Việt Nam đang xếp thứ tư trên thế giới về số lượng xe máy, đây là nguồn chính thải ra các chất gây ô nhiễm không khí. Các chuyên gia cảnh báo, với tốc độ tăng phương tiện giao thông cá nhân ở mức khoảng 15%/năm đối với xe máy và 10%/năm đối với ô tô, nồng độ bụi ở Hà Nội sẽ có khả năng tăng lên gấp 10 lần khuyến cáo của Tổ chức Y tế thế giới.
Trước thực trạng này, UBND TP Hà Nội vừa đề xuất bỏ ra khoản tiền hỗ trợ để thu hồi xe máy đã quá hạn sử dụng như một giải pháp khắc phục tình trạng ô nhiễm không khí của Thủ đô. Tuy nhiên, muốn xác định xe cũ, nát để thu hồi cần phải được kiểm định, trong khi đến nay chưa có quy định về kiểm định xe máy.
Hà Nội hiện có gần 6 triệu xe máy các loại đang lưu hành, nhiều xe sản xuất từ những năm 1990. Đây được cho là nguồn phát thải lớn các khí gây ô nhiễm. Tuy nhiên, theo Cục Đăng kiểm Việt Nam, hiện vẫn chưa đủ căn cứ để xác định xe nào là xe cũ nát gây ảnh hưởng đến môi trường.
Luật Giao thông đường bộ Việt Nam chưa quy định về niên hạn sử dụng xe máy, cũng chưa có quy định về kiểm tra nồng độ ô nhiễm không khí từ khí thải xe máy.
Theo các luật sư, thu hồi xe quá niên hạn sử dụng sẽ còn "vấp" phải một trở ngại lớn, không chỉ về kỹ thuật mà là về xã hội. Nếu bị thu hồi, sẽ có hàng triệu người mất phương tiện đi lại, đảo lộn lớn đến đời sống người dân và gây ra các tác động xã hội khác.
Bên cạnh đó, xe máy không chỉ là phương tiện giao thông, mà còn là tài sản của người dân. Việc thu hồi tài sản của người dân là vấn đề phức tạp và phải được quy định bởi luật trong những trường hợp rất đặc biệt và phải có bồi hoàn của Nhà nước.
* Mời quý độc giả theo dõi các chương trình đã phát sóng của Đài Truyền hình Việt Nam tại TV Online!