợp tác kinh tế, hợp tác sâu rộng về an ninh cùng với quan hệ đối tác về tri thức và đổi mới. Về chính trị, hai Thủ tướng nhất trí, tiếp tục trao đổi các chuyến thăm, tiếp xúc cấp cao và các cấp, qua các kênh Đảng, Chính phủ, Quốc hội, đồng thời mở rộng hợp tác giữa các địa phương và giao lưu nhân dân.
Về hợp tác kinh tế, thương mại, đầu tư và viện trợ phát triển, là một trong những trụ cột của quan hệ đối tác chiến lược. Hai Thủ tướng đánh giá cao kim ngạch thương mại hai chiều năm 2018 đạt gần 7,8 tỷ USD, đầu tư của Australia vào Việt Nam ở mức khá, với gần 500 dự án có số vốn đăng ký hơn 2 tỷ USD. Tuy nhiên vẫn còn nhiều tiềm năng và thế mạnh cần khai thác. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Scott Morrison nhất trí xây dựng Chiến lược hợp tác kinh tế tăng cường với mục tiêu nằm trong top 10 đối tác thương mại hàng đầu của nhau và tăng gấp đôi vốn đầu tư trực tiếp. Hai bên cũng sẽ xúc tiến cuộc họp lần thứ nhất cấp Bộ trưởng về đối tác hợp tác kinh tế Việt Nam - Australia nhằm thúc đẩy hợp tác thương mại, đầu tư cũng như hợp tác phát triển, đẩy mạnh kết nối hai chiều, mở rộng hợp tác về an ninh năng lượng và nắm bắt các cơ hội kỹ thuật số, trong đó có kinh tế số và chính phủ điện tử. Hai Thủ tướng cũng nhất trí phấn đấu đưa kim ngạch thương mại song phương từ 7,8 tỷ USD vào cuối năm ngoái lên 10 tỷ USD vào vào năm sau.
Thủ tướng Scott Morrison nhất trí tạo điều kiện thuận lợi hơn nữa cho các mặt hàng nông thủy sản của Việt Nam, thông báo đang xem xét việc cho phép nhập khẩu tôm sống nguyên con, nhãn tươi của Việt Nam. Hai Thủ tướng nhất trí ủng hộ hệ thống thương mại đa phương dựa trên luật lệ, hợp tác thúc đẩy hội nhập kinh tế khu vực thông qua thực hiện các cam kết trong các hiệp định tự do thương mại mà hai bên cùng tham gia như Hiệp định thành lập Khu vực thương mại tự do ASEAN - Australia - New Zealand, Hiệp định Đối tác Toàn diện và Tiến bộ xuyên Thái Bình Dương, cũng như hợp tác trong các khuôn khổ kinh tế đa phương.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Scott Morrison nhất trí cho rằng hợp tác song phương về an ninh, quốc phòng ngày càng hiệu quả và thực chất, đặc biệt là việc Australia hỗ trợ Việt Nam trong quá trình tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên Hợp Quốc. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đề nghị hai nước mở rộng hợp tác sang công nghiệp quốc phòng, an ninh mạng và liên kết đào tạo. Thủ tướng Scott Morrison nhất trí tăng cường hợp tác an ninh song phương, bao gồm trong lĩnh vực hàng hải và không gian mạng, đi cùng với phối hợp chống tội phạm xuyên quốc gia, chống buôn bán người và chống khủng bố.
Hai nhà lãnh đạo cũng nhất trí sẽ quan tâm thúc đẩy mạnh mẽ hợp tác về giáo dục, văn hóa, du lịch, lao động, thể thao nhằm tạo gắn kết tình hữu nghị và giao lưu nhân dân. Hiện đang có 30 nghìn học sinh và sinh viên Việt Nam đang theo học tại Australia, cùng với 60 nghìn sinh viên Việt Nam đã tốt nghiệp tại Australia đang đóng góp cho sự phát triển của Việt Nam. Trong khi đó, Australia cũng là một trong những thị trường du lịch hàng đầu của Việt Nam với hơn 235 nghìn lượt khách trong 7 tháng đầu năm nay.
Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao Australia quyết định từ ngày 2 tháng 9 tới đây sẽ tăng hạn ngạch thị thực cho công dân Việt Nam trong khuôn khổ Chương trình Lao động Kỳ nghỉ từ 200 lên 1.500 người một năm, đi cùng với tạo điều kiện cho thêm nhiều công dân Việt Nam được tham gia lao động thời vụ tại Australia. Hai Thủ tướng cũng thể hiện cam kết cùng hợp tác ứng phó với biến đổi khí hậu, giảm rác thải nhựa và khai thác hải sản bền vững.
Thủ tướng Scott Morrison khẳng định Australia ủng hộ mạnh mẽ Việt Nam đảm nhiệm vai trò Chủ tịch ASEAN trong năm 2020 và Ủy viên không thường trực Hội đồng Bảo an Liên Hợp Quốc nhiệm kỳ 2020-2021. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc khẳng định Việt Nam ủng hộ Australia tăng cường gắn kết với ASEAN, mong muốn Australia tăng cường hợp tác ở khu vực Tiểu vùng sông Mekong, nhất là trong các lĩnh vực kết nối, công nghệ thông tin và truyền thông, ứng phó với biến đổi khí hậu và quản lý nguồn nước.
Trao đổi về tình hình Biển Đông, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Scott Morrison bày tỏ quan ngại sâu sắc trước các diễn biến trên Biển Đông, bao gồm việc quân sự hóa và bồi đắp các cấu trúc đang tranh chấp cũng như cản trở các dự án dầu khí được triển khai lâu nay ở Biển Đông. Hai nhà lãnh đạo nhấn mạnh tầm quan trọng của tự do hàng hải và hàng không, tuân thủ luật pháp quốc tế và duy trì một trật tự dựa trên luật lệ. Hai nhà lãnh đạo kêu gọi các bên tự kiềm chế và tránh các hành động có thể làm phức tạp thêm tình hình. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Morrison tái khẳng định các quốc gia cần tiếp tục giải quyết các tranh chấp bằng biện pháp hòa bình, không đe dọa sử dụng hoặc sử dụng vũ lực, đồng thời nhấn mạnh tầm quan trọng của các cơ chế giải quyết tranh chấp của Công ước về Luật biển của Liên Hợp Quốc năm 1982 và kêu gọi các bên tôn trọng và thực thi các quyết định được ban hành bởi các cơ chế này. Hai nhà lãnh đạo tái khẳng định tầm quan trọng của việc áp dụng đầy đủ và hiệu quả Tuyên bố về cách ứng xử của các bên ở Biển Đông. Đồng thời kêu gọi ASEAN và Trung Quốc khi đàm phán về Bộ Quy tắc Ứng xử trên Biển Đông cần tuân thủ đầy đủ luật pháp quốc tế, nhất là Công ước của Liên Hợp Quốc về Luật biển.
Sau cuộc hội đàm, Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Scott Morrison đã chứng kiến lễ ký 5 thỏa thuận hợp tác giữa các bộ ngành và doanh nghiệp hai nước. Trong đó, có thỏa thuận giữa hai Chính phủ liên quan đến Chương trình phòng chống buôn bán người giữa ASEAN và Australia, Bản ghi nhớ về hợp tác trong cải cách Chính phủ điện tử và nâng cao năng lực trong lãnh đạo Chiến lược và Hội nhập quốc tế, cùng với Bản ghi nhớ về hợp tác trong chuyển đổi số và Chính phủ điện tử giữa Văn phòng Chính phủ và Cơ quan chuyển đổi số Australia. Hai Thủ tướng cũng chứng kiến Tập đoàn Sovico và Tập đoàn Linfox Group ký Biên bản thỏa thuận hợp tác toàn diện về vận chuyển hành khách và hàng hóa qua đường hàng không, phát triển cơ sở hạ tầng hàng không và kết nối các đường bay giữa Việt Nam và Australia cùng với các nước trong khu vực.
Trước đó, trong sáng nay (23/8), Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc và Thủ tướng Scott Morrison đã có buổi ăn sáng làm việc với lãnh đạo các doanh nghiệp lớn hàng đầu của nước. Thủ tướng Nguyễn Xuân Phúc hoan nghênh Chính phủ Australia đã cử một đoàn các doanh nghiệp hàng đầu tới Việt Nam trong dịp này để tìm hiểu cơ hội hợp tác, kinh doanh và đầu tư tại Việt Nam.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam trên TV Online!