Nếu Bộ Thương mại Mỹ tiếp tục khẳng định là có sự trợ cấp, ngành xuất khẩu tôm của nước ta sẽ phải đối mặt với rất nhiều khó khăn tại thị trường lớn này.
‘ Ảnh minh hoạ
Bộ Thương mại Mỹ khởi xướng và tiến hành điều tra vụ kiện từ tháng 1 đầu năm nay sau khi nhận được đơn kiện của Liên minh công nghiệp tôm vùng vịnh Mỹ. Theo đơn kiện, Liên minh này cho rằng tôm nước ấm nhập khẩu vào Mỹ từ 7 nước trong đó có Việt Nam, đã nhận được các khoản trợ cấp không chính đáng từ Chính phủ các nước này và do vậy đã gây thiệt hại cho ngành khai thác và chế biến tôm tại Mỹ.
Sau một thời gian điều tra, cuối tháng 5/2013, Bộ Thương mại Mỹ đã đưa ra phán quyết sơ bộ vụ kiện. Theo đó, Bộ này đã quyết định áp mức thuế chống trợ cấp rất cao lên các doanh nghiệp sản xuất, xuất khẩu tôm của Việt Nam. Cụ thể, mức thuế suất riêng chohai bị đơn bắt buộc:Công ty Minh Phú là 5,08%; Công ty Nha Trang Seafoods là 7,05%. Còn mức thuế chung cho tất cả các công ty khác của Việt Nam là 6,07%. Như vậy, mức thuế mà các doanh nghiệp Việt Nam phải chịu chỉ thấp hơn mức mà Bộ Thương mại Mỹ áp cho Ấn Độ và Malaysia.
Trước những động thái của Bộ Thương mại Mỹ, phía Việt Nam đã nhiều lần lên tiếng phản đối và khẳng định ngành nuôi tôm và chế biến tôm xuất khẩu của Việt Nam không nhận được sự trợ cấp và vụ kiện là một hình thức cạnh tranh không lành mạnh, không công bằng, gây thiệt hại cho các doanh nghiệp cùng hàng trăm nghìn người nuôi tôm tại Việt Nam.
Theo Hiệp hội chế biến và xuất khẩu thủy sản Việt Nam (VASEP), trong vụ việc này, Liên minh công nghiệp tôm vùng vịnh của Mỹ chỉ đại diện cho ngành khai thác tôm, hiện chỉ đáp ứng cho khoảng 10% nhu cầu tiêu thụ tôm của nước này. 90% nhu cầu tôm của người Mỹ phụ thuộc vào nguồn nhập khẩu, trong đó có hàng nhập khẩu từ Việt Nam. Vì vậy, việc Liên minh này khởi xướng vụ kiện chống lại tôm nhập khẩu là bất hợp lý.
Ngoài ra, VASEP và chính các nhà nhập khẩu tôm của Mỹ cũng khẳng định việc Liên minh công nghiệp tôm vùng vịnh đổ lỗi cho tôm nuôi nhập khẩu từ Việt Nam và một số quốc gia khác làm giảm sức cạnh tranh của họ là thiếu logic và thiếu cơ sở khoa học. Tôm nuôi ở Việt Nam và tôm khai thác ở Mỹ là hai sản phẩm hoàn toàn khác nhau, điều kiện sản xuất khác nhau, chất lượng và đối tượng tiêu dùng khác nhau, vì vậy không cần và không thể cạnh tranh với nhau trên thị trường và cũng không thể trở thành đối tượng kiện nhau. Việc giá thành phẩm tôm nhập khẩu từ Việt Nam thấp không phải do được trợ cấp, mà do Việt Nam có điều kiện tự nhiên thuận lợi, lực lượng lao động dồi dào, giá nhân công rẻ hơn tại Mỹ.
Tiếp sau phán quyết cuối cùng của Bộ Thương mại Mỹ, Ủy ban Thương mại quốc tế Mỹ sẽ tiếp tục xem xét vụ kiện thêm một lần nữa và nếu Ủy ban này cũng có kết luận tương tự thì dự kiến ngày 3/10 Bộ Thương mại Mỹ sẽ chính thức ban hành lệnh áp thuế chống trợ cấp.
Kết quả cuối cùng vẫn đang phải chờ đợi, nhưng một điều rõ ràng là không chỉ các nước xuất khẩu tôm như Viêt Nam đang phải đối mặt với khó khăn, mà chính người tiêu dùng Mỹ cũng đang phải chịu nhiều thiệt thòi khi cơ hội tiếp cận với mặt hàng tôm phong phú, giá cả hợp lý của họ đang có nguy cơ giảm đi rõ rệt.
Mời quí vị theo dõi chi tiết nội dung trên qua VIDEO dưới đây