Trong những năm gần đây, tình hình thiên tai ở các tỉnh miền núi phía Bắc ngày càng diễn biến phức tạp, đặc biệt là hiện tượng lũ quét, sạt lở đất xảy ra ở nhiều nơi với mức độ ngày càng gia tăng, gây thiệt hại nghiêm trọng về người và tài sản.
Tháng 8 năm ngoái, trận lũ dữ đã quét qua huyện Bát Xát, Sapa của Lào Cai khiến 3 người thiệt mạng, 7 người mất tích, 6 người bị thương. 32 nhà bị đổ sập, cuốn trôi, gần 1.000 nhà bị tốc mái, sạt lở và ngập nước. Nguy hiểm là thế nhưng việc phòng và chống đối với hiểm họa này là không phải dễ dàng do nhiều nguyên nhân.
Xã Mường Vi, huyện Bát Xát, Lào Cai, 10 năm 8 trận lũ, nhẹ thì hoa màu bị mất trắng, nặng thì cuốn đi sạch nhà cửa. Đã chứng kiến nhiều biến cố của mảnh đất này, bà Lò Thị Sin luôn nghĩ rằng mình và gia đình sống sót được đến ngày nay là nhờ may mắn.
Tại xã Mường Vi, hiện nay vẫn còn rất nhiều nhà dân sinh sống dưới chân núi, nhiều bà con ở đây cho biết từ nhiều năm nay cứ đến mùa mưa lũ họ đều phải sống trong cảnh sáng đi làm đêm lo chạy lũ. Nhiều gia đình rất mong được chuyển đến nơi ở mới tuy nhiên, vì rất nhiều lý do cho nên vấn đề này vẫn chưa thể thực hiện được.
Ý thức được việc di dời người dân đến nơi ở mới là nhiệm vụ tiên quyết trong phòng và chống ảnh hưởng của lũ quét và sạt lở đất, tuy nhiên hiện nay, chính quyền địa phương cũng đang gặp rất nhiều rào cản khi triển khai.
Theo thống kê của Ban chỉ huy phòng chống lụt bão tỉnh Lào Cai, đến nay tỉnh mới chỉ di dời được khoảng 30% dân cư đến nơi ở an toàn, không bị ảnh hưởng bởi lũ quét và sạt lở đất. Số còn lại địa phương vẫn đang rà soát và xin cơ chế để tiếp tục di chuyển.
Có thể thấy lũ ống, lũ quét, sạt lở đất là loại hình thiên tai khó dự báo chính xác. Do đó, công tác phòng tránh phải tập trung theo hướng phòng ngừa là chính. Tuy nhiên, sự chủ quan của người dân và thiếu kiểm tra, giám sát của nhiều địa phương tại các tỉnh miền núi phía Bắc đã khiến cho công tác này chưa thực sự hiệu quả, những thiệt hại xẩy ra là hết sức nặng nề.
Theo thống kê tại 3 tỉnh Tây Bắc là Lào Cai, Sơn La và Lai Châu hiện có gần 1.100 hộ dân đang sống trong vùng có nguy cơ sạt lở đất, lũ quét cần phải di dời.
Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!