Cuối tháng 6 vừa qua, Công an quận Hai Bà Trưng, Hà Nội đã khởi tố vụ án hai thanh niên đánh người nước ngoài trên phố. Ngay sau đó, cộng đồng lại tiếp tục bức xúc khi một nhóm thanh niên đánh hội đồng một người nước ngoài ở Sa Pa sau va chạm giao thông, dù ông này sau đó đã nhận sai. Văn hóa ứng xử nơi cộng cộng đang là câu chuyện "nóng" trên các diễn đàn, tạo ra những hình ảnh xấu xí trong cách ứng xử của người Việt.
Theo thống kê gần đây của Công an TP.HCM, trong các vụ đâm chém, đánh nhau, có hơn 40% mâu thuẫn từ những chuyện rất nhỏ nhặt. Bây giờ nhiều người có thể lăng mạ nhau, đánh nhau chỉ vì một cái nhìn bị cho "thiếu thiện chí", một lời nói "hơi khó nghe"; truy sát nhau chỉ vì va quệt xe cộ.
Thậm chí, những hành xử thiếu văn hóa, thiếu kiềm chế, hung hãn đang lan vào giới công chức, cán bộ, thậm chí là những người có địa vị xã hội. Đáng lo ngại hơn, bạo lực học đường đang có xu hướng gia tăng. Theo một nghiên cứu gần đây tại các trường phổ thông ở Cần Thơ, có đến 1/4 số học sinh được hỏi cho rằng: bạo lực xảy ra ở mức nhiều và rất nhiều.
Một môi trường công cộng khá điển hình là sân bay, máy bay, nơi tụ hội của người dân và du khách từ khắp nơi trên thế giới. Đây cũng là điểm ghi lại cảm nhận đầu tiên của người nước ngoài khi đến Việt Nam. Có tới 40% hành khách Việt lần đầu tiếp cận với phương tiện này. Vì thế, văn hóa hàng không còn là khoảng trống với nhiều người.
Theo rất nhiều nhà nghiên cứu văn hóa và xã hội, một phần đây chính là hệ lụy của việc phát triển nóng kinh tế mà không chú trọng các giá trị văn hóa. Nước láng giềng Singapore phạt từ 1.000 đến 5.000 SGD cho hành vi xả rác ngoài đường. Người Anh, để xây dựng được văn hóa xếp hàng, đã phải mất vài trăm năm giáo dục và thượng tôn pháp luật. Còn tại Nhật Bản, quốc gia mà phần lớn du khách được hỏi muốn quay trở lại vì môi trường xanh, sạch đẹp, về ứng xử văn hóa văn minh, các chuyên gia khẳng định, mọi hành xử từ nhỏ nhất đều được chú trọng giáo dục từ tấm bé.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!